У развіцці малых гарадоў асноўны акцэнт - на новыя рабочыя месцы і прыток спецыялістаў. Дарэчы, сёння ўзровень зарэгістраванага беспрацоўя ў Беларусі - паўпрацэнта. Каб даць шанец на працаўладкаванне ўсім, у краіне стварылі адзіны партал вакансій.
І калі няма магчымасці знайсці працу ў горадзе, прапаноўваюць працу на вёсцы. З прыемным бонусам у выглядзе жылля. Такая сістэма працаўладкавання дапамагае вырашыць не толькі кадравае пытанне, але і паўплываць на рост эканомікі ў рэгіёнах.
Напрыклад, Астравец - узор таго, як у рухавіку працуюць усе дэталі: узводзіцца новае прадпрыемства - Беларуская АЭС, разам з ёй з'яўляюцца новыя рабочыя месцы, а дадаткам да гэтага становіцца інфраструктура, якая развіваецца.
На словах, вядома, усё добра, аднак на справе шматлікіх палохае - кінуць родныя месцы і дзеля працы з'ехаць жыць у іншы горад або нават вёску. Тых, хто вырашыўся на гэта, адшукала наш карэспандэнт Ганна Кавалёва і даведалася, як бонусы кадравай палітыкі працуюць на практыцы.
У падначаленні - сотня чалавек. Пад апекай - амаль 4 тысячы жывёл. З біржы беспрацоўных Аляксандр Кот трапіў адразу на кіруючую пасаду. У рэжыме чакання быў некалькі тыдняў. І вось званок - працу прапанавалі добрую. Заатэхнік з зарплатай 950 рублёў. Праўда дзеля яе прыйшлося змяніць гарадскую прапіску на сельскую. Важкім аргументам у прыняцці рашэння стала асобнае жыллё - у камплекце да вакансіі.
Аляксандр на завочным у ветэрынарнай акадэміі. Хутка - уручэнне дыплома. А пакуль пасля працы вяртаецца ўжо ў свой дом, дзе яго сустракаюць жонка, маленькая дачка і сын.
Ён заатэхнік у трэцім пакаленні. Дзякуючы пераезду, справу свайго дзеда асвоіў на практыцы. Завёў гаспадарку. Зараз і сына рыхтуе ў пераемнікі.
Усе выдаткі на пераезд узяла на сябе дзяржава. Таксама сям'і выплацілі дапамогу - 9 бюджэтаў пражытачнага мінімуму - гэта амаль дзве тысячы рублёў. На іх купілі мэблю і зрабілі рамонт.
Вёска Ровенская Слабада за 60 кіламетраў ад абласнога цэнтра. У гаспадарцы "Дзяржынскі-Агра" - амаль 200 супрацоўнікаў. І Аляксандр - не адзіны, хто разам з рабочымі вырашыў кватэрнае пытанне. Жыллёвы фонд гаспадаркі - 93 такія дамы, плюс інтэрнат. І вакансіі яшчэ ёсць - тут чакаюць маладых спецыялістаў.
Паводле слоў сёння ўжо вяскоўца, на жыццё ў вёсцы сыходзіць у 2 разы менш, а зарплата - у 2 разы больш - дапамагае дзяржпраграма перасялення беспрацоўных. Яна дае шанец атрымаць працу тым, хто мае ў ёй патрэбу, практычна ў любым пункце Беларусі. Акрамя сталіцы і абласных цэнтраў. Зараз такія перасяленцы ёсць ва ўсіх рэгіёнах краіны. І ўсё ж іх магло б быць больш. Шматлікія не ведаюць аб магчымасцях, іншых палохае новае жыццё. Трэція перакананыя, што знайсці працу на вёсцы можа толькі чалавек сельскагаспадарчай прафесіі.
Што ж, праверым, ці так гэта. У маім дыпломе - пазнака "журналіст". Ці вырашыць біржа працы задачку і ці зможа знайсці працу для чалавека з такой прафесіяй, даведаемся ўжо зараз.
Галоўная ўмова - адпрацаваць у сельскай мясцовасці мінімум год. Аднак, як паказвае практыка, атрымаўшы сваё жыллё, жаданне пакінуць уладкаваны побыт у людзей узнікае рэдка.
Ігар Міхалькоў, начальнік упраўлення занятасці насельніцтва Камітэта па працы, занятасці і сацыяльнай абароне Гомельскага аблвыканкама:
"Для таго, каб перасяліцца, чалавек павінен быць у першую чаргу зарэгістраваным на біржы працы ў якасці беспрацоўнага. Пры немагчымасці працаўладкавання па месцы жыхарства ўсім беспрацоўным прапаноўваецца паглядзець і вывучыць банк вакансій у іншай мясцовасці. І калі там прадастаўляе наймальнік вакансію з жыллём, то яму прапаноўваюць перасяліцца".
Доступ да ўсіх вакансій у Беларусі спецыялісты цэнтраў занятасці атрымліваюць праз спецыяльны інтэрнэт-партал. Зрабіць гэта, па сутнасці, можа і любы беларус. На сёння віртуальная дзяржслужба занятасці прапаноўвае 70 з паловай тысяч вакансій па ўсёй краіне, у тым ліку і з прадастаўленнем жылля.
Асабліва там, дзе ўзводзяцца горадаўтваральныя аб'екты. Беларуская АЭС - адзін з прыкладаў. Сёння Астравец, можна сказаць, прэтэндуе на званне райцэнтра будучыні. Тут ужо практычна ўся інфраструктур пад рукой. Сям'я Чыж - адна з тых, хто знайшоў тут сваю другую малую радзіму. Пераехалі ў верасні. З таго часу ў маленькім і пейзажным гарадку яны будуюць не толькі каханне, але і БелАЭС.
Ірына Чыж, кіраўнік групы міжнароднага супрацоўніцтва БелАЭС:
"Я наадварот бачу Астравец як горад сямейны, для дзяцей. Таму што бачу, як развіваецца інфраструктура горада - гэта новыя сады, гэта будучыя школы. Вось у 19 годзе яшчэ адну школу скончаць. Новыя настаўнікі. Для дзяцей гэта добрыя двары".
Інтэрв'ю мы, дарэчы, пісалі на востраве кахання. А літаральна праз дарогу ўзвышаюцца два новыя мікрараёны, гандлёвыя аб'екты і гімназія - усё вырасла за апошнія 6 гадоў. У дадатак прагулка па горадзе можа раскрыць сапраўдны інтэрнацыянал - літоўцы, украінцы, беларусы - для рэгіёна зараз гэта адна з ключавых кропак на карце. Што не адмяняе ўвагу да маладых спецыялістаў. Марына прыехала ў зараз ужо горад атамшчыкаў тры гады назад - размеркавалі з Гродна ў мясцовую школу.
Ужо ў 2012 годзе Астравец стаў паўнавартасным горадам з насельніцтвам 10 тысяч чалавек. Справа і ў атамнай станцыі, і ў тым, што павевы эканомікі запусціла ўнутраны рухавік жыхароў - колькасць прадпрымальнікаў расце, населены пункт дадае да насельніцтва 6 % за год.
Горад развіваецца. Але яго цяперашнія дасягненні - не праграма максімум. Там, дзе ёсць людзі, якія жадаюць і ўмеюць працаваць, ёсць і будучыня.
