У ЗША абмяркоўваюць вынікі так званага Супераўторка - гэта самае масавае галасаванне сезона папярэдніх выбараў. Праймерыз і кокусы праводзяцца двума галоўнымі партыямі адразу ў 12-ці штатах і ў амерыканскім Самоа. І ў дэмакратаў, і ў рэспубліканцаў лідары ўмацавалі свае пазіцыі. Гэта Хілары Клінтан і Дональд Трамп. Але, нягледзячы на вялізны адрыў ад канкурэнтаў, з апошнім усё не так адназначна.
Аб нюансах амерыканскай выбарчай сістэмы і аб фаварытах прэзідэнцкай гонкі - Вольга Давідовіч.
Супераўторак звычайна вырашае шматлікае - галасаванне праходзіць у тузіне амерыканскіх штатаў, а гэтага дастаткова, каб замацаваць пазіцыі ў кандыдатаў-лідараў ад кожнай партыі. Так яно і атрымалася: Хілары Клінтан - сярод дэмакратаў, Дональд Трамп - сярод рэспубліканцаў. Кожны з іх перамог у сямі штатах.
Леанард Штайнхарн, прафесар паліталогіі Амерыканскага ўніверсітэта: "У Супераўторак галасуе прыкладна чвэрць нашай краіны. За перамогу ў кожным штаце прэтэндэнт атрымлівае вызначаную колькасць галасоў. Пры гэтым кожны штат настроены традыцыйна - прыхільнікаў той або іншай партыі больш, чым іншай. Але падчас Супераўторка гэта ўсё роўна, бо кандыдаты сапернічаюць толькі з аднапартыйцамі. Нават бланкі для галасавання розныя".
Калі адкінуць нюансы амерыканскай выбарчай сістэмы і моцна ўсё спрасціць, то схема такая: апошні перадвыбарны год і дэмакраты, і рэспубліканцы праводзяць першасныя выбары, так званыя "праймерыз". Па іх выніках кожны кандыдат зарабляе нейкі лік галасоў на з'ездах сваіх партый, якія пройдуць пазней. Хто набярэ больш, той і будзе прадстаўляць партыю на саміх выбарах у лістападзе. Дык вось, у Хілары гэтых галасоў ужо амаль утрая больш, чым у найбліжэйшага канкурэнта Берні Сандэрсам.
Хілары Клінтан, кандыдат ад Дэмакратычнай партыі: "Сярэдняму класу патрэбна падтрымка. А яшчэ праца. Добрая праца і годная зарплата, каб сем'і маглі жыць і адкладваць на будучыню. Таму мы павінны інвеставаць у фабрыкі, інфраструктуру, у малы бізнес".
Тыяна Трэха, прыхільніца Хілары Клінтан: "Яна - лепшы кандыдат для Амерыкі. У яе найбагацейшы вопыт, у яе самыя высокія шанцы пабіць любога з рэспубліканцаў. І мне падабаецца яе стаўленне да жанчын".
Згаданы "багаты кіруючы вопыт" Клінтан, дарэчы, на ўсю моц выкарыстоўвае яе галоўны канкурэнт у перадвыбарнай гонцы мільярдэр Дональд Трамп, як аргумент у сваю карысць.
Дональд Трамп, кандыдат ад Рэспубліканскай партыі: "Мы павінны зрабіць Амерыку зноў вялікай. Мы зробім яе вялікай. І вы ведаеце, я бачыў выступленне Клінтан... Яна гаворыць: "і зарплаты нізкія, і ўсё дрэнна, і ўсё робіцца няправільна, але вось мы гэта зробім...". Яна ля ўлады даўно. Я маю на ўвазе, калі яна дагэтуль не зрабіла лепш, то яна не выправіць сітуацыю і ў наступныя чатыры гады. Усё будзе толькі горш і горш".
У самога Трампа сітуацыя дастаткова складаная. Як і ў дэмакрата Клінтан, яго адрыў ад праследавальнікаў-рэспубліканцаў ужо такі, якія практычна не адыгрываюцца. Але мільярдэра не падтрымлівае кіраўніцтва яго ўласнай партыі - за незалежнасць, рэзкія расісцкія і сексісцкія выказванні.
Тэд Круз, кандыдат ад Рэспубліканскай партыі: "Лідарства Трампа будзе катастрофай для рэспубліканцаў, для кансерватыўных выбаршчыкаў і для ўсёй нацыі. І ўжо заўтра мы зможам упэўніцца, што кампанія можа быць праваленая нашай партыяй".
Вось і атрымліваецца, што поспех мільярдэра на руку сапернікам-дэмакратам. Паводле звестак сацапытанняў, калі б выбары прайшлі сёння, Клінтан перамагла б Трампа, але прайграла любому іншаму кандыдату ад рэспубліканцаў. Таму эксперты сёння сыходзяцца ў меркаванні, што партыя Трампа, зробіць усё, каб не дапусціць яго нават да выбараў.
Лэры Сабата, палітолаг: "У сваіх выступленнях Хілары вельмі часта нібыта звярталася да Дональда Трампа. Менавіта яго яна падсвядома бачыць сваім сапернікам на выбарах. Можа, так і атрымаецца, а можа і не атрымаецца. Цалкам магчыма, што з'явяцца незалежныя кандыдаты з добрымі шанцамі на поспех. Гэтая выбарчая кампанія - звар'яцелая, і няма ніякіх гарантый, што яна не стане яшчэ больш вар'яцкай".
Упэўненае прасоўванне Трампа да перамогі паставіла рэспубліканцаў на грань расколу. Калі ён набярэ неабходную колькасць галасоў, то не вылучыць яго кандыдатам у прэзідэнты партыя не можа, аднак шматлікія аднапартыйцы не гатовы галасаваць за эксцэнтрычнага мільярдэра. Зараз у кулуарах Рэспубліканскай партыі абмяркоўваецца тэрміновае вылучэнне яшчэ аднаго, гэтым разам адзінага кандыдата, але фармальна ад трэцяй сілы.
