На нарадзе ў Прэзідэнта абмеркавалі пытанні развіцця тэлекамунікацый

Гэта вельмі шырокае паняцце і вялікі эканамічны кластар - ад інтэрнэту рэчаў  да сістэм сотавай сувязі. Згадзіцеся,  усё гэта  блізка і важна для кожнага.  Плюс да ўсяго,  - сфера тэлекамунікацый - вялізны рынак працы. Ён забяспечвае працай каля 100  тысяч чалавек у нашай краіне. І яшчэ адна істотная дэталь - гэты высокатэхналагічны сегмент эканомікі  не патрабуе матэрыяльнага нафтагазавага падмурка.  Так што для Беларусі   гэта і праўда актуальны і прыярытэтны кірунак развіцця.  Якія пэўныя крокі насустрач тэхналогіям трэба зрабіць ужо зараз - разбіраўся Андрэй Крывашэеў.

Уявіць жыццё сучаснага беларуса без гаджэта, самы просты з якіх - смартфон,  ужо немагчыма. У ім і сацыяльная актыўнасць, і адукацыя, і персанальны банк з аплатнай сістэмай, а ў найбольш прасунутых - яшчэ і "разумны дом", фітнэс-трэнер, рабочы кабінет і сакратар-рэферэнт анлайн. Вялізны функцыянал,  калі ўлічыць,  што Глабальнай павуціне,  Інтэрнэту,  - усяго толькі  30 гадоў.  Усяго адно пакаленне вырасла ў лічбавай рэальнасці. Для параўнання за той жа тэрмін у Беларусі змянілася ўжо 4 пакаленні мабільнай сувязі, 4G - сёння даступна для 3/4 нашых грамадзян. Выхад на пяты ўзровень - новая тэхналагічная рэвалюцыя. І менавіта да яе сёння рыхтуецца Беларусь.

Інтарэс  дзяржавы да навацый  апраўданы. Так, яшчэ 10 гадоў назад Беларусь уклалася ў Парк высокіх тэхналогій і прыняла самыя ліберальныя законы для лічбавых ноу-хау, уключаючы рэвалюцыйны,  8-мы Дэкрэт аб лічбавізацыі. Але  сфера IT, і ў гэтым яе прыгажосць і складанасць, - развіваецца ўвесь час, патрабуючы да сябе такой жа ўвагі ўлады.

Адкрываючы нараду, Прэзідэнт расстаўляе сацыяльныя і фінансавыя акцэнты - кожны 45-ты заняты ў эканоміцы, заняты менавіта ў сферы ІКТ. Плюс ужо сёння тут круціцца кожны 20-ты рубель. А значыць, дзяржава проста абавязана ствараць умовы для развіцця і трымаць руку на пульсе лічбавізацыі.

Рэйтынг, які прыводзіць Кіраўнік дзяржавы,  комплексны, як якасць жыцця, толькі жыцця віртуальнага. 

Тут і доступ у Інтэрнэт, якасць і хуткасць злучэння, кабельнае ТБ і мабільная сувязь. Калі 10 гадоў назад Беларусь займала 58-е месца, то ў наступныя гады стабільна большала па 2 - 4 пазіцыі. Заняўшы ў выніку высокае 32 месца. 

З постсавецкіх краін вышэй Беларусі - толькі Эстонія. 17 месца. Але тут адбіваюцца габарыты краіны і шчыльнасць насельніцтва. Не дзіўна, што ў лідарах невялікія лічбавыя "гіганты" - Ісландыя, Карэя і Швейцарыя. Нашы саюзнікі Расія і Казахстан - адстаюць ад Беларусі на 13 і 20 пазіцый адпаведна. Літаральна на дні лічбавізацыі - Эрытрэя. Паводле звестак экспертаў,  тут меней за  1 % жыхароў маюць устойлівы доступ да вэб-тэхналогій. 

На сваёй высокай пазіцыі Беларусь спачываць не збіраецца. Кіраўнік дзяржавы фактычна анансуе будучую эру інтэрнэту-рэчаў - цэлых сістэм, якія звязаны і  працуюць на штучным інтэлекце. 

Адна з умоў пераходу ў новую эру - апераджальнае ўкараненне стандартаў 4 і 5G. Аб гэтым  першы віцэ-прэм'ер Беларусі. Сёння ён быў асноўным дакладчыкам. 

Аляксандр Турчын, першы намеснік прэм'ер-міністра Беларусі:  "На сённяшні дзень паслугі ў стандарце 4G даступныя прыкладна 75 % насельніцтва Беларусі. Вядома, мы не гаворым пра нейкую  самазаспакоенасць. Нам бы жадалася яшчэ ахоп тэрыторыі. Таму што такую паслугу павінны атрымліваць не толькі людзі, якія пражываюць у Мінску і абласных цэнтрах, але ва ўсіх рэгіёнах нашай краіны. Наступны значны крок - гэта 5G. Гэта інтэрнэт рэчаў. Мы ў комплексе сёння гэтыя пытанні разглядалі: паскарэнне і завяршэнне будаўніцтва сеткі 4G у нашай краіне і ўжо на базе гэтай сеткі далейшае развіццё і будаўніцтва сетак 5G".

