Гран-пры не ў нас, але, судзячы па водзывах, дэбют Яны, а разам з ёй і Беларусі на гэтым танцавальным конкурсе быў удалы. З новай сілай загаварылі аб тым, што класічная школа не проста жывая, яна, як модна зараз гаварыць, у трэндзе. Гэта першае. А другое - наш нумар Эсмеральда на сцэне ў Гданьску даў знак: на постсавецкай прасторы акадэмічны танец не толькі здолелі захаваць, але і ўдыхнулі ў яго новае жыццё.
Асаблівая падстава для гонару - тое, што добрая слава нашай старой балетнай школы прыводзіць менавіта ў Мінск. Бацькі вязуць дзяцей да нашых педагогаў з усёй СНД. Вось і ўкраінка Штангей на кантынентальны форум патрапіла менавіта праз Мінск.
Рэпартаж Наталлі Бардзілоўскай.
Яна Штангей прыехала ў Мінск з Украіны. Пасля харкаўскай танцавальнай школы працягваць вучобу параілі ў беларускім харэаграфічным каледжы. На постсавецкай прасторы ён лічыцца лепшым. Першыя па тут рабілі будучыя салісты з Японіі, Кітая, Заходняй Еўропы і нават радзімы імператарскага балета - Расіі. Навучанне вядзецца па ўсіх кірунках танца, ад народнага да мадэрну. Яну адразу вызначылі ў класіку. І амаль адразу -трыумф на аўтарытэтным балетным конкурсе ў Варне. Доўгія адборы на Еўрабачанне. Удзельнічала разам з аднакурсніцай.
Эсмеральда кампазітара Пуні паводле рамана Гюго Сабор Парыжскай Божай Маці. Танцаваць гэтую партыю на стыку артыстызму і віртуознасці ў вялікіх тэатрах даецца толькі прымам. Дарэчы, самай яркай Эсмеральдай нашага балета лічыўся педагог Яны - Клара Малышава. Беларусь упершыню выйшла на сцэну конкурсу маладых танцораў Еўрабачання. Яшчэ адзін праект Еўрапейскага Вяшчальнага Саюза вядзе сваю гісторыю з 1985 года. Форум дэбютаваў у Італіі, рабіў паўзы і змяняў сваю прапіску: Лондан, Глазга. Сёлета лепшых танцораў сучаснай Еўропы прымаў польскі Гданьск і сцэна Балтыйскай оперы. Дзевяць з дзесяці ўдзельнікаў выступілі ў стылі сучаснага танца кантэмпары.
Яна Штангей мадэрнам таксама валодае - гэта відавочна і ў групавых нумарах, і ў шматлікіх флэшмобах. Але на конкурсную сцэну беларуска выйшла з гладкай прычоскай і ў балетнай пачцы. У паўтары хвіліны выступлення паспела ўкласці ўсё, чаму навучылася за чатырнаццаць гадоў - бо танцуе з чатырох! Тэхніка, артыстызм, чароўнасць. Кручэнне і крок. Толькі яна сярод юных беларусак сёння можа рабіць трыццаць два фуэтэ падвойнымі!
Назіраючы за Гданьскам, не спаў Мінскі харэаграфічны каледж. У пакоі адпачынку інтэрната перад тэлевізарам - аднакурснікі Яны, тыя, хто маладзейшы, педагогі. Эсмеральда з тамбурынам выступіла другая. Яшчэ больш за гадзіну напружання і інтрыгі. Што ж пераможа: класіка або мадэрн? Чорныя шкарпэткі і босыя ногі або балетныя пуанты?
Гран-пры - сем тысяч еўра - паехаў у Галандыю. Яго ўладальнік - дваццацігадовы Седрык Вервоерт. Другі фіналіст - Фелікс Бернінг з Германіі. Нашу Яну завуць трэцяй у лепшай данс-дзясятцы Еўропы. Еўропа любіць класіку, але выбірае … кантэмпары! Такі фармат танцавальнага Еўрабачання. Зрэшты, для артыстаў балета гэта не самы галоўны конкурс. Куды больш важна патрапіць і тым больш узяць месца на конкурсе Грыгаровіча або Рудольфа Нурыева.
Убачыць танцавальнае Еўрабачанне-2013 у Беларусі і анлайн пахварэць за нашу Яну - такая магчымасць у беларусаў з'явілася дзякуючы Нацыянальнай дзяржаўнай тэлерадыёкампаніі Рэспублікі Беларусь, якая з'яўляецца членам Еўрапейскага Вяшчальнага Саюза і валодае эксклюзіўным правам прамой трансляцыі конкурсу. Акрамя таго, Яну ў Гданьску суправаджала дэлегацыя Белтэлерадыёкампаніі.
Наперадзе ў Яны - дзяржэкзамены. Вось-вось яна атрымае дыплом аб заканчэнні харэаграфічнага вучылішча. Вучыцца далей - плануе, а пакуль прыцягвае сцэна Вялікага тэатра Беларусі, дзе Яна даўно стажыруецца. Цяпер увойдзе ў трупу. У гэтым - галоўны бонус і галоўная яе перамога.
Па адрасе Прытыцкага, 35 - харэаграфічная альма-матар, якая дала старт шматлікім балетным зоркам. Прымы Людміла Бржазоўская і Інэса Душкевіч, народныя Уладзімір Іваноў і Юрый Траян. Сярод выпускнікоў - зоркі Вялікага ў Маскве, Марыінкі ў Санкт-Пецярбурзе, балетнага тэатра Эйфмана… Многія пасля завяршэння кар'еры на сцэне вярнуліся ў каледж ужо выкладчыкамі.
Навучанне ў каледжы вядзецца па ўсіх кірунках танца, ёсць і сучасны, Яну Штангей адразу накіравалі на класіку. Год таму дзяўчыне далі магчымасць паказаць сябе на конкурсе. Улетку 2012 юная танцорка ўзяла дыплом на міжнародным спаборніцтве ў Варне. Білет на Еўрабачанне - ужо праз паўгода, вытрымаўшы канкурэнцыю з аднакурсніцай Валерыяй Грудзінай.
