Аляксандр Лукашэнка наведаў з афіцыйным візітам Казахстан

Там, дзе сутыкаюцца "мост у Еўропу" і "вароты Азіі", нараджаецца  сапраўднае еўразійскае развіццё. Менавіта так - высокім стылем - апісваюць сёння нашы калегі-журналісты афіцыйны візіт Аляксандра Лукашэнкі ў Казахстан.

Думаю, вы ўжо зразумелі, пра што размова - гэтыя сімвалы лёгка счытваюцца. Беларусь - гэта “мост” або “фарпост” азіяцкай эканомікі ў Еўропе. А “вароты” на ёмісты рынак Кітая і ўсёй Паўднёва-Усходняй Азіі - так пазіцыянуе сябе ў свеце афіцыйны Нур-Султан, у нядаўнім мінулым Астана, сталіца Казахстана.

Два дні афіцыйнага візіту, строгі пратакол, як гавораць у нас, з іголачкі. Але за парадным фасадам эксперты заўважаюць галоўнае: Беларусь і Казахстан тры дзесяцігоддзі не мяняюць сваіх прыярытэтаў і па-ранейшаму - лакаматывы еўразійскай інтэграцыі. 

У любым праекце, будзь то традыцыйнае машынабудаванне або прадукты харчавання, высокія тэхналогіі або космас, будаўніцтва або нафтахімія,  акрамя нацыянальнага інтарэсу ўлічваецца і інтарэс Вялікай Еўразіі, агульнай прасторы ад Заходняй Еўропы да Усходняга Кітая.

І яшчэ. Мінск і Нур-Султан як саюзнікі разам выступаюць супраць няроўнасці і бар'ераў па інвестыцыях і гандлю унутры ЕАЭС, а кожную ўдалую навацыю гатовыя пашыраць да саюзных меж. Напрыклад, паспяховы вопыт беларускай ІТ-сферы - ужо мадэль для пераймання. Так, праект “разумны горад” - энергаэканомны, без затораў і з камфортнай экалогіяй - для Нур-Султана рабілі разам з беларускімі айцішнікамі. 

Або казахстанскі фінансавы кластар. Працуе па брытанскім праве - падтрымлівае зараджэнне самых рызыкоўных праектаў. Традыцыйныя банкі на такое не дадуць і рубля. Але ж з сотні рызыкоўных ідэй адна-дзве стануць залатымі, адкрыюць новыя галіны, прынясуць краіне і наватарам сотні мільёнаў долараў. Казахстан у гэтым разбіраецца. Адсюль сумесны венчурны фонд, які ўзгаднілі прэзідэнты і які будзе знаходзіць і падтрымліваць так званых "бізнес-анёлаў" у Беларусі. 

Не варта забывацца і пра традыцыйную ўсходнюю мудрасць. Яе падчас візіту выявіў казахстанскі бок. Атмасфера перамоў, знакавыя сімвалы і рашэнні напярэдадні візіту - поспех беларуска-казахстанскага бізнес-форуму.

Зрэшты, аб гэтым мы лепш спытаемся ў відавочцы. Наш палітычны аглядальнік Андрэй Крывашэеў правёў амаль тыдзень у сталіцы Казахстана, уважліва сачыў за ходам перамоў на вышэйшым узроўні і напэўна ўжо паспеў прааналізаваць палітычныя і дыпламатычныя  вынікі  гэтых сустрэч. 

Зараз у нас, і праўда, за поўнач. Але гэта, паверце, не прынцыпова. Паколькі як мінімум адыходзячы тыдзень Мінск і Нур-Султан жылі і працавалі ў адным дзелавым, дыпламатычным і палітычным рытме. Без аглядкі на гадзіны.

Прывяду ўсяго два, але затое самыя яркія таму доказы. У чацвер, пакуль уся Беларусь толькі-толькі прачыналася, збіралася на працу і збірала дзяцей у школу, у Нур-Султане адкрывалі новы комплекс беларускага пасольства. Вельмі прэстыжны раён. Насупраць дыпмісіі - найбуйнейшая і адна з самых прыгожых у Цэнтральнай Азіі мячэць Хазрэт-Султан. Суседзі - прыстойныя - Паўднёвая Карэя і Узбекістан. Ледзь наводдаль Злучаныя Штаты. Пасольскі комплекс з гэтага часу ўключае галоўны будынак, рэзідэнцыю пасла і жылы дом для супрацоўнікаў місіі і высокіх гасцей. Да будаўніцтва Беларусь падышла па-гаспадарску, выкарыстаўшы ў асноўным беларускія матэрыялы і начынку - ад свяцілень і штор да тэлевізараў і акустыкі. Так што пасольства зараз яшчэ і навочная вітрына нашых магчымасцяў у будаўніцтве, аздабленні і вытворчасці бытавой тэхнікі.