Да канца вясны ёмістасць сеткі 4G  у Беларусі пашырэе ў 2 разы. Ахапіўшы не толькі сталіцу і ўсе абласныя цэнтры, але і ключавыя райцэнтры краіны. Напрыклад, сталіцу мірнага атама - Астравец, Пінск, Баранавічы, Мазыр і гэтак далей. Паралельна з канца мінулага года ў Мінску працуюць першыя вопытныя зоны стандарту 5G. Для эканомікі яе разгортванне будзе падобна тэхналагічнай рэвалюцыі. Індустрыяльныя робаты і цэлыя заводы змогуць працаваць у аўтаматычным рэжыме і на аддаленым кіраванні. Нават IT-эксперты і футуролагі пакуль не да канца пралічылі маштаб змен. 

Роб ван Краненбург, сузаснавальнік міжнароднай кансалтынгавай групы ў сферы IT-бяспекі і лічбавых экасістэм (Нідэрланды): "Тэхналогіі, завязаныя на хуткасную перадачу  звестак, сапраўды акружаюць сучаснага чалавека на ўсіх узроўнях успрымання. Бачная частка - веб-камеры, дроны, электронная перапіска. Гэта сярэдні ўзровень. Над гэтым - тэхналогіі GPS, кіраванне аб'ектамі праз спадарожнікавую навігацыю. І  ўжо сёння гэта не толькі машыны і тэхніка, але і цэлыя прадпрыемствы, лагістычныя,  напрыклад. Ніжні ўзровень - усе тэхналогіі ідэнтыфікацыі, бескантактныя карты, сканеры і рэнтгены. Усё гэта ўжо стала неад'емнай часткай цывілізацыі і сучаснага чалавека. Сёння ўсе гэтыя тэхналогіі ад базавага да высокага ўзроўню пераходзяць на хуткасці і аб'ёмы інфармацыі 4G або 5G, гэта значыць літаральна паскараюцца ў 30-40 разоў. Гэта, вядома, патрабуе новай інфраструктуры і новых стандартаў. Але шчыра кажучы мы нават уявіць пакуль не можам, наколькі такія хуткасці і аб'ёмы звестак зменяць наша жыццё". 

Бачным элементам навацый  стане камфортны доступ да дзяржаўных паслуг. 

Ужо летась наша краіна паднялася на 38-ае месца са 193 у рэйтынгу ААН па ўзроўні развіцця электроннага ўрада. За два гады рывок склаў 11 пазіцый уверх. Для бізнесу створаны лічбавыя рахункі-фактуры і таварна-транспартныя накладныя, пашыраецца электронны дакументаабарот. А гэта не проста эканомія паперы. Хуткасць прыняцця кіраўніцкіх рашэнняў павялічваецца на некалькі парадкаў. 

Гэта выгадна дзяржаве яшчэ і таму, што дзякуючы IT-адкрытасці расце празрыстасць працы чыноўнікаў, і нашы кіраўнікі асвойваюць новыя, лепшыя ў свеце кампетэнцыі. Плюс, безумоўна, свая нацыянальная школа айцішнікаў. 

Такі  бурны рост  вабіць інвестараў. І Кіраўніка дзяржавы цікавіць, што яшчэ трэба галіне, каб не зменшыць абароты, і як падтрымаць канкурэнцыю ў праектах і рашэннях. 

Падчас нарады прагучала некалькі аксіём і даручэнняў для развіцця галіны. Напрыклад, дзяржава з буйных праектаў выходзіць не збіраецца. Па-першае, яны высокапрыбытковыя, і ад такіх актываў разумны гаспадар не адмаўляецца. Па-другое, прысутнасць дзяржавы дазваляе маніторыць узровень цэн для насельніцтва і бізнесу. Гэта важна як сацыяльны і антыманапольны стымул. 

Аляксандр Турчын, першы намеснік прэм'ер-міністра Беларусі: "Прэзідэнта цікавілі многія пытанні, у тым ліку магчымыя падыходы па прыходзе інвестараў у гэтую сферу, пытанні цэнавага рэгулявання на гэтым рынку. Перш за ўсё Кіраўніка дзяржавы турбуе кошт паслуг для насельніцтва. Аляксандр Лукашэнка на нарадзе даў шэраг даручэнняў у дачыненні  да некаторых праектаў, каб яшчэ раз  правесці дэталёвыя разлікі перад канчатковым унясеннем адпаведных пытанняў на разгляд Прэзідэнта. І, вядома, мы ўсе рыхтуемся да нарады з удзелам нашай IT-супольнасці. Гэта наступная вяха. Мы таксама вельмі вялікую ўвагу гэтаму надаём. Нам застаецца рэалізоўваць даручэнні,  дадзеныя Кіраўніком дзяржавы".

Спыніць лічбавізацыю, як у свой час пераход ад сахі да трактара, ужо немагчыма. Да 30-гадовага юбілею Інтэрнэту эксперты падрыхтавалі цікаўныя доказы гэтага факту. Напрыклад, у Сетцы сёння 4 мільярды з 7 усіх жыхароў планеты, захоўванне і перадача звестак спажывае пятую частку ўсёй сусветнай электраэнергіі, а праз 5 гадоў доступ да Інтэрнэту будзе ўспрымацца абсалютнай большасцю грамадзян як базавае неад'емнае права чалавека нароўні з правам на жыццё, здароўе, працу і адукацыю. А значыць IT-Беларусь - гэта не толькі эканоміка і якасць жыцця, але яшчэ і пашырэнне правоў нашых грамадзян.