Еўразійскі саюз - упершыню анлайн, упершыню так аднадушна
Першы ў гісторыі Вышэйшы Еўразійскі эканамічны савет у рэжыме відэаканферэнцсувязі - удалая прэм'ера і вопыт. Лідары "пяцёркі" зрабілі першы крок да нармальнага жыцця пасля пандэміі і дамовіліся нацыянальнаму эгаізму супрацьпаставіць агульную працу. Эксперты адзначаюць - анлайн-саміт прайшоў так аднадушна, што не выклікаў ні аднаго канфлікту або сваркі, што звычайна здараецца на асабістых сустрэчах саюзнікаў. Ад аналітыкаў нават прагучала амаль крамольная думка - а можа і пасля пандэміі перад усімі сустрэчамі праводзіць анлайн-зносіны, тады можа і бар'ераў у Еўразіі стане значна менш, а парадку ў эканоміцы і гандлю больш.
З адэптамі лічбавізацыі можна і трэба спрачацца. Не анлайн-форма вызначыла поспех саміту, а яго змест. Краіны квінтэта ўмеюць працаваць у адзінстве і зазіраць за гарызонт насуперак рознагалоссям. Праўда, часта для гэтага патрэбныя сур'ёзныя выклікі. Напрыклад, так было ў фармаце "саюзнай двойкі" Беларусь - Расія ў Піцеры пасля тэракта ў паўночнай сталіцы. Тады і нафта, і гандлёвыя бар'еры разам адышлі на другі план. Так было і ў АДКБ, калі наркаэпідэмія накрыла Еўразію. Тут жа знайшліся сілы і сродкі на барацьбу з трафікерамі.
А. Лукашэнка: разам мы можам зрабіць больш
З адзінства на фоне пандэміі пачынае і Прэзідэнт Беларусі, які з’яўляецца старшынёй у Савеце. Тэзіс просты - разам можам больш, дзейнічаць трэба ўжо зараз. Біць па хвастах або таго горш аднаўляць будзе і цяжэй, і даражэй. Характэрны прыклад - транзіт людзей і грузаў.
Аляксандр Лукашэнка, Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь (відэа).
Прапановы Мінска падтрымаюць усе еўразійскія саюзнікі. Арменія нават удакладніць: для нас транзіт грузаў - пытанне выжывальнасці эканомікі.
Нікол Пашынян, Прэм'ер-міністр Арменіі (відэа).
Разумныя і прапарцыянальныя пагрозам меры
Не ўдакладняючы, чыя была ініцыятыва закрыць межы, Уладзімір Пуцін скажа пра разумныя і прапарцыянальныя пагрозам меры.
Уладзімір Пуцін, Прэзідэнт Расіі (відэа).
Зялёны калідор на саюзную перспектыву
Кіраўнік Еўразійскай камісіі тлумачыць: зялёныя (г.з. чыстыя і простыя) калідоры паміж саюзнікамі ў першую чаргу патрэбныя для барацьбы з эпідэміяй. Але яны ж масты ў будучыню, пасля пандэміі будзе прасцей аднавіць увесь гандаль.
Логіка нацыянальнага эгаізму ў сучасным свеце не працуе
Гэта як раз другая прапанова афіцыйнага Мінска. Яе падтрымалі саюзнікі. Так, сёння разумна абмяжоўваць вываз у трэція краіны тавараў ажыятажнага попыту, тая ж грэчка, маскі, лекі. Але гэтыя меры павінны быць кропкавымі і адмяняцца адразу пасля таго, як сыдзе інфадэмія.
Аляксей Аўдонін, эканамічны аналітык Беларускага інстытута стратэгічных даследаванняў: "Для Беларусі, як для краіны - удзельніцы ЕАЭС, экспартна арыентаванай дзяржавы, важна забяспечыць нармальны доступ нашых тавараў і паслуг на рынкі краін ЕАЭС. Таму Кіраўнік дзяржавы выступае за тое, каб сувязі лагістычныя, транзітныя не былі парушаныя. Была забяспечана магчымасць дастаўкі тавараў і паслуг на ключавыя рынкі збыту. І тым самым для Беларусі гэта з'яўляецца найбольш важнай акалічнасцю.
Адначасова гэта накладвае важныя выклікі для нашага менеджменту, кіраўніцтва прадпрыемстваў, якія ў гэтых умовах павінны змяніцца, памяняць падыходы да таго, каб знаходзіць новых кліентаў, аднаўляць сувязі і ўтрымліваць іх са сваімі партнёрамі і ні пры якіх акалічнасцях не спісваць тыя або іншыя хібы на ўмовы, звязаныя з каранавірусам".
І яшчэ, тут недапушчальная логіка нацыянальнага эгаізму: "Нічога асабістага і саюзнага - толькі бізнес".
Аляксандр Лукашэнка, Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь (відэа).
"Перазагрузка" навуковай і прамысловай кааперацыі
Аснова эканомікі - прамысловасць. Тут стратэгічна важна не парваць кааперацыйныя сувязі. Цікава, што гэты тэзіс Беларусі падзяляюць і багатыя рэсурсамі Расія і Казахстан. Здавалася б, ім важней картэльная здзелка АПЕК+ па нафце, але не. Афіцыйны Нурсултан, думаючы на крок наперад, гаворыць пра новыя вытворчасці і нават саюзную навуку, дарэчы, не толькі медыцынскую.
