Беларусь гатовая выстройваць самыя добрыя адносіны з Парламенцкай асамблеяй АБСЕ. У дыялогу з Арганізацыяй няма закрытых тэм. Такую пазіцыю сёння агучыў Прэзідэнт Беларусі на сустрэчы са спецпрадстаўніком ПА АБСЕ па Усходняй Еўропе Кентам Харстэдам. Адзіная ўмова супрацоўніцтва - улік суверэннага статусу Мінска ва ўсіх пытаннях. Аляксандр Лукашэнка таксама нагадаў аб аднаўленні Хельсінкскага працэсу як рэальнай магчымасці зняць напружанасць у Еўропе і свеце. Нагадаем, гэтую ініцыятыву Аляксандр Лукашэнка агучыў на летняй сесіі Асамблеі ў Мінску. Яе пазітыўна сустрэла большасць парламентарыяў.
Падчас сённяшняй сустрэчы ў Палацы Незалежнасці абмяркоўвалася шырокае кола пытанняў, якія датычацца выбарчых працэсаў, удасканалення заканадаўства. Гаварылі і аб узаемадзеянні па лініі АБСЕ, у тым ліку ўцягнутасці Беларусі ў рамках мінскіх перамоў і мінскіх пагадненняў. На думку Кента Харстэда, у Беларусі добрыя магчымасці для прасоўвання многіх ініцыятыў.
Адносіны Беларусі з Парламенцкай Асамблеяй АБСЕ на якасна новым узроўні або "трэку" - як гавораць дыпламаты. Астаткі палітычнага лёду растапіла цёплая ва ўсіх сэнсах летняя сесія ў Мінску. Як вынік - скептыкаў у дачыненні да Беларусі стала на парадак менш, нашы пазіцыі па еўрапейскай бяспецы і супрацоўніцтве ўлічваюцца, ды і самая гучная мінская ініцыятыва апошніх гадоў - Хельсінкі-2 - знайшла падтрымку ў дэпутатаў і ўжо ўплятаецца ў палатно еўрапейскай палітыкі. Менавіта аб гэтым сёння ішла размова на сустрэчы Прэзідэнта з Кентам Харстэдам, спецпрадстаўніком па ўсходняй Еўропе. Дыялог атрымаўся адкрытым і па формуле: павучаць не трэба, а вось разам вучыцца і працаваць гатовыя па любых, нават самых нязручных на першы погляд пытаннях.
Сам абаяльны швед Кент Харстэд - палітык для Беларусі далёка не выпадковы, а як перагаворшчык са структур АБСЕ - адзін з самых зручных. Знаёмы з нашай краінай ужо 2,5 дзесяцігоддзя. Прыязджаў яшчэ студэнтам. Значыць, аперыруе не палітычнымі міфамі, а абапіраецца на факты і асабістыя ўражанні. Таксама асабіста назіраў за прэзідэнцкімі і парламенцкімі выбарамі ў Беларусі ў 2015 і 2016 гадах, быў кіраўніком місій. Шмат у чым дзякуючы ўзважанай пазіцыі тады ўдалося зняць большасць самых вострых супярэчнасцяў. Адсюль далёкая ад сухога пратакола цеплыня прывітанняў і Прэзідэнта і спецпрадстаўніка.
Кент Харстэд, спецпрадстаўнік Парламенцкай асамблеі АБСЕ па Усходняй Еўропе: "Я рады зноў быць у Беларусі. Вы, пэўна, ведаеце, што я ўпершыню пабываў тут каля 25 гадоў таму. Я прыязджаў сюды ў розных якасцях. Спачатку яшчэ маладым студэнтам, потым ад ЮНІСЕФ, а затым неаднаразова як прадстаўнік АБСЕ. І мне чамусьці здаецца, што я і ў будучыні буду сюды прыязджаць, можа быць, ужо ў новай якасці. Павінен адкрыта прызнацца, што мне вельмі спадабаецца ваша краіна і ваш народ".
Не толькі асоба спецпрадстаўніка паўплывала на якасць адносін. Але і формула давернага і паважлівага дыялогу. Закрытых тэм няма, але ёсць адна ўмова - ментарства Беларусь не пацерпіць. Таму што мы шануем суверэннае права вырашаць і выбіраць сабе партнёраў.
Свой уклад у бяспеку і супрацоўніцтва ў Еўропе, а менавіта так расшыфроўваецца АБСЕ, Беларусь гарантуе праз міратворчыя фарматы (ўключаючы нармандскі) і рэзалюцыі - планы дзеянняў па вострых праблемах. За апошнія 7 гадоў можна ўспомніць пераадоленне наступстваў Чарнобыля, барацьбу з сучасным рабагандлем, зялёную энергетыку і зялёную ж эканоміку. Хоць самы яркі і актуальны ўклад - летняя сесія АБСЕ ў Мінску, у парламенцкім вымярэнні. Тады, нават скептыкі ўсвядомілі - Беларусь ні на ёту не адыходзіць ад дадзеных абавязацельстваў. Пагадзіцеся, унікальныя паводзіны ў сучаснай палітыцы.
Кент Харстэд, спецпрадстаўнік Парламенцкай асамблеі АБСЕ па Усходняй Еўропе: "Аглядаючыся на мінулы год, я хацеў бы падзякаваць вам за правядзенне летняй сесіі Парламенцкай Асамблеі ў Мінску. Гэта было цудоўнае мерапрыемства з вельмі добрым вынікам для ўсіх нас. Я сам быў актыўна залучаны ў гэты працэс і асабліва рады бачыць той факт, што Беларусь стрымала сваё слова да літары па кожным з пытанняў. Першапачаткова былі тыя, хто сумняваўся, але жыццё паказала, што гэта было абсалютна правільнае рашэнне правесці мерапрыемства тут, у Мінску".
