Сёння Сусветны дзень фатографа

12 июля 2014
Сёння свята ў людзей, чыя прафесія праходзіць пад дэвізам: Спыніся, імгненне, ты выдатнае! Сусветны дзень фатографа адзначаюць у 20 краінах свету. Самой фатаграфічнай справе - амаль два стагоддзі: у сярэдзіне XIX стагоддзя ў Францыі быў зроблены першы фотаадбітак. Зараз у Беларусі фотавыставы - адны з самых даступных і запатрабаваных культурных мерапрыемстваў. Наталля Бардзілоўская наведала адну з новых экспазіцый.
На першы погляд самая простая катэгорыя фотаздымка, на якім любы без выключэння чалавек выглядае адначасова і натуральна, і безабаронна, і нават па-дзіцячаму смешна, - гэта фотаздымак на дакументы, асабліва на пашпарт. Сам сабе фотааб'ект звычайна не падабаецца, але з такой фотасесіі атрымліваюцца даволі цікавыя і арыгінальныя праекты.
Нявыдуманым, без усялякіх упрыгожванняў і дадатковых сэнсаў фотаздымкам на дакументы ў мінскай галерэі Ў прысвяцілі цэлую выставу . Яе аўтар - патомны літоўскі фотамастак Вітаўтас Станіёніс. У канцы 80-х ён знайшоў на паддашку бацькоўскага дома старыя негатывы.
Аказалася, гэта цэлы архіў пашпартных здымкаў, якія тата-фатограф пакінуў як рабочы нераздрукаваны матэрыял. У гэтай практычна фотамакулатуры Станіёніс-малодшы ўбачыў мастацкі сэнс і, раздрукаваўшы каля сотні партрэтаў, зрабіў праект, які ўжо на працягу 30 гадоў паспяхова ездзіць па краінах свету і знаёміць гледачоў з простымі сялянскімі тварамі літоўцаў сярэдзіны ХХ стагоддзя.
Уладзімір Салееў, доктар філасофскіх навук, прафесар: Выстава цікавая тым, што яна непасрэдная, перадае стан, атмасферу пасляваеннага літаратурнага быцця. Гэтыя твары, погляды - і адчуванне, што знаёма ў глыбіні нашай душы.
На фотапартрэтах - твары жыхароў мястэчка і навакольных вёсак. Пасляваенныя гады. Да паходу ў фотаатэлье Алітуса Вітаўтаса Станіёніса-старэйшага ўсе героі фотасесіі рыхтаваліся асабліва. Так і сёння: хоць кожны з нас некалькі разоў на дзень можа рабіць сэлфі, але па фота на дакумент ідзем толькі да спецыяліста і рыхтуемся гэтак жа адказна. Прыбіраемся, бянтэжымся. Ды і хто можа пахваліцца ўдалым здымкам на пашпарт?!
Вітаўтас Станіёніс, фотамастак (Літва):
Што гаварыць, калі я знаходжу сам сябе ў натоўпе, фотанатоўпе і знаходжу свой твар, фігуру, і яна мне становіцца радней, каштоўней. Гэта ўсё зводзіцца да таго, што дакументацыя на нас стварае моцнае ўздзеянне.
Сёння літоўская выстава ў Мінску, а год таму беларусы выстаўляліся ў Каўнаскай галерэі фота.