Подпіс Кіраўніка дзяржавы - рытуал штогадовы. Але менавіта зараз з-за цяжару пагроз суверэнітэту, бяспецы і эканоміцы стратэгія абароны меж набывае асаблівае значэнне. За гэтым подпісам без перабольшання - стабільнасць Беларусі і бяспека кожнага з нас.
Аляксандр Лукашэнка акцэнтаваў увагу на міграцыйным крызісе ў Еўропе. А паколькі мы транзітная дзяржава, то кантролю за перамяшчэннем мігрантаў па-ранейшаму будзе надавацца самая пільная ўвага. Эфектыўнасць абароны эканамічных інтарэсаў на мяжы - асаблівая тэма. Безумоўны прыярытэт - унутраны рынак. У сувязі са змяненнем правіл гандлю паміж Украінай, ЕС і Расіяй Прэзідэнт акрэслівае пазіцыю Беларусі. І, нарэшце, яшчэ адзін важны момант.
Сённяшняя вялікая нарада для Кіраўніка дзяржавы - яшчэ і асабістая тэма, бо сваю службу ва Узброеных сілах Аляксандр Лукашэнка пачынаў менавіта на мяжы і разбіраецца ў пытаннях прафесійна.
Аб прыярытэтах у ахове суверэнітэту - Андрэй Крывашэеў.
З чаго пачынаецца Радзіма? Сёння, як ніколі, з дзяржаўнай мяжы. І не толькі таму, што гэта твар дзяржавы, вось яна мяжа на дзяржаўным гербе. Але і таму, што гэта суверэнітэт, вялікая эканоміка і палітыка, нацыянальныя інтарэсы, бяспека краіны і грамадства, кожнага грамадзяніна Беларусі. Сусветныя пагранічныя "хваробы" мінулага 15-га - войны, кантрабанда, трафік людзей і зброі, наёмніцтва, санкцыі і новыя мытныя бар'еры ўжо паставілі на мяжу выжывання дзясяткі дзяржаў, і не толькі ў Афрыцы - у нашай Еўропе. Беларусь пакуль шчаслівае выключэнне, але захаваць гэту якасць сёння і на будучыню можна выключна ўсім разам. Менавіта з гэтага пачынае Прэзідэнт вялікую гутарку пра мяжу. Яе абарона - гэтая справа кожнага: сілавікоў, урада, мясцовай улады і грамадства.
Нацыянальны рынак для нацыянальнага вытворцы і бізнесу. Шыць сваё, а не вяртаць краіну ў чаўнаковыя 90-я, фактычна легалізуючы кантрабанду. Гэты зварот Прэзідэнта да індывідуальных прадпрымальнікаў. З імі ўлада і Аляксандр Лукашэнка асабіста дамовіліся яшчэ паўгода таму.
9 месяцаў на распрадажу рэшткаў без дакументаў, з 1 студзеня толькі празрыстая справа. Улада слова стрымала, большасць ІП-шнікаў таксама: выйшлі з ценю, адкрылі вытворчасць, аб'ядналіся. Тыя ж, хто не захацеў паспець, з новага года па-за дамовай і законам.
Беларусь паміж "молатам і кавадлай", Еўрасаюзам і Расіяй, з разломам па Украіне. Гэта ўжо вялікая кантынентальная эканоміка. Тут у Беларусі выразная пазіцыя - скурпулёзна выконваем саюзныя абавязацельствы, але без гандлёвай блакады Украіны і пры сумленным партнёрстве з ЕС.
Менавіта такая апора Беларусі на нацыянальны інтарэс ужо прынята і Масквой, і Кіевам, і Бруселем. Прэзідэнцкая задача ўраду - дакладна і публічна выканаць гарантыі, дадзеныя саюзнікам і партнёрам.
Пакуль Беларусі ўдаецца балансаваць на мяжы інтарэсаў Захаду і Усходу. Але асацыяцыя Украіны з ЕС і адмена рэжыму свабоднага гандлю паміж Масквой і Кіевам - новая рэальнасць. Як яна адгукнецца Беларусі і Еўропе, не ведаюць нават самі аўтары палітычных рашэнняў, упэўнены эксперты.
Мы праверылі беларуска-ўкраінскую мяжу недалёка ад Брэста. Пункт пропуску "Макраны". Тут паказальнае зацішша. Бізнес чакае новых дакладных правіл гандлю. Але нашы пагранічнікі і мытня ўжо ў поўным узбраенні. Адчуваецца вопыт мінулага года - контрсанкцыі Расіі і "бітва" за харчовыя прылаўкі Еўразіі, у тым ліку на беларускай зямлі. Тады справіліся. Сёння двайная ўвага і двайны кантроль. Надгляд аўто - абавязковы, сканіруюць нават багаж. Відэаназіранне - анлайн днём і ноччу. Неўзабаве чакаюць "нябеснае вока" - так тут называюць айчынныя беспілотнікі.
Ад прыватнага - Брэста, да агульнага - усяго перыметру дзяржмяжы. Кіраўнік Пагранкамітэта сцвярджае: усё рашэнні для свабоднага, але законнага руху тавараў з Украіны і Еўрасаюза прынятыя. Зацішша з транзітам часовае.
