Борт №1 вылецеў з аэрапорта Хартума. Сёння ў сталіцы Судана выдаўся насычаны перагаворны дзень. Прэзідэнты дзвюх краін пацвердзілі цвёрды намер развіваць палітычны дыялог. Дамовіліся замацаваць яго і канкрэтнымі эканамічнымі вынікамі. Партнёры маюць намер вывесці гандлёва-эканамічны абарот на максімальны ўзровень. Беларусь гатовая ўдзельнічаць у праектах развіцця прамысловасці і інфраструктуры Судана. Ёсць перспектывы ў машынабудаванні і сельскай гаспадарцы. Акрамя таго цікавасць выклікае сфера разведкі і здабычы нафты і газу ў гэтай краіне. Таксама ў Хартуме адбыўся і беларуска-суданскі дзелавы бізнес-форум. Усе дамоўленасці набылі форму дакументаў. У тым ліку падпісана дамова аб дружалюбных адносінах і супрацоўніцтве паміж краінамі. Вынікі афіцыйнага візіту - у вялікім рэпартажы з Хартума.
За акном яго рабочага кабінета - амаль плюс 40, але сцены ўпрыгожваюць фатаграфіі снегу. Махамед Ісмаіл хоць і прывык, хутчэй, да пясчаных бур, завеі таксама бачыў. Вядомы суданскі бізнесмен у Беларусі бывае некалькі разоў на год і вось ужо 20 гадоў дапамагае Мінску і Хартуму стаць бліжэйшымі.
Усё больш людзей у Судане даведваюцца пра Беларусь, распавядае Махамед. І нават чырвона-зялёныя флагі на вуліцах у Хартуме нікога не здзіўляюць: візіт Аляксандра Лукашэнкі ў мясцовых СМІ анансавалі задоўга да даты перамоў. Таму да сустрэчы палітыкаў вялікая цікавасць.
Беларускі борт №1 прызямліўся ў сталіцы афрыканскай дзяржавы яшчэ напярэдадні. Амар аль-Башыр асабіста сустрэў госця ў аэрапорце. Гэта знак асаблівай павагі. Там жа лідары краін правялі кароткую гутарку, але асноўная частка перамоў - сёння. Вялікая частка маштабных сустрэч і перамоў пройдзе ў рэспубліканскім комплексе прэзідэнта Судана. Вялікі палац на беразе Ніла служыць рэзідэнцыяй ужо без малога 200 гадоў. Беларускага лідара Амар аль-Башыр прымае ў новай частцы рэзідэнцыі, пабудаванай у 2015 годзе. Менавіта тут прэзідэнт Судана працуе і прымае афіцыйныя дэлегацыі.
Журналісты, а ў палацы прэзідэнта Судана іх было як ніколі шмат, заўважаюць: на сустрэчу сам-насам Амар аль-Башыр запрашае Прэзідэнта Беларусі не ў перагаворную залу, а ў свой рабочы кабінет. Гэта таксама знак асаблівага даверу. Зрэшты, Мінск і Хартум адзін у адным бачаць надзейных партнёраў. А менавіта палітычнае ўзаемаразуменне - фундамент для росту гандлю і інвестыцый.
Тавараабарот Беларусі і Судана пакуль непараўнальны магчымасцям дзвюх краін. За 2015 крыху больш за 41 мільён долараў. І гэта ў асноўным беларускі экспарт. Рэкордным стаў 2013 - больш за 70 мільёнаў. З нашай краіны ў афрыканскую рэспубліку адпраўляюцца ў асноўным трактары, шыны, угнаенні. Усё гэта трэба Судану для развіцця сельскай гаспадаркі.
Урадлівыя землі Ніла даюць магчымасць вырошчваць бавоўну, арахіс, цукровы трыснёг і шматлікае іншае. Але вось якаснай і надзейнай тэхнікі пакуль нямнога. Таму ў Беларусі бачаць надзейнага прамысловага партнёра.
Трактары мінскага завода тут называюць самай папулярнай тэхнікай. Купіць такі можна ў самым цэнтры Хартума. У мясцовых аграрыяў Беларусы ўжо заваявалі аўтарытэт. Наступны крок - стварэнне тут сумеснай вытворчасці. Яна з'явіцца ўжо да канца года. Пляцоўку і будынак вызначылі за 15 кіламетраў ад сталіцы. З цэнтра краіны зручна прадаваць тэхніку ў любы пункт.
