Згоды пры гэтым няма, спрэчкі не сціхаюць: ці патрэбен мірны атам, ці зможа альтэрнатыўная энергетыка стаць сапраўднай альтэрнатывай, і як наогул выглядае будучыня літоўскай энергетыкі?
Меркаванні сабраў Андрэй Лапцёнак.
Спецыялістам вядома, што недахоп электраэнергіі да 2015 года адчуюць краіны Балтыі, паўночны захад Расіі, Цэнтральная і Усходняя Еўропа. Не выпадкова энергетычная праблематыка выйшла на першы план дыскусій на самым высокім палітычным узроўні. Амаль дэфіцыт электраэнергіі адчуе ўся еўразійская прастора. І ўжо сёння відавочна пазначылася розніца ў становішчы краін энергазалежных і энерганезалежных.
Як у гэтых умовах выглядае энергетычная будучыня рэгіёну, пытанне вельмі не простае. Рашэнні, якія прымаліся на гэты конт наверсе, без пафасу завуць лёсавызначальнымі. Палітычныя эліты напроста злучаюць самадастатковасць у частцы энергазабеспячэння з незалежнасцю. Так, з закрыццём Ігналінскай АЭС суседняя Літва ператварылася ў пакупніка электрычнасці.
Рымантас Юазайціс, член складу праўлення Вісагінскай АЭС: Пасля закрыцця Ігналінскай АЭС цэны на электрычнасць падскочылі, але тыя мінулыя тры гады яны былі ў параўнанні не вельмі вялікія. А наконт атамнай станцыі трэба старанна працаваць, не трэба страціць гэты кірунак.
Ва ўмовах росту энергадэфіцыту шукаюць альтэрнатыву. Гучны кантракт з Шэўронам на разведку радовішчаў сланцавага газу на захадзе Літвы мог быць выхадам. Але літаральна нядаўна, спаслаўшыся на незавершанасць фарміравання ў Літве прававой базы для здабычы сланцавага газу, амерыканская кампанія выйшла з конкурсу.
Уладзімір Вода, карэспандэнт ВД Коммерсантъ у краінах Балтыі і Усходняй Еўропе: Апынулася, што для гэтага трэба змяняць канстытуцыю, таму што тады яшчэ меркавалася, што паклады сланцавага газу знаходзяцца ў рэзерваце на ахоўнай тэрыторыі, прынамсі, там такі запаведнік у дэльце Нёмана.
Зрэшты, сыход Шэўрона, на думку прэм'ер-міністра Літвы Альгірдаса Буткявічуса, маглі абумовіць не толькі нюансы прававой базы Літвы, але і міжнародныя акалічнасці. У прыватнасці, прынятае нядаўна Еўрапарламентам рашэнне забараніць пошукі сланцавага газу метадам гідраўзрыву пласта.
Але калі на ўнутраным рынку энергетыкі дзякуючы канкурэнцыі цэны можна стрымаць, залежнасць ад паставак расійскага газу прымушае Літву хутчэй інтэгравацца ва ўнутраны энергетычны рынак ЕС. У адваротным выпадку, як адзначыла прэзідэнт Літвы Даля Грыбаўскайтэ, і ў далейшым прыйдзецца плаціць за энергію не рыначную, а геапалітычную цану.
Не толькі энергетычны мост з Паўночнай Еўропай, тэрмінал для звадкаванага газу ў Буцінге, біяпаліва, энергія сонца і ветру. Падобныя праекты - прыкмета ўсяго рэгіёну. Альтэрнатыўная энергетыка ў трэндзе. І тым не менш, нягледзячы на вынікі рэферэндуму, у якім насельніцтва Літвы не падтрымала будаўніцтва новай Вісагінскай АЭС, палітыкі і спецыялісты ўсё часцей сумуюць па яе страце. Тым больш асноўны інвестар у асобе японскай карпарацыі Hitachi ад удзелу ў праекце не адмаўляўся. Нібы ёсць разуменне, што гэтага не пазбегнуць. Бо сёння, акрамя выкарыстання арганічнага паліва і аднаўляльных крыніц, якія ні ў адной краіне свету не закрыюць патрэбнасці і з'яўляюцца рэсурсамі, якія вычэрпваюцца, іншага шляху няма.
