Бізнес, які сапраўды нельга параўнаць з заводамі і прамысловымі прадпрыемствамі, - гэта IT-індустрыя. Сёння лічбавая эра дазваляе працаваць у любым пункце свету, а найлепшыя спецыялісты прызямляюцца там, дзе створаны найбольш спрыяльныя прававыя нормы. Беларусь тут можа стаць першаадкрывальнікам, уключаючы зялёнае святло апошнім тэхналагічным трэндам. Узяты курс на IT-краіну.
Парк высокіх тэхналогій сёння абагульняе найлепшыя сусветныя практыкі з пункта погляду стварэння самых камфортных умоў для працы IT-кампаній. Сёлета ў Беларусь прыйшлі гіганты галіны. Чаго толькі каштуюць такія імёны, як Uber і Google. Упершыню ў гісторыі мегакарпарацыі такога ўзроўню зацікаўленыя ў цесным супрацоўніцтве з нашымі спецыялістамі. Айцішнікі ў чаканні і прарыўнога дэкрэта, як яго называюць у народзе, - ПВТ
Якімі навінамі Беларусь можа прыцягнуць прафесіяналаў з усяго свету? Дзмітрый Цітоў цэлы тыдзень меў зносіны з IT-супольнасцю з розных краін. І зараз у "Галоўным эфіры" ён падзеліцца з намі будучыняй, якая на яго вачах стала сучаснасцю.
У развіцці Парку высокіх тэхналогій адкрываецца новая старонка. Прыходзяць рэзідэнты, якія робяць свой арыгінальны прадукт. Тэхналагічныя гіганты пільна сочаць за нашымі ноу-хау. Адбылася першая маштабная пакупка Googl беларускага стартапа. У краіне аказваецца сур'ёзная падтрымка перспектыўным праектам. Наводзім курсір на паўсюднае ўкараненне тэхналогій у розныя сферы і бяром курс на стварэнне IT-краіны.
Калі сустракаюцца ўрач і айцішнік, на выхадзе атрымліваецца эфектыўнае рашэнне для лячэння пацыентаў. За плячыма ў Аляксандра больш як 20 гадоў практыкі ў траўматалогіі, але сёння тэхналогіі дапамаглі выйсці на новы ўзровень. Пры пераломе канечнасці ўсе здымкі пацыента заганяюцца ў агульную сістэму, камп'ютар апрацоўвае даныя. Зараз нават самыя складаныя заключэнні можна вывучыць у шлеме дапоўненай рэальнасці, што мінімізуе рызыкі для чалавека на аперацыйным стале. Яго называюць новым асістэнтам для хірурга. Такой працы могуць пазайздросціць нават галоўныя ўрачы.
За IT-бок медыцынскага стартапа Ariadna адказвае таленавітая каманда беларускіх праграмістаў.
У гэтай сферы ў іх усяго толькі некалькіх канкурэнтаў ва ўсім свеце. Сёння стартап падтрымліваюць найлепшыя эксперты ў індустрыі віртуальнай і дапоўненай рэальнасці ў Беларусі.
Раман Громаў, сузаснавальнік праекта Ariadna:
"Беларускай IT-галіне настаў час пераходзіць на якасна новы ўзровень. І мы вельмі рады, што гэтай вясной, калі Прэзідэнтам была пастаўлена задача ператварыць Беларусь у IT-краіну, істотна ажывілася дзейнасць ПВТ па падтрымцы беларускіх стартапаў і менавіта таму мы чакаем прыняцце новага дэкрэта".
Галоўны спецыяліст па экалагічна чыстых прадуктах у Расіі Барыс Акімаў пастаянна запраўляе свой праект тэхнічнымі навінкамі.
За 8 гадоў выраслі з пачаткоўцаў у цэлы фермерскі кааператыў, які ўключае ў сябе сеткі магазінаў, рэстаранаў і інтэрнэт-пляцоўку. Любы фермер можа пачаць прадаваць у іх свой хлеб, мяса, рыбу, гародніну або садавіну. Трэба прайсці праверку на якасць у спецыяльнай камісіі, зарэгістравацца на партале і наперад.
Бізнес нацэлены на дапамогу менавіта малым гаспадаркам. Каб аб'яднаць фермераў з усяго свету, каманда стварыла свой інструмент. Пры пакупцы прадукта кампаніі чалавек атрымлівае віртуальны сертыфікат (10 працэнтаў ад кошту). Ім можна расплаціцца ў любым магазіне сеткі і нават прадаць іншаму зацікаўленаму. Гэта сістэма, якая працуе на аснове блокчэйн.
