2 красавіка ва ўсім свеце адзначылі Дзень дзіцячай кнігі

2 апреля 2018

І яшчэ адным міжнародным святам адзначаны сённяшні дзень. 2 красавіка, а гэтая дата сімвалічная яшчэ і з'яўленнем на свет легендарнага казачніка Ганса Хрысціяна Андэрсана, ва ўсім свеце адзначаюць Дзень дзіцячай кнігі. І калі зараз гэта больш забаўны фармат, то раней галоўнай мэтай дзіцячых выданняў была адукацыя. Аб гісторыі свята - Іна Пілевіч.

Правілы этыкету для моладзі з мінулага дае адна з самых першых і папулярных на нашых землях кніг для маленькіх чытачоў. "Юнацтва сумленнае зярцала" стала кіраўніцтвам у правілах добрага тону і паводзін у грамадстве адразу для некалькіх пакаленняў. Праца 1717 года была настолькі папулярнай, што ўжо ў год выпуску зведала два перавыданні.

Галіна Кірэева, загадчыца аддзела Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі: "У поры Пятра Першага, які заняўся выхаваннем дзяцей, тады і з'яўляецца знакамітае "Юнацтва сумленнае зярцала" - вельмі рэдкая кніга, якая была прызначаная для выхавання дзяцей".

Чым зачытваліся дзеці, юнакі і дзяўчаты розных эпох, можа даследаваць кожны ўладальнік білета Нацыянальнай бібліятэкі. Тут у фондах - мноства рэдкіх экзэмпляраў. Так, першыя кнігі для юных аматараў літаратуры амаль не ўпрыгожаныя ілюстрацыямі і не па-дзіцячаму сур'ёзныя па сваім змесце.

Дзіцячая літаратура зарадзілася адносна нядаўна. Да сярэдзіны XVII стагоддзя юныя чытачы асвойвалі кнігі для дарослых. У асноўным гэта былі біблейскія тэксты. Казкі ж перадаваліся вусна.

На нашы землі дзіцячая літаратура прыйшла з-за мяжы. Выданні, часцей рамантычнага ўтрымання, перакладаліся з французскай або нямецкай. Айчынныя друкарні сталі друкаваць адукацыйную і маральна-маральную літаратуру толькі ў ХХ стагоддзі.

Аляксандр Суша, намдырэктара Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі: «Сёння дзіцячая кніга найперш прызначана для гульні, для забавы. У старажытнасці кніга для дзяцей - пераважна выхаваўчы аб'ект. Кніга, якая выхоўвае годнага чалавека, патрыёта радзімы, чалавека, які можа арыентавацца ў свеце дабра і зла».

Як у розныя гады дзеці вучыліся чытаць, прэзентуе музей рэдкай кнігі. У адной экспазіцыі сабраныя ўсе пакаленні буквара. Даказана: выданне пад такой назвай першымі ў свеце надрукавалі беларусы, а само слова "буквар" увайшло ў дзясяткі моў - ад чувашскай да баснійскай. Сёлета кнізе, якая адкрывае кожнаму свет літаратуры, спаўняецца чатырыста гадоў.