У Бішкеку прайшоў саміт АДКБ

Галоўныя ваенна-палітычныя навіны гэтага тыдня прыходзілі са сталіцы Кыргызстана. У Бішкеку прайшоў саміт АДКБ. Яго ўжо завуць самым закрытым у гісторыі. Усе сустрэчы лідараў праходзілі без прысутнасці прэсы. Чаму такі фармат выбралі арганізатары,  не вядома. Хоць парадак дня быў гранічна адкрытым. У ім парадку 20 пытанняў: ад рэалізацыі контртэрарыстычнай стратэгіі, да святкавання 75-годдзя Перамогі. 

Абмяркоўвалі асобна тэмы правядзення сумесных вучэнняў і ўмацаванне таджыкска-афганскай мяжы - літаральна некалькі дзён назад абарону меж адпрацоўвалі ў Таджыкістане на сумесных манеўрах. Паводле легенды, на ўчастак мяжы напалі тэрарысты. Іх, вядома, ліквідавалі. А, паводле слоў  саміх вайскоўцаў, працаваць зладжана дазваляе і адсутнасць моўных бар'ераў. 

А вось з кім яшчэ маецца  знайсці агульную мову АДКБ - гэта з Паўночнаатлантычным альянсам. На гэтым зрабіў акцэнт наш Прэзідэнт. Пагадзіцеся, не лагічна, калі два ваенна-палітычныя блокі, якія павінны гарантаваць  бяспеку на тэрыторыі ад Ванкувера да Уладзівастока,  не кантактуюць адзін з адным. 

Не можа не турбаваць і нарошчванне кантынгенту НАТА ля заходніх меж АДКБ, гэта значыць ля нашых меж,  і мы аб гэтым шмат расказвалі. Усё гэта памножана на супрацьстаянне вядучых сусветных дзяржаў, якое зацягнулася,  хоць няма сумненняў, што такое становішча спраў задавальняе шматлікіх - на такіх канфліктах звычайна і збіраюць і фінансавы, і палітычны капіталы. Вядома, у гэтай сітуацыі наш ваенны  саюз павінен сказаць сваё слова. Вось што на гэты конт   заявіў Аляксандр Лукашэнка. 

Сітуацыя вакол зоны адказнасці АДКБ, ды і на планеце ў цэлым,  істотна відазмяняецца. Аляксандр Лукашэнка перакананы, што арганізацыя павінна адэкватна і своечасова рэагаваць на новыя выклікі і пагрозы, дэталёва і комплексна аналізаваць становішча, выпрацоўваць адпаведныя прапановы і ініцыятывы. З'яўляючыся важным механізмам гарантавання  бяспекі ў Еўразійскім рэгіёне, АДКБ павінна паступальна пашыраць знешнепалітычны кірунак, умацоўваць свой міжнародны аўтарытэт,  лічыць беларускі лідар.

У афіцыйнага Мінска ёсць шэраг пэўных ініцыятыў: гэта мірны дыялог - умоўна "Хельсінкі-2", і еўрапейская дэкларацыя аб неразмяшчэнні  ракет сярэдняй і меншай далёкасці, і пояс лічбавага добрасуседства. Усе яны накіраваныя на паніжэнне напружанасці не толькі ў рэгіёне, але і ў свеце. 

Зрэшты, як распавяла наша калега, Вольга Макей, якая працавала гэтыя дні ў Бішкеку,  у прэс-цэнтры жартавалі: гэта  яшчэ і саміт журналістаў. Чым не падстава  сустрэць добрых знаёмых з розных краін! А сяброўства ж таксама аб'ядноўвае! У наступным рэпартажы тое, што не трапіла ў  выпускі навін. Дзе жывуць прэзідэнты на самітах, хто выправадзіў прэсу з залы, а яшчэ разбяром аўтографы лідараў з пункту гледжання  графалогіі. 

Дзяржаўная рэзідэнцыя N1 або "Ала-Арча". Месца сустрэчы прэзідэнтаў - у маляўнічым перадгор'і Цянь-Шаня. Снег, які  выпаў нядаўна,  стварыў асаблівы настрой для гасцей, і дадатковую працу для мясцовых служб. З парадкам, дарэчы, справіліся  на выдатна. 

