Сёння ўпершыню за амаль 15 гадоў прайшлі выбары замежных членаў Нацыянальнай акадэміі навук. Імі сталі трое навукоўцаў - з Аўстрыі, В'етнама і Расіі. Усе яны працуюць у розных кірунках і ўзначальваюць галоўныя навуковыя ўстановы сваіх краін. Як адзначаюць эксперты, сумеснымі намаганнямі будзе больш проста вырашаць складаныя праблемы 21 стагоддзя і развіваць сусветную навуку будучыні. Усе падрабязнасці ў рэпартажы - Улады Карніцкай.
Абсалютна ўсе за. Менавіта так у Прэзідыуме скончыліся першыя за апошнія амаль 15 гадоў выбары замежных членаў нашай Акадэміі навук. Галасавалі за прэтэндэнтаў амаль паўтысячы беларускіх калег. А ўжо пасля кожнаму з трох, а вылучылі эксперты трох, уручылі грамату і нагрудны знак.
Да гэтага моманту ў Нацыянальнай акадэміі навук ужо было дзесяць замежных навукоўцаў. Сярод іх лаўрэат Нобелеўскай прэміі Жарэс Алфёраў, прэзідэнт Акадэміі навук Украіны Барыс Патон і прэзідэнт Казахстана Нурсултан Назарбаеў.
Зараз ужо (з ізноў абранымі) адразу 13 замежных навукоўцаў могуць прымаць удзел ва ўсіх мерапрыемствах Акадэміі, уносіць свае аўтарытэтныя прапановы і сумесна з беларускімі калегамі вырашаць найскладанейшыя задачы сучаснай навукі. Але перш прэтэндэнтам прыйшлося вытрымаць конкурс практычна 7 чалавек на месца З 20 прэтэндэнтаў у выніку спыніліся на трох. Прычым, гэта кіраўнікі галоўных навуковых устаноў Аўстрыі, В'етнама і Сібіры. Па сутнасці, гавораць спецыялісты, гэта і ёсць тры асноўныя вектары супрацоўніцтва - Еўропа, Азія і Расія, якія наша Акадэмія плануе ўмацоўваць, у тым ліку, і з дапамогай сумесных праектаў
Пасля завяршэння ўрачыстай часткі ў Прэзідыуме ізноў абраныя замежныя навукоўцы адправіліся ў Дом ўрада. Усяго пару хвілін на віншаванні і тут жа за працу, з беларускім прэм'ерам замежныя навукоўцы гаварылі аб развіцці супрацоўніцтва і канкрэтна аб сумесных праектах.
Аўстрыйскія навукоўцы, напрыклад, прапаноўваюць нам разам асвойваць космас. І адначасова маладым беларускім навукоўцам - стажыроўкі ў Вене. Па больш прыземленых кірунках у навуцы.
Антон Цайлінгер, прэзідэнт Аўстрыйскай акадэміі навук: Супрацоўніцтва паміж нашымі акадэміямі вядзецца ўжо больш як 20 гадоў. Асноўныя кірункі, якія цікавяць нас, гэта фізіка, мікраэлектроніка, увогуле, найноўшыя тэхналогіі. Беларусы ў гэтым моцныя. Мы можам падзяліцца адно з адным ведамі.
Сваімі ведамі і найноўшымі тэхналогіямі беларускія навукоўцы сёння ўжо дзеляцца. У тым ліку і з калегамі з В'етнама. Больш за год працуе сумесны праект па будаўніцтве беспілотнікаў, таксама сумесна працуюць над удасканаленнем ачысткі вады. Але, гавораць, гэта толькі пачатак.
Цьяу Ван Мінь, прэзідэнт В'етнамскай акадэміі навук і тэхналогій: Зараз мы ўжо будзем весці размову з кіраўніцтвам вашай акадэміі наконт новых кірункаў. Нас цікавяць біятэхналогіі, хімія і распрацоўкі ў галіне медыцыны.
Расійскія ж навукоўцы, у першую чаргу, зацікаўленыя новымі матэрыяламі ў машынабудаванні. Асабліва гэта актуальна для працы ў палярных умовах. Сёння ўжо спецтэхніка, якую распрацоўваюць нашы спецыялісты, сапраўды зарэкамендавала сябе на расійскім рынку. З яе дапамогай здабываюць алмазы, будуюць шахты і выкарыстоўваюць у сельскай гаспадарцы ва ўсіх рэгіёнах вялікай краіны.
Аляксандр Асееў, віцэ-прэзідэнт Расійскай акадэміі навук, старшыня Сібірскага аддзялення РАН: Беларуская тэхніка працуе на вугальных раздзелах Кусбаса. Кусбас перавысіў па здабычы вугля ўсе рэкорды савецкага часу. І гэта шмат у чым дзякуючы той тэхніцы, якая ёсць. Развіццё гэтай тэхнікі ёсць уклад Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
І сёння ж у Прэзідыуме выбіралі акадэмікаў - самае высокае навуковае званне. На яго прэтэндуюць амаль 160 выдатных беларускіх кандыдатаў. Па некаторых кірунках конкурс даходзіў да 5 чалавек на месца. Праўда, гэта галасаванне праходзіла таемна і вынікі журналістам абяцалі агучыць толькі пасля падліку галасоў. Але і гэта яшчэ не ўсё: заўтра ў Доме беларускай навукі - другі дзень выбараў. На коне - статус член-карэспандэнта Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі.