Махамед Абдэльазім, дырэктар кампаніі па продажы сельгастэхнікі і абсталявання: "Беларускія тавары вельмі канкурэнтаздольныя ў параўнанні з іншымі сусветнымі вытворцамі. І супрацоўніцтва з вашымі кампаніямі вельмі празрыстае і функцыянальнае. Усё робіцца без затрымак і праблем. Мы вельмі аптымістычна настроеныя. Таму што Судан мае вялікі патэнцыял у сельскай гаспадарцы. А ў Беларусі ёсць адны з лепшых кампаній у гэтай сферы, асабліва па вытворчасці сельгасабсталявання і тэхнікі, у аграрнай навуцы. Наведваючы Мінск год таму, я быў вельмі ўражаны развіццём гэтых кірункаў".
Яшчэ адзін перспектыўны кірунак для сумеснага супрацоўніцтва - геолагаразведка. Нетры краіны багатыя на чорнае золата. У Міністэрстве нафты і газу Судана тлумачаць: каб скарыстацца багаццямі, афрыканская рэспубліка зацікаўленая і ў вопыце беларускіх геолагаразведчыкаў. Але нават у гутарцы аб карысных выкапнях кіраўнік Міністэрства нафты перш гаворыць пра якасць беларускай тэхнікі.
Махамед Заед Авад, міністр нафты і газу Судана, сустаршыня Беларуска-суданскай сумеснай камісіі па супрацоўніцтве: "Шчыра кажучы, калі я наведваў прамысловыя прадпрыемствы, я быў вельмі ўражаны вашай сельгастэхнікай. Усяго адзін ваш трактар можа выконваць вялізную колькасць функцый! Вядома, мы пачалі ўжо ўзаемадзеянне ў сферы геолагаразведкі. У Беларусі ёсць арганізацыі, якія працуюць у гэтай галіне. Мы вельмі зацікаўленыя ў сучасных тэхналогіях свідравання і геолагаразведкі. Яшчэ адзін перспектыўны кірунак - сфера IT. Мы ведаем, што Беларусь вельмі прасунутая ў гэтым кірунку".
Яшчэ адна сфера, якая цікавіць Хартум, - фармацэўтыка. Беларусь гатовая не толькі экспартаваць лекі, але і рыхтаваць суданскіх урачоў. Зрэшты, самыя перспектыўныя кірункі Аляксандр Лукашэнка і Амар аль-Башыр абмяркоўваюць ужо ў прысутнасці профільных міністраў. Па складзе дэлегацыі можна судзіць аб інтарэсах: гэта прамысловасць, сельская гаспадарка, навука, энергетыка і шматлікае іншае.
Амар Хасан Ахмед аль-Башыр, Прэзідэнт Судана: "Мы падтрымліваем далейшае развіццё адносін з Беларуссю ў самых розных кірунках. Ваш візіт і правядзенне дзелавога форуму сведчаць аб тым, што ў краін ёсць воля да ўмацавання адносін, першым чынам на эканамічным узроўні. Нашы ўзаемаадносіны і супрацоўніцтва будуць працягвацца і павінны выходзіць на больш высокі ўзровень".
Пакуль у прэзідэнцкім палацы працягваюцца перамовы палітыкаў, бізнесмены пачалі абмеркаванне дзелавога супрацоўніцтва. У Хартуме сёння стартаваў бізнес-форум. Хтосьці толькі прыглядаецца да беларускага патэнцыялу і абменьваецца візітоўкамі, дарэчы, згодна з мясцовымі традыцыямі, іх прынята перадаваць толькі правай рукой. А хтосьці ўжо гатовы да падпісання кантрактаў.
Свае магчымасці тут паказваюць не толькі беларускія прамыслоўцы, яшчэ і геолагі, фізікі, энергетыкі. На бізнес-форуме можна нават пакаштаваць беларускія прадукты.
Гавораць, арабскі стыль перамоў удумлівы і павольны. Рашэнне прымуць, калі на 100 працэнтаў давяраюць партнёру. Судзячы па дамоўленасцях, у беларусах тут упэўненыя. У выніку форуму падпісана кантрактаў на дзясяткі мільёнаў долараў. Мінскі трактарны сёлета паставіць на рынак Судана больш за паўсотні адзінак тэхнікі, кантрактам з партнёрамі заручыўся і Гомсельмаш. У 2017 на афрыканскіх землях выпрабаванні пройдуць беларускія камбайны. А БелАЗ зараз будзе супрацоўнічаць з суданскай горназдабыўной кампаніяй.