Менавіта на летняй мінскай сесіі АБСЕ прагучала прэзідэнцкая канцэпцыя "Хельсінкі-2". І шматлікія парламентарыі яе публічна падтрымалі. Сёння не публічна новую вялікую сустрэчу і вялікі мірны дагавор прапрацоўваюць ключавыя цэнтры сілы.
Сутнасць прапановы - пасадзіць за стол перамоў вядучых палітыкаў, каб знайсці новыя бесканфліктныя правілы гульні. Скептыкі скажуць, Хельсінскі працэс не завяршыў вайну халодную, і Афганістан з Анголай не прадухіліў. Але, вялікай гарачай вайны таксама не здарылася, і тую эпоху з 75-га па 90-ты, сёння ўспамінаюць як самую спакойную.
Кент Харстэд, спецпрадстаўнік Парламенцкай асамблеі АБСЕ па Усходняй Еўропе: "Беларусь мае добрыя магчымасці для прасоўвання розных ініцыятыў. Што датычыцца "Хельсінкі-2", то тут не без цяжкасцяў. Ёсць шмат меркаванняў, якія датычацца пачатку такога працэсу. Мяркую, у шматлікіх сталіцах іншых дзяржаў на дадзеным этапе разважаюць над гэтай ініцыятывай. У парламенцкім вымярэнні АБСЕ ініцыятыва "Хельсінкі-2" афіцыйна яшчэ не абмяркоўвалася, у прыватнасці ў Бюро або ў Пастаянным камітэце. Але я асабіста паінфармую асамблею па гэтым пытанні".
Наогул у спецпрадстаўніка на гэты раз супернасычаны графік. На ўсіх узроўнях, уключаючы вышэйшы, напрыклад, абмяркоўвалася будучая мадэрнізацыя выбарчага закона. А вось Дэкрэт аб развіцці лічбавай эканомікі ў рабоце паглядзелі ўжо сёння ў Парку высокіх тэхналогій. Кент Харстэд падкрэсліў, хай-тэк і асаблівы падатковы і прававы рэжымы - добры пасыл для інвестараў, а статус піянера, напрыклад, у блокчэйне - гэта новая ніша і для еўрапейскага рынку, куды ўжо сыходзіць да паловы экспарту ПВТ.
Аляксандр Марцінкевіч, намдырэктара адміністрацыі Парка высокіх тэхналогій: "У нас адбылася вельмі цікавая дыскусія, падчас якой мы абмяняліся меркаваннямі. Тое, што звязана з блокчэйнам, крыптавалютамі - гэта прававое асяроддзе, якое штодня змяняецца, новыя рашэнні. Сённяшняя сустрэча была ў гэтым дачыненні вельмі карысная, таму што мы пачулі тое, што адбываецца ў Еўропе, і распавялі тое, што адбываецца ў нас".
Эканоміка як адна з важных умоў бяспекі, у тым ліку, у Еўропе. Аб гэтым Кент Харстэд заявіў на перамовах у Беларускай гандлёва-прамысловай палаце. Гэтыя словы сугучныя і з ініцыятывай Аляксандра Лукашэнкі на летняй сесіі Асамблеі, і з гісторыяй "Хельсінкі-1". Трэці, так званы трэці кошык прыярытэтаў, тады так і называлася "супрацоўніцтва ў эканоміцы і навакольным асяроддзі". Праўда, кірунак заўсёды быў у цені "барацьбы за мір і раззбраенне". Сёння хоць невялікі, але рэнесанс, таму на перамовах гэтаму надалі асаблівую ўвагу. Ну і паколькі Кент Харстэд прадстаўляе Швецыю, то абмеркавалі і двухбаковы парадак дня. Ужо ў красавіку ў Беларусь прыедзе дэлегацыя шведскага бізнесу.
Уладзімір Улаховіч, старшыня Беларускай гандлёва-прамысловай палаты: "Вялікая цікавасць сёння да сучаснай Беларусі. Беларусь цікавая, як краіна з высокаразвітай інфраструктурай, прамысловым сектарам, які валодае высокакваліфікаванымі рабочымі рэсурсамі, які з'яўляецца адкрытымі дзвярамі на вялікі рынак Еўразійскага эканамічнага саюза. Спадар Харстэд, ён, можна сказаць, вельмі пазітыўна здзіўлены, тымі магчымасцямі, якія адкрывае наш Парк высокіх тэхналогій і "Вялікі камень".
Да Арганізацыі па бяспецы і супрацоўніцтве - шмат прэтэнзій і шмат з іх справядлівыя. Бо сёння ў Еўропе далёка не бяспечна, а эфектыўна супрацоўнічаць жадаючых мала. Хоць колькі ў гэтым віны АБСЕ, а колькі на сумленні яе заснавальнікаў - дзяржаў і нацыянальных палітыкаў? - галоўнае пытанне. Парламенцкае вымярэнне, мабыць, самая жывая і дзейсная структура. Таму і мінскі дыялог са спецпрадстаўніком атрымаўся прадуктыўным. Тым больш Беларусь ад сваіх абавязацельстваў і ініцыятыў не адыходзіць. Насупраць, падахвочвае і партнёраў працаваць у логіцы: "пачні з сябе, а там і наша агульная Еўропа стане больш бяспечнай".