На жаль, мяжа сёння - гэта не толькі грошы, гэта яшчэ і жыцці. Паток наёмнікаў з Данбаса, што палае, - новы выклік для ўсёй Еўропы. На сваёй зямлі беларусы баевікоў не пацерпяць, асабліва тых, хто ганарыцца сваёй "баявітасцю", папярэджвае Прэзідэнт. Далей прамое даручэнне сілавому блоку - прыцягнуць кожнага да адказнасці, па законе.
Мяжа як першы і самы магутны фільтр для "ўдачлівых пазёраў" будзе ўмацоўвацца і надалей. Паўднёвы ўчастак - дэмаркацыя і ўладкаванне, уключаючы сучаснае тэхнічнае начынне, ішлі ўвесь 2015-ы. У гэтым годзе ўмацаванне меж з Украінай будзе прадоўжана, нават калі афіцыйны Кіеў не гатовы працаваць сіметрычна.
Умацаванне мяжы, нават планавае і пралічанае - задавальненне дарагое. Але дзяржава з "далікатнымі" межамі - як метал без загартоўкі, крышыцца паміж молатам і кавадлай. У выніку ўяўная "эканомія" абыходзіцца значна даражэй. Паводле звестак Леаніда Мальцава, за мінулы год на мяжы спынілі на чвэрць злачынстваў больш, а, значыць, інвестыцыі ў бяспеку Беларусь ужо акупіла.
Мяжа, гэта не столькі начынне - маніторы і цеплавізары, колькі людзі, прафесіяналы. Ад іх штохвіліннай гатоўнасці і сабранасці залежыць непранікальнасць меж для крыміналу. Адгэтуль патрабаванне Прэзідэнта - рэгулярна і раптоўна адпрацоўваць тыпавыя сцэнарыі парушэнняў і больш актыўна далучаць мясцовае насельніцтва. Бо гэта іх сем'і першымі трапяць пад удар жулікаў і бандытаў.
Трымаць вартавых мяжы раптоўнымі вучэннямі ў тонусе - рэгулярная практыка камітэта, сцвярджае яго кіраўнік. А мясцовае насельніцтва за вылікам адзінак актыўна дапамагае ў барацьбе з трансмежным крыміналам. Каля 300 затрыманых парушальнікаў па інфармацыі мясцовых - гэта вынік мінулага года.
Гэта Брэст. Нядаўна тут ліквідавана буйная злачынная групоўка. Яна займалася трафікам нелегалаў з Расіі ў Заходнюю Еўропу. Завадатары і апекуны - у Маскве, але адзін з арганізатараў "чорнага" канала - 25-гадовы мясцовы жыхар затрыманы і дае паказанні. Трафікёры дзейнічалі больш за два гады і паспелі зарабіць дзясяткі тысяч долараў, перакінуўшы ў ЕС каля паўсотні нелегалаў, у асноўным в'етнамцаў.
Для Беларусі канал у паўсотні нелегалаў - ужо надзвычайнае здарэнне, Еўрасаюз жа захлёбваецца сотнямі тысяч. Афрыка і Азія масава запаўняюць Заходнюю Еўропу. І не толькі бежанцамі, але і крыміналам, тэрарыстамі, этнічнымі і рэлігійнымі канфліктамі. Гвалт на сексуальнай глебе - па ўсёй Германіі, плюс Аўстрыя, Швейцарыя, Фінляндыя… сотні выпадкаў.
І гэта пры масавым "зароку маўчання" на нязручную тэму прэсы і паліцыі. У адказ - рост ультраправых і адкрыта расісцкіх настрояў. Спаленыя лагеры бежанцаў, напад на мячэці і мусульман. Хаос сваімі рукамі, пра які нават гаварыць не прынята.
Беларусь змагаецца з трафікам нелегалаў і трафікёрамі, абараняючы і свае, і еўрапейскія межы ўжо два дзесяцігоддзі. Прычым ЕС не заўсёды адказвае ўзаемнасцю і тэхнічнай дапамогай, і нават не заўсёды простай падзякай. Прэзідэнт патрабуе ад сілавікоў і ўрада выразнага дагавора з Еўрасаюзам і суладнай працы ўнутры краін. Кожны прыезджы павінен быць як на далоні, каб "цунамі нелегалаў" не накрыла яшчэ і нас.
Дарэчы, практыка прасвечваць як пад рэнтгенам кожнага прыезджага - гэта не вынаходства Беларусі. Штаты, краіна створаная мігрантамі, практыкуе жорсткую міграцыйную палітыку ўжо амаль стагоддзе. Гэта суверэнная права Беларусі і абавязак перад будучыняй рэспублікі, упэўнены прафесійны сацыяльны географ, прафесар Ёфе.
Вынік вялікай нарады - подпіс Прэзідэнта пад рашэннем аб ахове дзяржмяжы. Гэта рытуал звыклы і штогадовы. Але менавіта зараз з-за цяжару пагроз суверэнітэту, бяспекі і эканоміцы стратэгія абароны меж набывае асаблівае значэнне. За гэтым подпісам - стабільнасць Беларусі і бяспека кожнага беларуса.
