Узаемадзеянне мытных органаў краін СНД, транзітны патэнцыял і паглыбленне інтэграцыі ў дадзенай сферы - усё гэта стала цэнтрам прадметнай гутаркі ў Мінску. У беларускай сталіцы сабраліся кіраўнікі савета мытных службаў краін Садружнасці. З імі сустрэўся і Прэзідэнт Аляксандр Лукашэнка. Мінская пляцоўка выбрана невыпадкова - літаральна праз некалькі дзён мытнай службе Беларусі спаўняецца 25 гадоў з дня заснавання. Гісторыя і вопыт у наяўнасці. Госці канстатавалі, што ў нас ёсць чаму павучыцца. У цэлым жа працы мытных органаў краін СНД надаецца асаблівая ўвага. Ад глыбіні інтэграцыі ў мытнай справе напрамую залежыць і развіццё эканомік краін і сам дабрабыт народаў, падкрэсліў беларускі лідар. Адзначым, пасяджэнне ў Мінску прайшло напярэдадні юбілейнага саміту СНД - Садружнасць сёлета адзначае чвэрцьвекавы юбілей. Пра гэта мы распавядзём крыху пазней. А пакуль аб выніках сённяшняга дня - рэпартаж Наталлі Брэвус.
"Брузгі" ў Гродзенскай вобласці - папулярны кірунак. Пастаянны паток людзей і машын. Пункт пропуску загружаны, але сучасны.
Андрэй Трушкін, намеснік начальніка аддзела мытнага афармлення і кантролю мытнага паста "Брузгі": "Сутыкаліся з праблемай, што затрачваўся час у вадзіцеля па размяшчэнні аўтамабіля ў зоне мытнага кантролю, пастаноўка яго ў чаргу. Таксама калі было неабходна рабіць фарміраванне электроннай копіі, гэта была пастаноўка яшчэ ў адну чаргу. На дадзены момант пры аўтазапуску гэты прамежак часу мінімізуецца. Вадзіцель адразу атрымлівае дазвол на ўбыццё, калі дадатковых мерапрыемстваў не ажыццяўляецца па ім. Мы толькі прастаўляем ужо неабходны нумар для дазволу і звяраем звесткі. Значна больш зручна стала працаваць".
Прайсці мяжу амаль "аўтаматам"? Хто бы яшчэ гадоў 10 таму мог уявіць, што мытня будзе так імкнуцца эканоміць час, грошы і нервы. Афармленне мытных фармальнасцяў павінна цалкам перайсці на аўтаматычныя рэйкі. Грузавік заязджае ў пункт пропуску, дэкларацыя падаецца ў электронным выглядзе, рашэнне аб выпуску прымае камп'ютар. Кампаніі-перавозчыкі з белай рэпутацыяй будуць праходзіць мяжу значна хутчэй. Тычыцца гэта афармлення транзіту, экспарту, а напярэдадні ў якасці эксперыменту так упершыню аформілі і імпарт.
Дзяніс Данілаў, начальнік аддзела арганізацыі мытнага кантролю Гродзенскай рэгіянальнай мытні: "Ідэя цікавая і зразумелая для перавозчыкаў. Яны яе падтрымліваюць. Навошта стаяць 1.5 гадзіны ў пункце пропуску, калі можна аформіцца за 20 хвілін. Усё ажыццяўляецца ў аўтаматычным рэжыме, пакуль у рэжыме эксперыменту. Давяраем пакуль некаторым суб'ектам гаспадарання. Далей будзем пашыраць на іншыя пункты пропуску".
Толькі за мінулую нядзеля дзяржмяжу Беларусі перасеклі 70 тысяч фізічных асоб, амаль 14 тысяч легкавушак, пад 6 тысяч грузавікоў і больш за 180 чыгуначных саставаў. З 91 года прапускная здольнасць вырасла ў 10 разоў. Віталь Шымановіч на мытні працуе даўно, можа параўноўваць тэмп працы раней і зараз.