На думку IT-фермера, Беларусь можа стаць першай краінай у свеце, дзе будуць створаныя самыя спрыяльныя ўмовы для развіцця гэтай тэхналогіі.
Барыс Акімаў, заснавальнік фермерскага it-кааператыва Lavkalavka, Расія:
"У рамках ПВТ, дзякуючы ініцыятыве Усевалада Янчэўскага, з якім мы пазнаёміліся, можа ўзнікнуць магчымасць эфектыўнага выкарыстання блокчэйна. Мы абмяркоўвалі такую магчымасць, якую нас як фермераў-энтузіястаў цікавіць, адкрыць тут у ПВТ кампанію для таго, каб выкарыстоўваць блокчэйн-тэхналогіі ў мэтах развіцця сельскай гаспадаркі. Малога бізнесу. Беларусь у гэтым сэнсе мае вялікі патэнцыял. Дзякуючы блокчэйну, многія рэчы становяцца прасцейшымі, таннейшымі і, адпаведна, бізнес становіцца больш эфектыўным. Самае галоўнае, што ён дае спосаб ствараць інфармацыю, якую нельга падрабіць, а гэта на самай справе трэба ўсім".
Блокчэйн - агульная база даных, да яе маюць доступ усе карыстальнікі, якія далучыліся. У блокі гэтай сістэмы можна запісваць розную інфармацыю. Яе немагчыма выдаліць або падрабіць, што гарантуе сумленнасць здзелак. З дапамогай тэхналогіі блокчэйн папяровыя дагаворы можна ператварыць у “разумныя” кантракты. Камп'ютарная праграма працуе па прынцыпе, калі выканана пэўная праца, то за яе аўтаматычна адпраўляецца аплата. Усё адбываецца без удзелу чалавека і соцень паперак для ўзгадненняў.
Аляксандр Бародзіч, заснавальнік блокчэйна Universa, Літва:
"Зараз ўмоўна Міністэрства па падатках і зборах і кампанія не бачаць даных адно аднаго, выкарыстоўваючы блокчэйн, збіральнасць падаткаў можна вельмі моцна павысіць. Таму што мы бачым усе транзакцыі, мы аўтаматычна можам налічаць падаткі. Умоўнаму ІП можна самому не плаціць падаткі, а яны з яго будуць спісвацца аўтаматычна. Усе транзакцыі бачныя ў аўтаматычным рэжыме падатковай. Гэта моцна спрашчае жыццё і прадпрымальніку, і дзяржаве".
Сёння ні ў адной краіне тэхналогія блокчэйн не мае паўнацэннага прававога рэгулявання. Хто першы накіруе блокчэйн у патрэбнае рэчышча, той і стане лідарам у лічбавай эканоміцы, упэўнены IT-бізнесмен, заснавальнік уласнага блокчэйна Universa Аляксандр Бародзіч.
Аляксандр Бародзіч, заснавальнік блокчэйна Universa, Літва:
"Ваш Прэзідэнт зрабіў вельмі вялікі крок наперад на сустрэчу гэтаму эканамічнаму прагрэсу і тое, што наогул гэты праект дэкрэта з'явіўся. Трэба разумець, што папярэдняя тэхналагічная хваля нарадзілася і вырасла ў Крэмніевай даліне ў ЗША. У нас ёсць такі ж шанц прыцягнуць тэхналагічных прадпрымальнікаў з усяго свету ў Беларусь, у ПВТ для таго, каб развіваць тут прадукты на тэхналогіях блокчэйн, у якіх няма меж. Калі мы распрацавалі тут сістэму, якая дазваляе замяніць свіфт і зрабіць банкаўскія пераводы таннейшымі і зручнейшымі, і хутчэйшымі, то мы іх можам экспартаваць і развіваць па ўсім свеце. Сусветная эканоміка вакол блокчэйн - гэта зараз парадку 1,5 трыльёнаў долараў і няма куды ў свеце яе прызямліць".
Сёння ў Беларусі ў пілотнай стадыі знаходзяцца два праекты Нацбанка, дзе выкарыстоўваецца тэхналогія блокчэйн, звязаная з рынкам каштоўных папер і рэестрам банкаўскіх гарантый.