Вось гэтая вялізная юрта -  дом прыёмаў. Менавіта сюды Прэзідэнт Кыргызстана запросіць сваіх калегаў на афіцыйны прыём. Гэта,  вядома,  мерапрыемства не для прэсы. І прэсу,  напэўна,  там таксама не чакаюць, але мы паспрабуем паглядзець, як выглядае юрта знутры.

Забягаючы наперад, скажам, патрэбныя дзверы мы ўсё-такі знайшлі. Але ў юрту вернемся пазней. А пакуль паглядзім, дзе на саміце прэзідэнтаў пасялілі.

У рэзідэнцыі "Ала-Арча" стварылі максімальна камфортныя ўмовы пражывання для ўсіх прэзідэнтаў. Кожнаму вылучаны асобны асабняк. Напрыклад, у гэтым жыве Прэзідэнт Казахстана. Паглядзім,  дзе жыве Прэзідэнт Беларусі. Відаць беларускі  сцяг. Побач ледзь далей - Прэзідэнт Таджыкістана.

Як і ў вялікай палітыцы, тут на тэрыторыі рэзідэнцыі,  усе яны - суседзі. Праўда,  без меж: адлегласці паміж дамамі -  хвіліну хады. Дарэчы, у кожнага асабняка - свая назва - з геаграфіі Кыргызстана. "Ак Буура" - гэта рака, "Айгуль Тоо" - гара, а Аляксандру Лукашэнку дастаўся катэдж пад назвай "Сон Куль" - гэта возера.  Сімвалічны выбар для лідара Сінявокай.  Як знутры выглядаюць гасцёўні дома, можна знайсці на сайце дзяржрэзідэнцыі. Дарэчы, мяркуючы  па рэкламе, у "Ала-Арчы" можна і прыватныя мерапрыемствы праводзіць. У якім пэўна асабняку зробленыя фота, незразумела, але інтэр'еры класічныя. На тэрыторыі рэзідэнцыі можна і ў більярд згуляць,  і ў лазні папарыцца. Але такімі паслугамі прэзідэнты  наўрад ці карысталіся, графік быў распісаны літаральна па хвілінах. Нават да суседа - Прэзідэнта Кыргызстана - Аляксандр Лукашэнка прыязджае на машыне.

На гэтай сустрэчы лідары дэталёва абмяркуюць двухбаковыя адносіны. Тавараабарот трэба будзе  нарошчваць, і ідэі праектаў ужо ёсць. Кыргызстану цікавыя нашы ліфты, аўтобусы і камунальная тэхніка. 

Тым часам, у залах, дзе вось-вось з'явяцца лідары АДКБ,  апошнія падрыхтоўкі. Здавалася б, што складанага ў цырымоніі фатаграфавання?  Але супрацоўнікі мясцовага пратаколу цырымонію доўга рэпеціравалі.  На падлозе  нават зрабілі спецыяльныя пазнакі, каб кіраўнікі дзяржаў правільна сталі.

Лідары з'яўляюцца ў зале. Але вось.  Пуцін Расію не знайшоў... Прэзідэнт Кыргызстана па-таварыску зарыентаваў. 

Сустрэча ў вузкім складзе, дзе ў рамках АДКБ абмяркоўваюцца, мабыць, самыя сакрэтныя прэзідэнцкія пытанні, прайшла без прэсы. Некалькі пратакольных кадраў, на якіх відаць - за стол запрасілі і Станіслава Зася. З 1 студзеня і на найбліжэйшыя тры гады  ён - дзяржсакратар  АДКБ. Тым часам у зале, дзе пройдзе сустрэча ў пашыраным складзе, у чаканні прэзідэнтаў  і журналісты, і міністры. Абмяркоўваюць дакументы, нешта гугляць.  А вось і Шойгу прыехаў. 

У вузкім складзе прэзідэнты мелі зносіны  гадзіны дзве з паловай. Але вось калі кіраўнікі дзяржаў з'явіліся ў зале пленарнага пасяджэння  і лідар Кыргызстана пачаў выступленне - журналісты пачулі самую страшную для сябе фразу.