Віталь Шымановіч, начальнік аддзела мытнага афармлення і кантролю мытнага паста "Брузгі": "У 2010 на працягу змены супрацоўнікамі афармлялася да 300-500 транспартных сродкаў, то зараз дзякуючы ўсяму можам афармляць за суткі да 700-1000 транспартных сродкаў".
У вопытнага мытніка вока алмаз. Нюх нюхам, але ў арсенале ёсць і спецыяльныя надглядальныя комплексы. У наяўнасці іх амаль дзясятак. Такі рэнтген бачыць фуры наскрозь. Раней на машыну ішло мінімум гадзіны тры. Зараз 10 хвілін і адразу зразумела, што вязуць. Хоць і ўзрасла колькасць выяўленых мытных правапарушэнняў з выкарыстаннем тайнікоў - да 30 %. Але ўсё роўна ёсць тыя, хто не пакідае спроб правесці кантрабандай тэлефоны, прадукты або бытавую тэхніку. Куды толькі не хаваюць.
Сяргей Анішчанка, начальнік мытнага паста "Брузгі": "Вельмі шмат месцаў, куды можна нешта схаваць. Калі больш тонкая поласць - тэлефон могуць схаваць, калі шырэйшая могуць схаваць алкаголь. Ёсць інспекцыйна-надглядальны комплекс - мы ім карыстаемся ў поўнай меры. Усе прадметы, схаваныя ў поласцях, пад капотам, у багажніку, - усё гэта выяўляецца".
Атрымліваецца, што мытная служба - гэта як у рэкламе: адразу "два ў адным". Надзейны шчыт ад кантрабанды і зручны правадыр для легальных таварных патокаў. Беларуская зацікаўленасць у тым, каб паток гэты ішоў без збояў, павышаючы нашу транзітную прывабнасць.
Пра гэта гаварыў і Аляксандр Лукашэнка на сустрэчы з кіраўнікамі мытных структур Садружнасці. Гутарка ў Прэзідэнта апярэджвае працу Савета мытнікаў СНД. Да іх далучыліся прадстаўнікі Польшчы, Прыбалтыкі і Малдовы. Беларусь скіравана на супрацоўніцтва з суседзямі і на Усходзе, і на Захадзе. Транзітнае становішча абавязвае.
Лагістычныя цэнтры ля самай мяжы - новы трэнд. Яны паскораць шлях тавара ад прадаўца да спажыўца. Паток з Усходу на Захад пойдзе хутчэй. Ужо ў кастрычніку такі цэнтр адкрыецца побач з пунктам пропуску "Брузгі". Яшчэ два будуць пабудаваны каля "Бераставіцы" і "Каменнага Лога". З усіх гэтых дэталяў паслядоўна складваецца імідж Беларусі як дзяржавы, зручнай для міжнароднага гандлю.
Наогул, на фоне партнёраў па еўразійскай інтэграцыі наша краіна глядзіцца вельмі прыстойна. У сусветным рэйтынгу вядзення бізнесу па паказчыку "Міжнародны гандаль" Беларусь на 25 пазіцыі. Гэта значыць - наперадзе ўсіх у ЕАЭС.
Кіраўніком Савета мытнікаў Садружнасці з'яўляецца расійскі прадстаўнік. Уладзімір Булавін прыйшоў на пасаду кіраўніка Федэральнай мытнай службы зусім нядаўна - у канцы ліпеня. Гаворыць, даўно не быў у Беларусі. У гэты раз, апроч службовых пытанняў, была магчымасць праехаць па краіне і асвяжыць уражанні.
Уладзімір Булавін, кіраўнік Федэральнай мытнай службы Расіі, старшыня Савета кіраўнікоў мытных служб дзяржаў - удзельнікаў СНД: "15 гадоў я не быў у Беларусі. Калі сказаць сцісла, уражанні вельмі моцныя. Ва ўсім адчуваецца парадак, дысцыпліна, акуратнасць, чысціня".
