Фарміраванне агульнага рынку газу і нафты, стварэнне сумесных кластараў і супрацьстаянне санкцыям абмеркавалі на саміце ЕАЭС

14 октября 2021

Размова аб эканоміцы ў еўразійскім фармаце. Сёння лідары ЕАЭС сустрэліся на саміце, які з-за пандэміі зноў прайшоў па відэасувязі. Адно з ключавых пытанняў - стварэнне агульных рынкаў энергарэсурсаў. Тут, як заўважыў наш Прэзідэнт, трэба ўлічваць інтарэсы ўсіх дзяржаў саюза. Гэта заклад устойлівасці аб'яднання. Ды і імідж ЕАЭС! Да пытання аб фарміраванні агульнага газавага рынку вырашана вярнуцца пазней у вочным фармаце. 

А што яшчэ абмяркоўвалі? Эканамічныя пытанні - першым чынам, сумесны адпор санкцыйнаму шантажу Захаду, глабальны кліматычны парадку. Болевыя месцы інтэграцыі таксама закранулі. 

Некаторыя працэсы ў аб'яднанні ідуць не так хутка, як хацелася б. Ды і бар'ераў яшчэ  хапае. Цікава, што як ніколі шмат гаварылі не столькі аб пандэміі, нягледзячы на чарговую хвалю каранавіруса, колькі аб будучым сусветным харчовым дэфіцыце з-за яе. Больш падрабязна - Наталля Брэвус. 

Саміт лідараў ЕАЭС

Яшчэ ў маі падчас папярэдняга саміту "еўразійскай пяцёркі" ўсе былі настроеныя даволі аптымістычна, разлічваючы на восеньскую вочную сустрэчу. І Мінск усіх быў гатовы прыняць, як заўсёды, сардэчна. Тады і старшыня ў ЕАЭС Казахстан падкрэсліваў: справа не ў гасціннасці - за Нур-Султанам не саржавее. Справа ўсё гэтак жа ў  каранавірусе. Не вельмі саслабляе хватку.

Еўразійскі парадак 

"Сустрэцца нельга анлайн" - пандэмія расстаўляе знакі пунктуацыі ў сусветнай палітыцы ўжо паўтара года. 

Хіба што прайшоўшы ў Таджыкістане саміт лідараў АДКБ і ШАС у гэтым сэнсе стаў глытком паветра, а больш дакладна - асабістых зносін. І вось ізноў відэасувязь. Сёння, як, зрэшты, і заўсёды ў еўразійскім фармаце, з упорам на эканоміку. 

Беларускі Прэзідэнт пачынае з важнага без доўгіх прадмоў. Агульныя рынкі энергарэсурсаў ЕАЭС павінны запрацаваць да 1 студзеня 2025 года. Лідары даручалі папрацаваць па гэтых пытаннях спецыялістам, каб знайсці падыходы і развязкі. 

Фарміраванне агульнага рынку вуглевадародаў у ЕАЭС 

Сусветны крызіс энерганосьбітаў не адбіўся на краінах Еўразійскага эканамічнага саюза. Цана на газ з-за правальнай палітыкі Еўропы там б'е ўсе рэкорды. Як толькі тэму вуглевадародаў закрануў армянскі прэм'ер-міністр - прапаў гук.  

Здаецца, прэм'ера Арменіі праследуе злы рок тэхнічных збояў - гэта ўжо не ўпершыню. Але галоўную думку Пашынян усё-такі данёс да калегаў. 

У ЕАЭС захоўваюцца рознагалоссі па агульным рынку газу, гэтае пытанне лідары краін абмяркуюць у вочным фармаце.

І ў адкрытым, і пазней у закрытым фармаце гэтыя пытанні абмяркоўвалі. Пакуль рознагалоссі па агульным рынку газу захоўваюцца. Праблема застарэлая, да якой ізноў і зноў вяртаюцца з 2018 года.  Размова пра тарыфаўтварэнне на транспартоўку блакітнага паліва па тэрыторыі ЕАЭС. 

