Аляксандр Лукашэнка расставіў прыярытэты ў рабоце парламента

Звернемся да самой сутнасці работы парламента. Яго заканадаўчая функцыя - гэта права і абавязак распрацоўваць і прымаць законы,  неабходныя сёння, але з прыцэлам на паслязаўтра. Хоць бы гадоў на 5 - 10 наперад. Гэта толькі адзін бок парламенцкага медаля. Яе аверс. На рэверсе - функцыя не менш значная - прадстаўніцкая. Гэта значыць,  уменне і здольнасць збіраць, аналізаваць і абараняць канцэнтрат з інтарэсаў выбаршчыкаў на высокім кіраўніцкім узроўні.

Памятаеце,  як да і падчас выбараў розныя нашы і імпартныя эксперты "клявалі" беларускую мажарытарную сістэму. Гэта калі адна  акруга - адзін дэпутат. Плюс-мінус 60 000 выбаршчыкаў за плячамі аднаго народнага выбранніка. Бо гэта базіс. Людзі жадаюць бачыць у гэтым палітыку свайго прадстаўніка. 

Як гэта працуе. Дапусцім, у кране - ржавая вада. Калі толькі ў вас - праблему вырашыць сантэхнік. Калі ва ўсім доме - абавязаны папрацаваць ЖЭС. Калі справа ў трубах на ўвесь квартал - гэта ўжо клопат мясцовай улады і дэпутатаў. А калі праблема шырэй? І ў вашым раёне няма станцыі абезжалезвання. Выканкам і губернатар - бяздзейнічаюць. Грошай няма. Да каго ісці?  Вядома,  да дэпутата. Ён абавязаны выслухаць, высветліць прычыну, праверыць інвестпланы рэгіёна, пралабіраваць  ва ўрадзе рашэнне гэтай бяды. Так гэта працуе. 

І менавіта таму да выбараў Прэзідэнт і выбаркам занялі прынцыповую пазіцыю - мажарытарную сістэму рана хаваць. Шматлікія ў свеце да яе ад чыста партыйнага міжсабойчыка ўжо вяртаюцца. І яшчэ аб "рэверсе" дэпутацкіх паўнамоцтваў. Кожны выбраннік прадстаўляе ў парламенце сваю  сацыяльную, узроставую, гендэрную і эканамічную групу. Гэта значыць,   рэальны парламент - гэта зрэз або люстэрка грамадства. 

Напрыклад, у Беларусі ёсць актыўнае маладое пакаленне, са сваімі амбіцыямі, памылкамі і ініцыятывамі. Калі ў парламенце іх не прадставіць, або аддаць на водкуп кіраўніку ва ўзросце,   моладзь будзе шукаць сабе іншыя "сацыяльныя ліфты". Напрыклад, прыкрыя - міграцыю з краіны. Або пазапраўныя - вулічны бунт. Наколькі новы Парламент адпавядае грамадству - на сустрэчы з дэпутатамі паразважаў Кіраўнік дзяржавы. І яшчэ адзін тэзіс з сустрэчы, які нам здаецца ключавым. Размова аб персанальнай адказнасці кожнага дэпутата, эксперта, суддзі або грамадскай арганізацыі за тыя прапановы, што яны выносяць на высокі палітычны ўзровень. 

Не сакрэт, што сёння,  мабыць,  самае  абмяркоўваемае  ў інтэлектуальным асяроддзі  пытанне - гэта мадэрнізацыя Асноўнага закона нашай Канстытуцыі. Дыскусію адкрыў Прэзідэнт,  рэагуючы на запыт грамадства - збалансаваць галіны ўлады, падстроіць  іх функцыянал пад наш час. Не сакрэт, што цяперашняя мадэль - гэта рэакцыя на выклікі 90-х і нулявых. Сёння мы куды больш вопытныя, мудрэйшыя, больш надзейныя. 

Задача не з простых. З аднаго боку, накшталт  грамадства гатова даць больш паўнамоцтваў, чытай улады - тым, хто гатовы вырашаць праблемы людзей - сенатарам, дэпутатам, суддзям, мясцовай улады. А з другога - хто з іх гатовы персанальна адказаць, калі "жадалі як лепш", а краіна перакуліцца ў мінулае, у 90-я?

Маладыя палітыкі ўжо не памятаюць,  бо былі і ў нас спробы аб’явіць  Палескую рэспубліку, тэрарызаваць парламент бандытамі на дарогах, шантажыраваць  людзей не выплатамі пенсій і дэфіцытам на прылаўках. Сёння кожны ведае - пракраўся дырэктар або загубіў рэгіён старшыня райвыканкама - Прэзідэнт жалезна навядзе парадак. Можна крытыкаваць за аўтарытарнасць, але ж працуе. 

А ўявіце заўтра, пасля мадэрнізацыі Канстытуцыі, кожны мэр або вялікі дырэктар - сам сабе галава. Жадае - карае людзей, жадае - мілуе. Мы не сцвярджаем,  што менавіта так будзе. Верым нашым кіраўнікам. Але раптам? Хто з нас без граху? Знойдзецца і ў беларускай уладнай атары паршывая авечка. А яе ўжо не прыструніць хутка. Пакуль там парламент або суд разбярэцца - месяцы і гады пройдуць. Вы асабіста гатовы рызыкнуць? Адгэтуль прэзідэнцкі тэзіс і патрабаванне - пад кожнай прапановай для Канстытуцыі будзе стаяць подпіс распрацоўшчыка, з каго спытаць, калі закон, не дай Бог, прывядзе да беззаконнасці.