Брусель і Анкара выконваюць адзін з галоўных пунктаў пагаднення, які быў дасягнуты на саміце ў бельгійскай сталіцы. Першыя караблі з мігрантамі - у асноўным гэта грамадзяне Пакістана і Бангладэш - прыбылі з Грэцыі ў горад Дыкілі на захадзе Турцыі. Іх суправаджаюць прадстаўнікі агенцтва ЕС па бяспецы знешніх меж Frontex. Адначасова з гэтым з Турцыі ў Стары Свет перасяляюць сірыйскіх бежанцаў - першы самалёт ужо прызямліўся ў нямецкім Гановеры. Абмен адбываецца па прынцыпе "адзін да аднаго". Працэдура абяцае быць цяжкай - бежанцы не згодныя з дэпартацыяй.
Расказвае Вольга Давідовіч: Пасажыры гэтага катара марылі аб новым і шчаслівым жыцці ў Еўропе. Яны галадалі, рызыкавалі і верылі. Аднак зараз іх чакаюць новыя тулянні. Для дзвюх соцень чалавек небяспечны шлях у Стары Свет сёння скончыўся на паўдарогі - тых, каго палічылі нявартымі сховішча, адпраўляюць зваротна. Аперацыя праходзіць пад узмоцненым наглядам паліцыі і кантролем патрульных караблёў НАТА.
Ева Манкур, прадстаўнік еўрапейскага агенцтва па ахове знешніх меж Frontex: "Гаворка ідзе аб так званых нелегальных мігрантах, якія прыбылі не з зон баявых дзеянняў, а ў пошуках лепшай долі з такіх краін, як Пакістан, Бангладэш і Марока. Працэдура ідзе спакойна, усё згодна з планам. Заўтра і паслязаўтра будуць яшчэ высыланні. Я пакуль не магу сказаць, адкуль дакладна, хутчэй за ўсё, з вострава Хіас".
Кароткае падарожжа ад грэчаскага берага да турэцкага сканчаецца чарговым допытам. Як насмешка выглядае плакат "Сардэчна запрашаем!". Пасля медагляду і юрыдычных працэдур нелегалаў накіроўваюць у часовы лагер. Па сутнасці, Турцыя становіцца свайго роду міграцыйным пунктам. Менавіта тут будуць прымаць рашэнне аб далейшым лёсе бежанцаў. Калі падстаў для атрымання статусу досыць, то перасяленцаў будуць адпраўляць самалётамі ў краіны ЕС. Калі не, то размяркуюць у міграцыйныя лагеры, які ўжо існуюць на тэрыторыі рэспублікі.
Мустафа Тапрак, губернатар правінцыі Ізмір (Турцыя): "У рамках заключаных дамоўленасцяў паміж Турцыяй і Бруселем Анкара прымае тых, каму ўжо адмоўлена ў выдзяленні сховішча ў Еўропе, і тых, хто наогул не прасіў статусу. А з яе тэрыторыі ў Еўропу перавязуць столькі ж легальных, з ужо аформленымі дакументамі, сірыйцаў".
У ЕС перакананыя ў тым, што з дапамогай узгодненай схемы ўдасца зламаць бізнес-мадэль кантрабандыстаў, якія займаюцца небяспечнай транспарціроўкай людзей праз Эгейскае мора. Акрамя таго, бежанцы атрымаюць магчымасць накіроўваць законнае прашэнне аб сховішчы з тэрыторыі Турцыі.
Ахмет Давутаглу, прэм'ер-міністр Турцыі: "Прынцып "адзін да аднаго" не павялічыць колькасць бежанцаў у Турцыі, да таго ж ніхто не вітае чалавечыя страты, якія адбываюцца ў падарожжы ў Еўропу праз Эгейскае мора".
У любым выпадку, гавораць эксперты, працэдура абмену абяцае быць цяжкай. Бежанцы ўсяляк перашкаджаюць дэпартацыі. У міграцыйных лагерах на грэчаскай тэрыторыі ўспыхнулі масавыя хваляванні.
Пратэсты перакінуліся і на іншыя краіны - на межы Італіі і Аўстрыі прайшлі сутыкненні мігрантаў з паліцыяй. Некалькі соцень дэманстрантаў паспрабавалі прарваць ачапленне. У вартавых парадку ляцелі дымавыя шашкі і петарды, двое паліцэйскіх атрымалі раненні.
Квота, якую вызначыў для сябе Еўрасаюз, - 72 тысячы чалавек. Столькі ж адправіць самалётамі ў Еўропу і Турцыя. Пасля гэтага дзверы Еўропы зачыняцца і для легальных мігрантаў. Што будзе з астатнімі, ніхто сказаць не можа. Паводле інфармацыі Frontex, летась межы ЕС перасеклі каля двух мільёнаў бежанцаў.