Гэта значыць, журналісты ў гэты момант засталіся без хлеба. Калі, вядома, не атрымалася разгледзець эксклюзіўныя пазнакі ад рукі Прэзідэнта Казахстана.  Ключавыя моманты выступленняў лідараў прыйшлося  высвятляць ва ўдзельнікаў перамоў. 

Аляксандр Лукашэнка робіць акцэнт на самых актуальных праблемах і ініцыятывах. Палітычнае і эканамічнае супрацьстаянне паміж вядучымі  сусветнымі дзяржавамі, безумоўна,  турбуе. Асабліва, калі пад удар ад развалу ДРСМД трапляе ўся міжнародная бяспека. На гэта ў Мінска - свая прапанова - прыняць Дэкларацыю адказных краін аб не размяшчэнні ракет сярэдняй і меншай далёкасці ў Еўропе. І вось тут як раз варта згадаць аб яшчэ адной беларускай мірнай ініцыятыве - альтэрнатыве Хельсінкскаму працэсу. 

Аляксандр Лукашэнка ўзнімае і пытанне мілітарызацыі заходніх меж АДКБ і называе сітуацыю  беспадстаўнай. З гэтым згаджаюцца ўсе ўдзельнікі саміту. За апошнія гады групоўка альянсу, уключаючы сілы ЗША, вырасла ў 13 разоў. Нішто іншае, як бразганне зброяй. 

А вось новая гонка ўзбраенняў нам не патрэбна. Гэта нязменная пазіцыя афіцыйнага Мінска. І калі на планеце дзесьці і "рване" - АДКБ адрэагуе, як адзіны кулак.

Прэзідэнт Кыргызстана ў выступленні спыніцца на пагрозах, будучы старшыня - Прэзідэнт Расіі гаворыць аб стратэгіі на 2020 год і аб пашырэнні кола  сяброў. Дарэчы, з'яўленне статусу Назіральніка і Партнёра пры АДКБ - было беларускай ініцыятывай. Выконваючы абавязкі Генсакратара  АДКБ  Валерый Семеракоў на саміце прадставіў свайго пераемніка, Станіслава Зася.

На саміце лідары працавалі так шчыльна, што арэхі і сухафрукты засталіся не кранутымі. Але гарбату ўсё-такі выпілі. 

У выніку прэзідэнты і адзін прэм'ер-міністр падпісваюць паўтара дзясятка дакументаў. Дарэчы, Нікол Пашынян увесь час адцягваецца на мабільны тэлефон. І такі выкладвае фатаграфію з саміту. На ёй - подпісы ўсіх лідараў АДКБ, пост сабраў некалькі тысяч лайкаў. 

Ну а мы з гэтай фатаграфіяй адправіліся да эксперта. Нездарма ж гавораць, подпіс - гэта сціснутая форма партрэта асобы. Што распавядуць завіткі ў аўтографах?

А вось складаней усяго, гаворыць эксперт, падрабіць подпісы прэзідэнтаў Кыргызстана і Таджыкістана. Ужо занадта шмат там дэталяў.

Ну а тым часам, у юрце, аб якой мы расказвалі  ў пачатку сюжэта - апошнія падрыхтоўкі да афіцыйнага прыёму для кіраўнікоў дзяржаў. Тут як раз сервіруюць сталы. Гавораць, меню складаюць з улікам пераваг лідараў.  Але гэты прыём так і застанецца за кадрам. Рэпарцёраў і туды не пусцілі. Зрэшты, і ў журналістаў прэс-цэнтра - час абеду. Меню, вядома, прасцейшае. 

Але галоўнае - гэта ежа для розуму, якую саміт пакінуў і журналістам, і ваенным  экспертам, і аналітыкам. Вынікі саміту яшчэ трэба будзе пераварыць. Але найважнейшае, што сёння дэманструе АДКБ (нават нягледзячы на рознагалоссі ў іншых інтэграцыях) - гэта адзінства. А ў сферы бяспекі - гэта найважнейшы фактар.