Другі доказ - Беларуска-казахстанскі дзелавы форум. Ён адкрыўся як раз у тыя хвіліны, калі Мінск праводзіў прэзідэнта Кубы. Форум сабраў дзве сотні вядучых кампаній Беларусі і Казахстана, у іх ліку былі і тыя, хто актыўна працуе на лацінаамерыканскім рынку. Той жа МТЗ, БелАЗ, харчавікі і фармацэўты. Вось такая цікавая трансатлантычная сувязь, калі жадаеце. 

Прамых кантрактаў і пагадненняў на форуме заключылі на агульную суму прыкладна  75 мільёнаў долараў. Але не гэта галоўнае. Галоўнае - што, карыстаючыся падтрымкай прэзідэнтаў, бізнес усё больш актыўна сыходзіць з простага гандлю ў прамысловую кааперацыю. Напрыклад, сумесна дапрацоўвае камбайн для ўборкі рысу. Або рыхтуе інжынераў шырокіх кампетэнцый, так званыя сінія каўнерыкі - для чарговай індустрыялізацыі Казахстана. Або ўваходзіць першым магазінам бязмытнага гандлю ў свабодную эканамічную зону "Хоргас". Гэта тут, у Нур-Султане, а СЭЗ характэрная тым, што адкрывае шлях для оптавай працы з вялізным кітайскім рынкам. Адкрыўшы магазін, Беларусь, па сутнасці, адкрыла для сябе яшчэ адзін Шаўковы шлях праз Казахстан.

Пагадзіцеся, такім праектам розніца ў часе не перашкода. Тым больш, яна не такая ўжо і значная. Усяго тры гадзіны. З нашым стратэгічным партнёрам - Кітаем - усе пяць. А з Кубай і за тое больш - сем гадзін. Але гэта ж не перашкаджае нам працаваць прадуктыўна. 

Вядома, не перашкаджае, і ў гэтым мы яшчэ раз упэўніліся, прымаючы прэзідэнта з Вострава свабоды. 

Андрэй, а як на гэты раз у рамках афіцыйнага візіту праявіліся традыцыйныя для Казахстана ўсходнія мудрасць і гасціннасць? Ці адчуваліся яны ў агульнай атмасферы перамоў?

Адчуваліся, і яшчэ як! Напрыклад, сустракаць беларускага лідара ў аэрапорт прыбыў асабіста прэзідэнт Казахстана Касым-Жамарт Такаеў. У любым афіцыйным пратаколе - гэта адназначны жэст вялізнай павагі і прыхільнасці да госця. Адкрыю сакрэт, яшчэ за некалькі гадзін да прылёту ў спісе тых, хто сустракае,  лічыліся віцэ-прэм'ер, прадстаўнік МЗС і канцылярыі. Значыць, гэта было асабістае рашэнне прэзідэнта Казахстана. Тым яно даражэйшае для двухбаковых адносін. 

Яшчэ адна рыска - як вопытны палітык Касым-Жамарт Такаеў  першым мерапрыемствам вызначыў нефармальныя зносіны, без прэсы. Гэта значыць, адкрыта і без гальштукаў. Гэта ўсходняя мудрасць стала вырашальнай на другі дзень візіту - у Беларусі і Казахстана не засталося спрэчных і нявырашаных пытанняў на парадку. Усе былі глыбока прапрацаваныя яшчэ ў першы дзень. 

Гэта, дарэчы, згуляла злы жарт з намі, журналістамі. Перамовы ў вузкім саставе скончыліся так хутка, што казахстанскі пратакол проста не паспеў перамясціць нас у залу, дзе ўжо пачалася праца ў поўным саставе афіцыйных дэлегацый. Добра, калегі вялі прамую паралельную трансляцыю ў Мінск, інакш першых слоў прэзідэнта Казахстана мы б не пачулі. Спадзяюся, службу пратакола не пакараюць - у астатнім, паверце, яны былі на вышыні.

А аб тым, як прайшлі знакавыя для нашых краін перамовы ў "Белай стаўцы" - па-казахску "Акорда", так называюць рэзідэнцыю прэзідэнта Казахстана,  мы раскажам і пакажам у нашым сюжэце з Нур-Султана.