У. Пуцін: Санкцыі выкарыстоўваюцца як інструмент падрыву законных урадаў

Што будзе спрыяць гандлю ў саюзе? Агульная лічбавая прастора і палягчэнне транзіту. Гэта павінна спрасціць бізнес, зрабіць усіх больш мабільнымі. І тут усё не так хутка, як хацелася б. Пакуль не атрымліваецца выйсці на рашэнне пытання, якое даўно абмяркоўваецца,  аб прызнанні электроннага лічбавага подпісу ў ЕАЭС. Паскорыць трэба распрацоўку пагаднення аб адзінай сістэме мытнага транзіту. Гэта, як і пагадненне аб навігацыйных пломбах для адсочвання перавозак, будзе спрыяць таму, што струмень тавараў павялічваўся. Здаецца, аб "лічбе" павінен быў загаварыць прэзідэнт Кыргызстана, які па-моднаму прыйшоў на саміт з гаджатам.  Але яго больш хвалявалі наступствы пандэміі. 

Харчовая бяспека

Аляксандр Лукашэнка зноў заклікаў калегаў сур'ёзна задумацца аб харчовай  бяспецы. Мяркуючы па выступленнях лідараў, гэтая тэма блізкая кожнаму. Эксперты гавораць аб будучым крызісе, і іх прагнозы ўражваюць: тры мільёны чалавек на планеце будуць банальна галадаць. Знешнія коштавыя шокі і прадуктовы ажыятаж у ЕАЭС не патрэбен. 

Беларусь заклікала канчаткова вырашыць праблему з забаронамі на пастаўку тавараў унутры ЕАЭС.

Стварэнне наднацыянальных еўразійскіх кампаній будзе спрыяць развіццю вытворчага супрацоўніцтва ў ЕАЭС


Накшталт усе разумеюць, што разам будзе прасцей, але вось як адразу адмовіцца ад нацыянальнага пратэкцыянізму нялёгка. Не першы раз гучыць, што трэба налягаць на кааперацыю, дык і  праблем з імпартазамяшчэннем не будзе. Бо тое, над чым сядзіш крукам разам, больш шануецца.  


Лідары канстатавалі, што пакуль у ЕАЭС дэфіцыт маштабных інвестпраектаў. На жаль. Гэта сапраўды не дапамагае працаваць ва ўмовах санкцый 

А. Лукашэнка выступіў за змену фармату працы Еўразійскага банка развіцця

У кааперацыі ёсць і фінансавы бок пытання.  Каб такіх агульных  праектаў было больш, неабходна зручнае фінансаванне. Так што змяніць фармат працы Еўразійскага банка развіцця было б дарэчы, як і выкарыстанне нацыянальных валют у разліках.  


У ЕАЭС выпрацавана 6 мер па рэагаванні на санкцыі


Мінулы раз заклік Беларусі рэагаваць на знешні эканамічны ціск разам падтрымалі. Ён не слабее - толькі ўзмацняецца. З падачы нашага Прэзідэнта ў  ЕАЭС выпрацавана шэсць мер па рэагаванні на санкцыйны шантаж. 


Што такое санкцыі і як з імі жыць - як ніхто ведаюць кубінцы. Сустрэча ў еўразійскім фармаце вымушае лідара Кубы ўставаць вельмі рана. На гэты раз саміт пачаўся, калі на востраве Свабоды было 7:00.  Куба і Узбекістан папоўнілі ў якасці назіральнікаў еўразійскую сям'ю летась. 

Гэтая думка рэфрэнам гучыць фактычна ў кожным публічным выступленні кубінскага лідара. Санкцыі амаль як каранавірус: б'юць па адным - адскоквае па ўсіх. І калі  цяжкія наступствы COVID-19 можа нівеліраваць вакцынай - пра свае распрацоўкі тут  распавядзе і Бермудэс, і Такаеў, то адказам на эканамічны прэсінг стане моцны Еўразійскі саюз. 

Лідары краін ЕАЭС адобрылі заяву аб эканамічным супрацоўніцтве дзяржаў - членаў па кліматычным парадку


Яшчэ адзін важны вынік цяперашняга саміту. Лідары краін ЕАЭС адобрылі заяву аб эканамічным супрацоўніцтве па кліматычным парадку.  

Саміт лідараў СНД пройдзе заўтра ў фармаце відэаканферэнцыі


А вось які клімат пануе ў Садружнасці, якому тры дзесяцігоддзі, можна будзе адчуць ужо заўтра. Кола першых асоб будзе куды шырэйшым, чым сёння. Запланавана гутарка кіраўнікоў дзяржаў СНД.  На жаль, не ў Белавежскай пушчы, хоць запаведны антураж ужо сапраўды больш адпавядаў бы моманту…