Юбілей глабальнай арганізацыі адзначаюць ва ўсім свеце. У розных краінах планеты мясцовыя славутасці падсвятляюць сінім - гэта колер Арганізацыі Аб'яднаных Нацый. Сёння ў яго афарбаваліся будынак опернага тэатра ў Сіднеі, Вялікая кітайская сцяна і, вядома ж, штаб-кватэра арганізацыі ў Нью-Ёрку. Якую работу ААН правяла за гэты час і з чым сутыкнулася сёння, раскажа Юрый Казлоў.
Статус ААН, складзены краінамі антыгітлераўскай кааліцыі, быў аднагалосна адобраны сусветнай супольнасцю ў чэрвені 1945-га. 24 кастрычніка дакумент уступіў у сілу. З тых часоў гэтая дата адзначаецца як дзень заснавання сусветнай арганізацыі. У штаб-кватэры ААН (сёння яна стала цэнтрам урачыстасцяў) ужо 70 гадоў мірна вырашаюцца спрэчкі паміж дзяржавамі, абмяркоўваюцца глабальныя ініцыятывы накшталт барацьбы з беднасцю, голадам, небяспечнымі захворваннямі.
Гэтай ноччу Генасамблея прыняла дэкларацыю, прысвечаную 70-годдзю Арганізацыі Аб'яднаных Нацый. У рэзалюцыі краіны планеты яшчэ раз пацвердзілі сваю рашучасць пазбавіць чалавецтва ад жахаў вайны. Па словах Генеральнага сакратара ААН Пан Гі Муна, дзесяцігоддзямі флаг Арганізацыі застаецца сцягам надзеі для ўсяго чалавецтва.
Пан Гі Мун, Генеральны сакратар ААН: "Без Аб'яднаных Нацый наш свет быў бы змрочным. Зацвердзіўшы ў верасні план глабальнага развіцця да 2030 года, які прадугледжвае выкараненне галечы і голаду, краіны паставілі мэтай забяспечыць усіх годнымі ўмовамі для жыцця на здаровай планеце".
З моманту заканчэння Другой сусветнай пад эгідай ААН было створана 70 міратворчых місій у розных пунктах зямнога шара. Каля 20-ці дзейнічаюць дагэтуль. Пры ўдзеле Арганізацыі вырашаныя дзясяткі лакальных канфліктаў. Пастаянна дастаўляецца гуманітарная дапамога ў раёны, пацярпелыя ад баявых дзеянняў, прыродных катаклізмаў, тэхнагенных катастроф.
У гонар юбілею Арганізацыі каля трох соцень славутасцяў у дзясятках краін планеты сёння афарбаваліся ў сіні колер. Гэта і будынак Сіднейскі оперы, і пецярбургскі Эрмітаж, і Вялікая кітайская сцяна.
Марцін Краўзэ, дырэктар дэпартамента тэхнічнага супрацоўніцтва сакратарыята МАГАТЭ: "Для ААН Рэспубліка Беларусь з'яўляецца вельмі значным партнёрам. Вельмі важна, каб у будучыні мы працавалі з Беларуссю яшчэ больш шчыльна для таго, каб разам рэалізоўваць мэты ўстойлівага развіцця. Я лічу, што Беларусь можа зрабіць вельмі важны ўклад у выкараненне галечы, гарантаванне бяспекі прадуктаў харчавання, у прадухіленне змяненняў клімату, а таксама ў рэалізацыі іншых мэтаў. Бо гэтыя праблемы носяць глабальны характар, яны не сканцэнтраваныя ў нейкай адной краіне, яны агульныя для ўсіх. Мы разлічваем на ўдзел Беларусі ў дасягненні мэтаў устойлівага развіцця".
Адна з самых знакавых ініцыятыў нашай краіны ў ААН - рэзалюцыя па барацьбе з гандлем людзьмі. Дзякуючы дакументу, прынятаму пяць гадоў таму, ужо ў 2011-м быў упершыню зафіксаваны спад сусветнага трафікінгу. Сучасны гандаль людзьмі - трэці па прыбытковасці крымінальны бізнес у свеце. Штогод для заняткаў прастытуцыяй або ў рабства прадаюцца і купляюцца каля 4 мільёнаў чалавек. Чвэрць з іх - дзеці.
Дарэчы, Беларусь у ААН ведаюць і паважаюць не толькі дзякуючы барацьбе з трафікінгам. У палітычных колах Мінск часта асацыіруецца з мірнымі пагадненнямі па ўрэгуляванні ўкраінскага крызісу.
Карэн Дадуран, намеснік рэгіянальнага дырэктара ААН у галіне народанасельніцтва па Усходняй Еўропе і Цэнтральнай Азіі: "Для нас Беларусь адыгрывае важную ролю таму, што арганізуе важныя сустрэчы, калі ў рэгіёне ёсць нейкія пытанні. Гэта значыць імкнецца быць пляцоўкай для міру і згоды. Для таго каб розныя краіны, якія маюць нейкія канфлікты, маглі тут знайсці пляцоўку для зносін, для дасягнення нейкіх дамоўленасцяў. У гэтым сэнсе, я думаю, што Беларусь мае сваё адмысловае месца ў рэгіёне".
За апошнія гады ААН сутыкнулася з беспрэцэдэнтнымі выклікамі, якія патрабуюць небывалай вытрымкі і цярпення як ад кіраўніцтва Арганізацыі, так і ад яе ўдзельнікаў: абвастрэнне на Блізкім Усходзе, серыя пераваротаў у арабскім свеце, вайна ў Сірыі, канфлікт ва Украіне. Патокі бежанцаў і бесперапынныя спрэчкі ў Савеце Бяспекі. Дакладнага плана па вырашэнні гэтых пытанняў пакуль няма. З-за гэтага сусветную арганізацыю часта жорстка крытыкуюць. Зрэшты, як у свой час адзначыў былы Генеральны сакратар Кофі Анан, ААН не ідэальная арганізацыя. Але лепшая з тых, што сёння ёсць у чалавецтва.