Касым-Жамарт Такаеў, Прэзідэнт Казахстана (відэа).
Ва ўзмацненне гэтай пазіцыі Казахстана, яшчэ дзве меры, прапанаваныя Беларуссю. Гэта прамысловыя субсідыі, яны дазваляюць зніжаць цэны на прадукты агульнасаюзнай вытворчасці і актывацыю праектаў Еўразійскага банка і Фонду развіцця. Дарэчы, на гэтыя рэсурсы разлічвае і бізнес, які пацярпеў ад каранціну.
Мікіта Кулікоў, член экспертнага савета па лічбавай эканоміцы пры Дзярждуме РФ: "Прыйдуць новыя гульцы. Такія сферы, як медыцына, медтэхналогіі, зараз будуць усё больш прыцягваць інвестараў, і іх акцыі пойдуць уверх. Гаварыць, што крызіс б’е па эканоміцы, так, несумненна, б’е, але ён таксама развівае тыя кірункі, якія ў дадзены момант былі менш прыкметныя".
Еўразійскія Банк і Фонд - рэсурсы для абароны і развіцця
Усе без выключэння лідары падтрымалі актывацыю працы саюзных інстытутаў. Місія Фонду і так - дапамагаць у выпадку НЗ, а Банку не трэба нічога выдумляць - усе меры ўжо пралічаныя іх калегамі ў свеце.
Аляксандр Лукашэнка, Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь (відэа).
Як гэта можа працаваць у дэталях, не змаўляючыся, але ва ўнісон з беларускім лідарам - Прэзідэнт Кыргызстана.
Сааранбай Жээнбекаў, Прэзідэнт Кыргызстана: "Трэба перагледзець на карысць скарачэння тэрміны вылучэння крэдытаў, выдаваць іх на грантавай аснове. Банк павінен аператыўна прафінансаваць выраб медыцынскіх і сельскагаспадарчых прэпаратаў і прадукцыі".
Нявырашаныя пытанні ў еўразійскай стратэгіі - 2025
Для еўразійскага квінтэта сёння безумоўны прыярытэт - гэта жыццё і здароўе грамадзян. Але ўменне глядзець на крок наперад - гарантуе жыццё і развіццё эканоміцы пасля пандэміі. Адгэтуль прапановы на перспектыву. Напрыклад, стварыць агульны банк даных новых вакцын і медпрэпаратаў. Або паскораны пераход на разлікі ў нацыянальных валютах. Або гібкі механізм цэн і разлікаў за энергарэсурсы. Бо гэта глыбока нездаровая сітуацыя, калі той жа газ для саюзнікаў каштуе больш за сусветную цану.
У Еўразійскай камісіі запэўнілі, у стратэгіі Саюза да 2025 года самыя вострыя пытанні будуць вырашаныя і прапісаныя як норма.
Міхаіл Мясніковіч, старшыня Еўразійскай Эканамічнай камісіі: "Адно з пытанняў - лібералізацыя аўтаперавозак. Вельмі актуальнае для Беларусі, для Арменіі. Дамовіліся, што будуць створаны групы высокага ўзроўню, каб у найбліжэйшыя некалькі тыдняў пастарацца знайсці падыходы да ўрэгулявання гэтых пытанняў і, натуральна, запісаць гэтую фармулёўку ў стратэгію, як норму. Другі кірунак, няўзгоднены пакуль, - гэта цэны і тарыфы на газ, на прапампоўку газу. Гэта тэма актуальная для Арменіі і Беларусі. Ёсць няўзгодненыя пытанні з Казахстанам і Расіяй. На працягу двух тыдняў павінны знайсці развязку гэтых праблем. І трэцяе пытанне – гэта выраўноўванне эканамічнага ўзроўню развіцця. Таму збіраемся праз два тыдні на ўзроўні кіраўнікоў урадаў. Наперадзе вялікая работа".
Саміт у віртуальнай прасторы - даручэнні рэальныя
Па выніках рабочай сустрэчы ў прасторы віртуальным лідары прынялі абсалютна рэальную сумесную заяву, з рэальнымі даручэннямі для ЕЭК і ўрадаў.
Мінск гатовы прыняць Вышэйшы Еўразійскі эканамічны савет
Праверыць выкананне даручэнняў лідарам будзе магчымасць ужо 19 мая. На чарговым Еўразійскім саміце. У якім фармаце яго правесці, вырашаць калегіяльна, але Мінск ужо сёння гарантуе бяспеку і гасціннасць.
Аляксандр Лукашэнка, Прэзідэнт Рэспублікі Беларусь (відэа).
Пакуль нават самыя знакамітыя вірусолагі свету не могуць прадказаць сітуацыю на 19 мая. Эканамісты - куды дакладней. Паводле іх прагнозаў, калі ключавыя эканомікі свету не "размарозяць" дзелавую актыўнасць - падзенне можа быць глыбей за "вялікую дэпрэсію". Яшчэ і таму ў Еўразійскага саюза няма часу і запасу трываласці чакаць да сярэдзіны мая - сумесныя меры стымулявання павінны былі зарабіць ужо ўчора.
