На тыдні адзначылі Дзень беларускага кіно

18 декабря 2016

Тыя, для каго фраза "Камера! Матор!" - прафесійны слэнг, напярэдадні адзначылі свята. Дзень беларускага кіно для рэжысёраў, акцёраў, аператараў, сцэнарыстаў і гледачоў - выдатная падстава падыскутаваць аб экраннай творчасці і перагледзець абранае айчыннай фільмаграфіі.

У залатым фондзе - карціны "Лясная быль", "Альпійская балада", "Людзі на балоце", "Белыя Росы", "Пра Чырвоны капялюшык", "Прыгоды Бураціна" і яшчэ мноства стужак, на якіх вырасла не адно пакаленне. Але ці ёсць чым парадаваць сучаснае?

Галоўная кінафабрыка "Беларусьфільм" у свае 92 знаходзіцца на рэканструкцыі. Хоць вытворчасць не спынена, гучнымі прэм'ерамі нацыянальная студыя радуе нячаста. Тым часам айчынныя рэжысёры не чакаюць дапамогі з дзяржбюджэту і самастойна ўвасабляюць свае ідэі на экране. Як зняць фільм на капейкі? І аб чым яны - беларускія фільмы новага ўзору - прама зараз раскажа  Іна Пілевіч.

Пакуль маўчыць галоўная кінастудыя, беларускія рэжысёры самастойна знаходзяць магчымасці рэалізацыі сваіх ідэй на экране. Так без асцярогі ўступіць Галівуду ў перадсвяточны пракат выйшаў фільм ад рэжысёра-дэбютанта Яўгена Куранчаніна. Першы беларускі фантастычны дэтэктыў "Розум" дэманструецца адразу ў 5 кінатэатрах сталіцы.

Амбіцыйны юрыст ствараў свой першы мастацкі метр, як гаворыцца, на голым запале. Разлічваў выключна на сябе - напісаў сцэнарый, выконваў абавязкі рэжысёра і прадзюсара. З кінаідэяй абышоў ад акцёраў Купалаўскага тэатра да спонсараў. Дэбютанту ўдалося натхніць людзей удзельнічаць у праекце на добраахвотніцкіх пачатках. Зберажэнняў з уласнай кішэні і фінансавай і не толькі падтрымкі сяброў хапіла на 17 здымачных дзён. Насуперак адсутнасці бюджэту атрымалася фантастычная карціна аб магчымасцях перамяшчэння свядомасці.

Будучага ўладальніка "Оскара" ва Уладзе Сяньковай першай убачыла мама. На, здавалася б, нерэальную ідэю дачкі дэбютаваць у кіно былі аддадзеныя зберажэнні дзве тысячы долараў. Гэтых сродкаў маладому рэжысёру хапіла на рэквізіт, кінакорм і бензін да  здымачнай пляцоўкі.

Дзейства карціны "Граф у апельсінах" разгортваецца ў вёсцы. Па сюжэце падлеткі святкуюць дзень нараджэння на дачы, весялосць сканчаецца выпрабаваннем пасля знікнення малодшай сястры аднаго з герояў.

Практычна ідэнтычны сюжэт разгортваўся і з кінагрупай падчас здымачнага працэсу.  

Здымачныя будні апынуліся не апошняй перашкодай. Аказалася, выканаць агучку карціны "на каленцы" не атрымаецца. Патрэбныя грошы. Яшчэ 2 тысячы долараў былі сабраныя дзякуючы краўнфандынгу - або прасцей народнаму фінансаванню праз Інтэрнэт. Сёння гэта адзін з самых папулярных спосабаў пошуку грошай для здымак

Неабыякавыя скінуліся на фінальныя працы над карцінай "Граф у апельсінах" і ў знак падзякі былі ўключаныя ў тытры. У прадзюсарскую кампанію па падтрымку рэжысёр не звярталася прынцыпова.

За магчымасць здымаць кіно Ігар Чышчэня не пабаяўся пазбавіцца праў на ўласны фільм.

Малады рэжысёр лічыць такую здзелку выгаднай. Прадзюсарская тэхнічная падтрымка і постпрадакшн дапамаглі зняць стужку "Лічыльнік шчасця", прысвечаную чарнобыльскай трагедыі. Першая ігравая карціна ў фільмаграфіі дакументаліста. 

Выгадаваць будучых Хічкокаў, Спілбергаў, Скарсезе, Бесонаў жадае і Беларусьфільм. Нацыянальная кінастудыя дапаможа зняць  першы фільм адразу пяці маладым аўтарам. Іх працы ўвойдуць у адзін экранны альманах, прэм'ера якога запланаваная на наступны Дзень беларускага кіно.

Да фіналу 2017 года плануецца завяршыць і рэканструкцыю нацыянальнай кінастудыі. Нягледзячы на вялікую будоўлю, на галоўнай кінафабрыцы краіны рабочы працэс не спыняецца. Арэнда ўведзеных у эксплуатацыю павільёнаў распісаная на сезон наперад. Пакуль самі здымаюць мала, але працягваюць пошук ідэй. Хоць Беларусьфільм страціў манаполію, але не адмовіўся ад традыцый і добрага вопыту. У той час, як на прыватнай аснове кіно часта здымаюць аматары. І іх працы мяжуюць з самадзейнасцю. Тым не менш, публіка не дзеліць фільмы на створаныя прыватнікамі і дзяржавай, не параўноўвае бюджэты і не ўнікае ў тонкасці кінавытворчасці. Глядач галасуе пакупкай білетаў - менавіта так выяўляецца меркаванне , годны фільм  "Оскара" або ж "Залатой маліны".