Амністыя будзе, але будзе яна выбарчай

10 мая 2015

Спецыялісты адзначаюць, што пад дзеянне закона падпадуць традыцыйныя ў такіх выпадках катэгорыі асуджаных: адзінокія бацькі, пенсіянеры, цяжарныя жанчыны і многія іншыя. Праваахоўнікі ўпэўненыя - датэрміновае вызваленне ніякім чынам не ўскладніць крымінагенную абстаноўку ў краіне. Каментарыі і асаблівасці законапраекта ў рэпартажы Аляксандра Савенкі.

Сяргей адзін з многіх, з большасці тых, хто марыць вярнуцца дахаты сапраўды з чыстым сумленнем. Ад наркотыкаў, за якія трапіў у калонію, зняволены Карней адхрысціўся даўно. Зараз сэнс жыцця ў іншым.

Такі шанц зараз ёсць і ў яго, і ў іншых асуджаных. Гэта добрая навіна для многіх. Новы законапраект аб амністыі накіраваны Прэзідэнтам Беларусі на разгляд дэпутатам. А гэта значыць, што не толькі тыя, хто ў турме, але і іх сям'і, з нецярпеннем чакаюць хутчэйшага вырашэння лёсу дакумента. Акт гуманізму прымеркаваны вялікай даце - 70-годдзю Перамогі. Але ў сваім нядаўнім пасланні Кіраўнік дзяржавы даў дакладна зразумець - амністыя будзе, але будзе яна выбарчай.

У Міністэрстве ўнутраных спраў, якое па ініцыятыве Аляксандра Лукашэнкі сумесна з іншымі зацікаўленымі ведамствамі распрацоўвала законапраект, ужо агучылі папярэднія лічбы.

Усяго на амністыю могуць разлічваць каля 8 тысяч 600 чалавек. З іх больш як 2 тысячы могуць быць вызваленыя з месцаў пазбаўлення волі, 700 - з устаноў адчыненага тыпу і 5700 - з крымінальна-выканаўчых інспекцый. Пры гэтым законапраект мае даволі шырокі спектр паўнамоцтваў.

Жанна Бутурыцкая, начальнік упраўлення выканання прыгавораў дэпартаменту выканання пакаранняў МУС Беларусі:

"Закон аб амністыі пачынае дзейнічаць з моманту падпісання і апублікавання. Выносячы прыгавор, суды вырашаюць пытанне, зыходзячы з магчымасці яго прымянення. Зняволены мае права на прымяненне амністыі, асоба пад следствам таксама і вызваленне яго ад крымінальнай адказнасці".

Законапраекту папярэднічала працяглая і скрупулёзная праца Кіраўніка Дзяржавы. Дакумент не раз клаўся на стол Прэзідэнта і зноў адпраўляўся на дапрацоўку юрыстам і прававедам. Амністыю не без падстаў называюць актам міласэрнасці, бо ў першую чаргу паслабленні закрануць так званых "льготныя" катэгорыя: гэта цяжарныя жанчыны, адзінокія бацькі ў якіх ёсць непаўналетнія дзеці, пенсіянеры, ліквідатары ЧАЭС і многія іншыя.

Валерый Гайдукевіч, старшыня Пастаяннай камісіі па нацыянальнай бяспецы Палаты прадстаўнікоў Беларусі:

"Не падпадаюць пад амністыю тыя, хто здзейсніў цяжкія і асоба цяжкія злачынствы, звязаныя з забойствамі, тэрарыстычнымі актамі, з наркотыкамі. Хоць было пажаданне ўключыць артыкул 328. Мы ўключылі толькі першую частку".

Менавіта таму праваахоўнікі ўпэўненыя ў тым, што датэрміновае вызваленне ніякім чынам не ўскладніць крымінагенную абстаноўку. Далёка па прыклады хадзіць не трэба - папярэдняя амністыя прайшла летась і была прымеркаваная да 70-годдзя вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Доўгачаканую свабоду тады атрымалі больш як 2 тысячы зняволеных, і яшчэ амаль дзвюм з паловай тысячам чалавек скарацілі тэрмін пакарання на год.

Віктар Чайчыц, старшыня Рэспубліканскай калегіі адвакатаў Беларусі:

"Усе заўважылі, і нават тыя людзі, якія да нас прыязджаюць з-за мяжы, што ў нас можна спакойна хадзіць па вуліцах. Пакідаць на ноч аўтамабіль. На сённяшні дзень сапраўды і дзякуючы міліцыі і ў цэлым нашай дзяржаве - наша крымінагенная абстаноўка ідзе на змяншэнне".

Амністыя шырока прымяняецца ва ўсім свеце. Яна прадугледжаная заканадаўствам усіх краін СНД. У той жа час, сфера яе прымянення ў гэтых дзяржавах не аднолькавая. У адных амністыі аб'яўляюцца часта і датычацца значнай колькасці злачынцаў. У іншых, насупраць, прымяняюцца толькі ў выключных выпадках. Як такі інстытут юрыдычнага прабачэння адсутнічае ў некаторых краінах Цэнтральнай Еўропы - гэта Германія, Іспанія, Швецыя, Нідэрланды. Напрыклад, у Польшчы прымяненне нават падатковага забыцця прызнана неканстытуцыйным.

У Беларусі ж амністыя не рэдкасць для зняволеных. У першую чаргу таму, што гэты акт прадугледжвае і адаптацыю асуджаных. Напрыклад, дармаедаў з пазнакай "амніставаны" у нас практычна няма. Органы мясцовай улады і МУС прымаюць меры па бытавым і працоўным уладкаванні людзей, якім падараваны шанц жыць новым вольным жыццём.