Прэзідэнт даў інтэрв'ю галоўнаму рэдактару радыё "Рэха Масквы"

Адказ на запыт. Унушальны пласт прамых пытанняў і шчырых адказаў, якія змясціліся ў двухгадзіннае інтэрв’ю Прэзідэнта галоўнаму рэдактару "Рэха Масквы". Нерв беларуска-расійскіх адносін ад бяспекі да энергетыкі. Колькі тут бухгалтэрыі і колькі саюзнай прагматыкі? Плюс вострая знешняя палітыка, НАТА, смяротная кара, допінг і інфармацыйныя войны.

Па сутнасці, Аляксей Венядзіктаў сёння ў Мінску спаталяў інфармацыйны голад расіян аб беларускай пазіцыі. Традыцыйна без купюр і марафету, што, на жаль, рэдка дазваляюць сабе федэральныя СМІ нашага саюзніка. Тым больш эксклюзіўны матэрыял, атрыманы ў Палацы Незалежнасці, тым вышэйшая цытаванасць. 

Пра самае важнае, што прагучала, наш палітычны аглядальнік Андрэй Крывашэеў. 

"Рэха Масквы" як радыё ўсяго на год старэйшае за беларускі суверэнітэт. Але за гэты час зарабіла рэпутацыю  спрэчнай, адкрытай крыніцы, якую вельмі цытуюць у Расіі і на ўсёй постсавецкай прасторы. У пазіцыі галоўнага рэдактара Аляксея Венядзіктава падкупляе жаданне не лакіраваць рэчаіснасць, а даваць факты і ацэнкі без купюр і марафету. Магчыма, менавіта гэтая шматгадовая палітыка рэдакцыі і схіліла чашу вагаў на карысць сённяшняга амаль двухгадзіннага вострага інтэрв'ю Прэзідэнта Беларусі, як гавораць,  на злобу дня. Аб суверэнітэце, інтэграцыі, палітыцы і эканоміцы ў справах саюзных і не толькі.

40 з лішнім мільёнаў слухачоў, самае папулярнае размоўнае радыё дзвюх расійскіх сталіц - афіцыйнай і Паўночнай. Але "Рэха" шануюць не за маштаб, а за адкрытасць.  Тут даюць слова і ўладзе, і палітыкам у няміласці, і экспертам з акадэмічнай глыбінёй, і дылетантам, па сутнасці, графаманам ад народа. Адкрытасць шануецца ў тым ліку ў Беларусі. І хоць  інтэрв'ю "Рэху" пераносілася некалькі разоў, у Каміннай зале з чыстым гукам без рэха з першых слоў загаварылі пра галоўнае - чырвоныя сцяжкі  суверэнітэту і дарожныя карты інтэграцыі. 

Адкуль тады палітызацыя дарожных карт? Бо гэта ўсё роўна, што штурхаць нас да  паўтору ўкраінскага канфлікту. У эканоміцы, нацыянальным і моўным пытанні, дзяльбе гісторыі і ўласнасці. Хіба прагматыкам у Расіі патрэбен яшчэ адзін канфлікт ля меж. І калі вы сумленныя прагматыкі, лічыце не толькі крэдыты Беларусі, але і ўсе сустрэчныя паслугі, што аказвае афіцыйны Мінск - ад 10 мільёнаў рабочых месцаў для Расіі да бяспечнага неба, мяжы і транзіту. 

Вострая тэма - роўныя ўмовы ў энергетыцы. Нядаўна ў Піцеры дамовіліся: у 2020 для пачатку ўмовы не горшыя за бягучы год. І не варта нас ураўноўваць па Германіі - у нас бліжэй, мытных пошлін няма, ды і саюз у Масквы з Мінскам, а не з Берлінам. Пачакаем кантрактаў, калі там  бухгалтэрыя пераможа саюзныя абавязацельствы, лічыць зноў прыйдзецца многія пазіцыі. Гэтую прынцыповасць у Маскве некаторыя лічаць капрызам, гаворыць Венядзіктаў. Гэта не капрыз, гэта барацьба за нацыянальныя інтарэсы і раўнапраўе ў саюзе, парыруе Прэзідэнт.  

У гэтых адказах галоўны рэдактар "Рэха Масквы" чуе ноткі песімізму. Гэта, хутчэй, прыкрасць, папраўляе Аляксандр Лукашэнка. Крыўдна, калі агульная справа, якой аддалі 20 гадоў жыцця, буксуе на дробязях. Расіян не пераканаць, што беларусы не нахлебнікі, у новага пакалення не забраць іх дзяржаву, у палітычных гульнях праблемы 2024 (наступныя прэзідэнцкія выбары ў Расіі) мы не ўдзельнічаем. А хочаце пагаварыць аб глыбінях палітычнай інтэграцыі, дайце такі "напаўжартаўлівы" варыянт…

Успомнілі ў Каміннай зале і Украіну. Жартаўліва, маўляў, Зяленскага параўноўваюць  з Вамі ў маладосці. Кіраўнік дзяржавы нагадвае, што наша маладая рэспубліка ў 90-я перажывала ліхалецце, а зараз Кіеў на раздарожжы. Добра, што запазычаюць нешта карыснае, але прэзідэнты мы розныя. Пра Данбас. Быў шанец  утрох загасіць канфлікт у зародку. Беларусь была гатовая выступіць як рэферы на мяжы. Але адхілілі - сёння пажынаем горкія плады. Тое ж у спорце - допінгавы скандал разбурае справу жыцця чыстых спартсменаў і давер да спорту па-за палітыкай. Хоць рэцэпты і тут ёсць, і гэта не формулы чарговых стымулятараў. 

Пытанне Прэзідэнту пра дыктатуру. Вас жа прэсуюць за смяротную кару, можа, лягчэй аб’явіць мараторый? Можа, і лягчэй,  але не шчыра і не справядліва ў адносінах да народа.  Закранулі і тэмы гісторыі. З літоўцамі ў нас была адна дзяржава - ВКЛ, адгэтуль сваяцтва. А Сталіну абавязаныя адзінай этнічнай Беларуссю. Шчырасць Прэзідэнта гісторык Венядзіктаў ацаніў.

За першыя тры гадзіны на сайце аўдыяверсію інтэрв'ю праслухалі 15 тысяч чалавек, у жывым эфіры - мільёны. Абмяркоўваць і каменціраваць будуць, мабыць, і ў гэтым, і ў наступным годзе. Увесь інфармацыйны вакуум аб Беларусі гэта, вядома, не запоўніць, але важна ўжо тое, што ў Расіі і Еўразіі, слухаючы "Рэха Масквы",  чулі не скажонае рэха, а  вельмі адкрытую пазіцыю з Мінска.