І сёння лідары Беларусі, Расіі і Казахстана яшчэ раз заявілі аб тым, што поўныя рашучасці падпісаць дамову аб Адзіным эканамічным саюзе ў вызначаныя раней тэрміны. Больш за тое, у Маскве зробленыя новыя ўпэўненыя крокі па кірунку да будучага саюза. Аляксандр Лукашэнка, Уладзімір Пуцін і Нурсултан Назарбаеў, праведучы плённыя і дзейсныя перамовы, дасягнулі разумення практычна па ўсіх пытаннях, адобрыўшы істытуцыянальную частку праекта дамовы. Яна, у прыватнасці, вызначае міжнародна-прававы статус, мэты і механізмы дзейнасці саюза, які ўжо набывае канкрэтныя абрысы. Зрэшты, праца наперадзе вялізная - гэта адзначыў беларускі лідар. Яшчэ з важных вынікаў сённяшняга дня перамоў: тройка зацвердзіла дарожную карту па далучэнні Арменіі да Мытнага саюза і АЭП. Аналагічны дакумент у дачыненні Кыргызстана практычна гатовы і можа быць прыняты даволі хутка.
Аб чым яшчэ сёння дамовіліся на вышэйшым узроўні? Вялікі інтэграцыйны дзень у Маскве - у рэпартажы Сяргея Гусачэнкі.
Эканамічныя перспектывы Еўразіі на вышэйшым узроўні ў бягучым годзе абмяркоўваюць ужо трэці раз. Перш былі саміты ў Астане і Мінску. Сустрэча ў беларускай сталіцы выйшла багатай на гучныя заявы. Так, на ключавых рынках бакі ўмовіліся зняць абмежаванні і бар'еры. Атрымаў агалоску і міжнародны аспект інтэграцыі - аб уключэнні ў саюзны блок заявілі Кыргызстан і Арменія. Нарэшце, дамову па стварэнні Еўразійскага эканамічнага саюза прэзідэнты маюць намер падпісаць ужо ў маі 2014-га. Аб гэтым таксама стала вядома на форуме з мінскай прапіскай.
Пасля плённага саміту ў Мінску журналісты лагічна разлічвалі атрымаць не менш актуальнай інфармацыі і ад маскоўскіх перамоў. У канцы снежня самы час падвесці палітычныя вынікі года, і было зразумела адразу, што без ацэнак важнага этапу ў развіцці еўразійскага партнёрства сёння не абысціся.
Удзельнікаў саміту ў Вялікім Крамлёўскім палацы сустракае Уладзімір Пуцін. Адразу пасля кіраўнікі дзяржаў тройкі накіроўваюцца на перамовы ў вузкім складзе. Прэзідэнты Расіі, Беларусі і Казахстана размаўляюць амаль дзве гадзіны. Гавораць аб тым, як ідзе праца над праектам Дагавору аб Еўразійскім эканамічным саюзе. Першапачатковы дакумент, прадстаўлены ледзь больш за год таму, змяшчаў 500 старонак. Яго вырашылі ўціснуць, зрабіць больш зручным і зразумелым.
Структурна ў дакуменце дзве галоўныя часткі. Істытуцыянальная - якім будзе эканамічны саюз, і функцыянальная - як ён будзе працаваць. Гатоўнасць першай ацэньваюць высока, а вось падзелы, якія датычацца кантролю якасці прадукцыі, гандлю паслугамі, інвестыцый і іншыя нюансы маюць патрэбу ў прадметнай карэкціроўцы.
Функцыянальная частка - прапрацаваўшы толькі на 30%, і гэта насцярожвае...
Выступленне беларускага лідара максімальна прадметнае. Аляксандр Лукашэнка падкрэслівае: не ўзгодненыя некалькі адчувальных пазіцый, якія істотна тармозяць інтэграцыю.
На маскоўскі саміт запрошаныя прэзідэнты патэнцыйных навабранцаў еўразійскага блока - Арменіі і Кыргызстана. А вось замест Віктара Януковіча ў Крэмль прыбыў прэм'ер-міністр Украіны Мікалай Азараў. Кіеў раней прыняў рашэнне далучыцца да пяці міжнародных дамоў Мытнага саюза.
Пасля цырымоніі фатаграфавання ўдзельнікі саміту перамяшчаюцца ў Аляксандраўскую залу. У цэнтры ўвагі як раз пашырэнне геаграфіі інтэграцыйнага блока. Арменія гатовая падпісаць увесь пакет дамоў Мытнага саюза. І сёння бакі абмеркавалі так званую дарожную карту - план мерапрыемстваў, якія дазволяць Ерэвану, а ў перспектыве і Бішкеку стаць паўнапраўным членам МС і АЭП.
Усяго на парадку дня каля дзесяці пытанняў. У іх ліку ўзаемадзеянне дагаворы з іншымі міжнароднымі дакументамі. Пазіцыя Беларусі лагічная і зразумелая: эканамічны саюз не павінен перашкаджаць заключэнню новых і нівеляваць ужо дзеючыя пагадненні. Аляксандр Лукашэнка прапаноўвае не адкідваць створаныя раней напрацоўкі. Напрыклад, захаваць дзеянне пагадненняў у рамках Саюзнай дзяржавы з Расіяй. Больш за тое, яны могуць паслужыць асновай і еўразійскай інтэграцыі.
Ісці ў эканамічны саюз, не скончыўшы фарміраванне мытнага, рызыкоўна, - падкрэслівае Прэзідэнт Беларусі. Для гэтага варта вырашыць пытанне са свабодным перамяшчэннем тавараў. Канфіскацыі і абмежаванні пакуль не дазваляюць гаварыць аб роўных магчымасцях.
Рашэння патрабуе пытанне аб месцазнаходжанні органаў саюза.
Дапрацоўкай функцыянальнай часткі дамовы займаецца Еўразійская эканамічная камісія. Улічваючы майскія планы, - задача амбіцыйная, але выканальная. Сёння ў Крамлі агучылі і канкрэтныя тэрміны.
Па выніках перамоў бакі падпісалі шэраг дакументаў і канстатавалі плённасць перамоў: атрымалася сур'ёзна прасунуцца ў фарміраванні Еўразійскага эканамічнага саюза. У ключавым - тэма маштабнага інтэграцыйнага праекта на вышэйшым узроўні будзе гучаць рэгулярна. У рамках падобнага саміту кіраўнікі дзяржаў дамовіліся сустрэцца тройчы.
Ужо сёння інтэграцыйныя працэсы даюць пэўныя вынікі. Нягледзячы на негатыўную глабальную кан'юнктуру, рынак тройкі расце. Тавараабарот унутры Мытнага саюза за некалькі гадоў вырас на 15 млрд. долараў і наблізіўся да 60. На думку эканамістаў, у найбліжэйшыя 15 гадоў Еўразійскі саюз дадасць эканомікам тройкі да 15% ВУП. У абсалютных лічбах гэта 700 млрд. долараў.
Новае інтэграцыйнае аб'яднанне павінна запрацаваць з 1 студзеня 2015 года. Вялікая частка дарогі пройдзеная, але падпісанне пагаднення і запуск праекта патрабуе поўнага разумення па ўсіх пунктах. Так што, будучыня маштабнага інтэграцыйнага праекта залежыць ад зладжанай дзейнасці партнёраў. Гэта сёння прэзідэнты падкрэслівалі не раз.