Тым часам у палацы прэзідэнта Судана ўжо гатовыя да падпісання міждзяржаўныя дакументы. У прысутнасці лідараў завізіраваныя пагадненні і мемарандумы ў сферах энергетыкі, адукацыі, права, абароны інвестыцый. Але галоўны з іх - сумесная заява лідараў краін: у ёй прапісана, як Беларусь і Судан будуць узаемадзейнічаць у будучыні. Яшчэ адзін важны дакумент - дамова аб дружалюбных адносінах і супрацоўніцтве.
Залу, дзе прэзідэнты будуць гутарыць з журналістамі, сімвалічна ўпрыгожвае пано з відарысам пірамід, нібы як рэклама турыстычнага патэнцыялу краіны.
Сапраўды, піраміды ў Судане таксама ёсць. Гавораць, іх нават больш, чым у Егіпце: такіх збудаванняў недалёка ад Хартума трыста. Не выключана, што і суданцы зараз захочуць пабываць у Беларусі.
Аляксандр Лукашэнка запрашае і Амара аль-Башыра прыляцець у Мінск, каб убачыць, як змянілася краіна з часу яго папярэдняга візіту ў 2004 годзе.
Амар Хасан Ахмед аль-Башыр, Прэзідэнт Судана: "Сумесная дзейнасць, нягледзячы на адлегласць паміж нашымі краінамі, будзе развівацца без усякіх абмежаванняў. Мы працягнем супрацоўніцтва ў тэхналагічнай і іншых галінах. На працягу двух-трох гадоў убачым пэўныя вынікі. Усё, што неабходна Беларусі, мы забяспечым, і мы ўсе станем сведкамі вельмі добрых вынікаў".
Гэты дзень насычаны перамовамі. Картэж Прэзідэнта Беларусі адпраўляецца да парламента Судана.
Парламент Судана - двухпалатны. Ніжняя - Нацыянальная асамблея, верхняя - Савет штатаў. Выбары ў Нацасамблею тут былі ў 2015 годзе. Яна складаецца з 426 дэпутатаў. Большасць - у партыі Нацыянальнага кангрэса. Яе погляды падтрымлівае і Ібрагім Ахмед Амар - старшыня ніжняй палаты парламента.
Тое, што цікавасць да Беларусі тут сапраўды вялікая, пацвярджае гэтая сустрэча. У зале парламента, дзе распрацоўваюць галоўныя законы краіны, сёння дэпутаты і сенатары абедзвюх палат у ролі слухачоў. Пра Беларусь яны даведваюцца з першых вуснаў. Апошнія падрыхтоўкі і ў здымачных груп нацыянальнага тэлебачання Судана. Гэты дыялог Аляксандра Лукашэнкі з палітычнай элітай жыхары афрыканскай дзяржавы пачуюць у прамым эфіры.
Звяртаючыся да дэпутатаў і сенатараў, беларускі лідар скажа: у міжнародным дыялогу парламенцкае ўзаемадзеянне - адзін з найважнейшых элементаў. З трыбуны перад вялізнай аўдыторыяй Аляксандр Лукашэнка распавядае пра сваю краіну. Чаго дасягнула Беларусь за гады суверэнітэту. Ганарыцца ёсць чым. Траціна кар'ерных самазвалаў у свеце - пад маркай БелАЗ, на трэцім месцы наша краіна ў продажах ільновалакна, на сёмым - у пастаўках малочных прадуктаў. Але будучыня - за інавацыямі і тэхналогіямі, зважае Прэзідэнт.
Беларускі лідар раскрывае і вынікі перамоў з прэзідэнтам Судана. Для пашырэння супрацоўніцтва яшчэ многае трэба зрабіць. Вядома, галоўнае - гэта кааперацыйныя праекты, напрыклад, сумесная зборка тэхнікі. А гэта не толькі патрэбныя Судану машыны, але яшчэ і рабочыя месцы. Беларусь гатовая прапанаваць і новы фармат супрацоўніцтва ў сельскай гаспадарцы. Стварыць у Судане пілотны праект фермерскай гаспадаркі, дзе можна было б пераймаць вопыт. Зрэшты, сярод дэпутатаў і сенатараў - прадстаўнікі самых розных сфер. Дзякуючы гэтай сустрэчы, напэўна, узнікнуць ідэі, якія ў будучыні адкрыюць новыя магчымасці для супрацоўніцтва. Завяршыўся насычаны перагаворны дзень сустрэчай з віцэ-прэзідэнтам Судана. Для гутаркі Хасабу Махамед Абдэльрахман выбраў незвычайны фармат і запрасіў Аляксандра Лукашэнку на прагулку па Ніле. Для палітыкаў гэта магчымасць не толькі абмеркаваць важныя дзяржаўныя справы, але і адпачыць пасля насычанага дня і падзяліцца ўражаннямі.