Савет кіраўнікоў мытных служб - пляцоўка для абмену вопытам паміж спецыялістамі краін СНД. Цікавасць да дыялогу ў польскіх і прыбалтыйскіх калегаў.
Інгрыда Гулбе-Атаньке, выконваючы абавязкі начальніка мытнага ўпраўлення: "Беларусь мяжуе з Латвіяй, тым не менш, мы ў розных аб'яднаннях: мы ў СНД, вы ў Еўрасаюзе. У нас усё-такі ёсць агульныя пункты? І як Вы ацэньваеце працу беларускай мытнай службы? У нас вельмі шмат дамоўленасцяў падпісаных, якія вядуць да таго, каб мы лепш узаемадзейнічалі. Каб падзяліліся тымі ведамі, якія ў нас ёсць. І не толькі ведамі. Калі мы разам змагаемся з кантрабандыстамі, каб дзяліліся інфармацыяй, каб кантрабандыстам не так-та і лёгка жылася. Каб мы прыкладвалі ўсе намаганні, каб зрабіць мяжу больш праходнай для тых, хто жадае сапраўды займацца сваім бізнесам. І, вядома, абмежаваць усё тое, што ў нашы дні гаворыць супраць бяспекі краін. І вашай краіны, і маёй краіны".
Сумесна з еўрапейскімі калегамі беларускія мытнікі летась рэалізавалі 4 праекты. На суму 20 мільёнаў еўра. Гэтыя грошы пайшлі на мадэрнізацыю пунктаў пропуску і тэхнікі. У рамках форуму Азербайджан выступіў з ініцыятывай двухбаковых перамоў з Беларуссю.
Айдын Аліеў, старшыня Дзяржаўнага мытнага камітэта Азербайджанскай Рэспублікі: "У Азербайджане вельмі папулярныя беларускія прадукты. У апошнія некалькі месяцаў адкрыты магазін, які так і завецца "Беларусь", які карыстаецца вялікай папулярнасцю. І ў мэтах своечасовага хуткага мытнага афармлення, садзейнічання гэтаму, мы дамовіліся з калегамі прапрацаваць нарматыўны акт аб папярэднім інфармаванні, аб экспарце і імпарце тавараў, што, вядома, паслужыць хутчэйшай мытнай ачыстцы".
Па выніках савета вырашана выпрацаваць агульныя падыходы да пытанняў бяспекі інфармацыі мытных сістэм. На парадку дня еўразійскіх партнёраў - праект агульнага Мытнага кодэкса. Дапрацоўваюць. Гэта збор патрабаванняў да знешнеэканамічнай дзейнасці ў саюзе пяці краін. Шматлікія нормы адпрацоўвала менавіта Беларусь.
Юрый Сянько, старшыня Мытнага камітэта Беларусі: "Сёння ў рамках Мытнага саюза ў нас інфармацыйныя зносіны вельмі добрыя, мы не аднойчы дэманстравалі працэдуру афармлення на беларускіх прапускных пунктах. Машына толькі афармляецца на пункце і ўжо праз хвіліну інфармацыя даходзіць да патрэбнага суб'екта гаспадарання мытнай службы той дзяржавы, куды даставіць гэты аб'ект, будзь то Казахстан, РФ, Арменія або Кіргізія. Таму задача ў нас стаіць далей ісці наперад, шліфаваць, напрацоўваць. У тым ліку гэтаму спрыяюць вось такія пасяджэнні кіраўнікоў, на якія выносяцца вельмі канкрэтныя, выразныя пытанні, якія патрэбныя для вырашэння, для аднастайнага разумення".
Мінск пляцоўкай для сустрэчы абраны невыпадкова. Гэты форум праходзіць у перадпачатку 25-годдзя мытнай службы Беларусі.
Кіраўнікі мытных служб не ўтойвалі, што першачарговымі з'яўляюцца нацыянальныя інтарэсы. Але над шматлікімі пытаннямі гатовыя працаваць менавіта разам. Зрэшты, гэты прынцып актуальны і ў цэлым для супрацоўніцтва на прасторы СНД.