Галоўная перавага такога разумнага ланцужка - адмова ад трэцяга боку ў здзелках і празрыстасць аперацый. Пры заключэнні дагавора паміж кампаніямі юрыстамі могуць быць напісаныя тысячы папер, прычым, на розных мовах свету. Смарт-кантракт вырашае гэту праблему. Умовы дагавора можна прапісаць у камп'ютарнай праграме, і фактычна свет прыходзіць да таго, што праграмны код можа стаць правам. Тлумачыць Дзяніс Алейникаў - юрыст-міжнароднік, які прымаў удзел у падрыхтоўцы дэкрэта.
Дзяніс Алейнікаў, адвакат, старшы партнёр юрыдычнай фірмы "Алейнікаў і партнёры":
"Зараз ёсць прапановы на ўзроўні дэкрэта па заключэнні знешнеэканамічных здзелак шляхам абмену любымі электроннымі паведамленнямі ў інфармацыйных сістэмах. На практыцы гэта азначае, што ў будучыні ў нас здзелка рэзідэнта ПВТ са сваім замежным партнёрам можа быць заключана шляхам абмену паведамленнямі ў месенджары. Ніякіх папер".
Продак разумнага кантракта - вендынгавы аўтамат. Змясціўшы грошы ў купюрапрыёмнік, мы запускаем алгарытм аўтаматызаванай здзелкі. У выніку атрымліваем тое, што хочам. Той жа прынцып дзеяння ляжыць сёння ў аснове разумнага кантракта.
Сёлета мегакарпарацыі сусветнага ўзроўню пачалі цесна супрацоўнічаць з ПВТ. Анлайн-сэрвіс Uber зацікаўлены ў сумеснай працы ў сферы беспілотнага транспарту ў Беларусі. Найбуйнейшы гулец на сусветным рынку карпаратыўнага таксі Gett набыў кампанію Juno (рэзідэнта ПВТ) з цэнтрам распрацоўкі ў Мінску. І, вядома, пакупка Google беларускай кампаніі Aimatte. Гэта здзелка можа стаць не проста прэцэдэнтам і сігналам для прыходу на рынак буйных замежных інвестараў, але і якасна наблізіць нашы юрыдычныя нормы да міжнароднага права.
Дзяржава адкрывае новы этап у пабудове IT-краіны, аб гэтым гаварыў Кіраўнік дзяржавы ў штогадовым Пасланні парламенту і беларускаму народу ў красавіку, адзначыўшы, што сёння Паркам высокіх тэхналогій вядзецца абагульненне найлепшых сусветных практык з пункта погляду стварэння самых камфортных умоў для IT-кампаній.
Наша задача стварыць такія ўмовы, каб сусветныя лідары ў гэтай сферы адкрывалі ў Беларусі свае прадстаўніцтвы, цэнтры распрацовак і стваралі запатрабаваны ў свеце прадукт з высокім дабаўленым коштам. Збіраюцца ўсе ідэі, якія дазволяць ліквідаваць любыя перашкоды на шляху развіцця IT.
Ім зверху відаць усё. Стартап, створаны праграмістам і аграномам, дазваляе сачыць за ўраджаем. Праект OneSoil некалькі гадоў трымаўся толькі на запале распрацоўшчыкаў. Пастаянныя выезды ў палі, аналіз вялікай колькасці інфармацыі аб кожным лапіку зямлі фермера. Усё гэта не засталося незаўважаным.
Сёння маладыя людзі знайшлі буйных інвестараў, якіх уразіла як намаганне дапамагчы нашым аграрыям, так і арсенал абсталявання для працы. Каманда выкарыстоўвае дроны для таго, каб ацаніць, наколькі роўна тэхніка засейвае тую або іншую культуру. Вынайшлі і спецыяльную метэастанцыю для адсочвання стану глебы. Яшчэ спецыяльны датчык устанаўліваецца ў кабіне трактара або камбайна, што дазваляе ў будучыні не распыляць бессэнсоўна удабрэнні, а падыходзіць да гэтага працэсу эканомна.
IT-індустрыя сёння аб'ядноўвае практычна ўсе сферы эканомікі. Развіццё ў краіне прадуктовай мадэлі адкрые новыя магчымасці для IT-бізнесу і прыцягне спецыялістаў і перадавыя тэхналогіі з розных краін.
