Кантэкст. Сацыяльная сфера

Гэта і наша якасная медыцына, і гарантаваная сярэдняя адукацыя, а таксама магчымасць за кошт бюджэту атрымаць спецыяльнасць. 

А яшчэ дэкрэт, бальнічны, пенсія, даступная камуналка і праезд у грамадскім транспарце, льготныя крэдыты на жыллё, плячо тым, хто мае патрэбу. Калі сцісла, гэта і ёсць беларуская мадэль сацыяльнай дзяржавы, сфарміраваная за чвэрць стагоддзя сваёй незалежнасці. 

І эфектыўнасць гэтая сістэма даказала. Якія гарантыі сёння даюць беларусам - Вераніка Бута больш падрабязна. 

Чалавек - у цэнтры ўвагі ад першых здымкаў на УГД і на працягу ўсяго свайго жыцця да глыбокай старасці. Чаму? Таму што пытанне будучыні, пытанне нашай дзяржаўнасці і нацыянальнай ідэнтычнасці - гэта менавіта насельніцтва. І тут (па меры магчымасцяў, вядома) не эканомяць. 

Навіны аб з'яўленні малога абавязкова суправаджаюцца матэрыяльнай падтрымкай. Калі суміраваць усе выплаты, то сям'я ў першы год на першае дзіця штомесяц атрымлівае 630 беларускіх рублёў. На другое і наступных - амаль 900. Летась на выплату такіх дапамог выдаткі бюджэту склалі 1,7% ВУП (2 308,2 млн. руб.) 

Анастасія Баброва, загадчык аддзела Інстытута эканомікі НАН Беларусі, кандыдат эканамічных навук: "Мама можа накіраваць дзіця ў яслі пры захаванні поўнага памеру дапамогі - гэта вялікі бонус для мамы. Яго можна выдаткаваць на кваліфікацыю, перанавучанне, падрыхтавацца да выхаду на працу".

Не забываем аб сямейным капітале - пры нараджэнні або ўсынаўленні трэцяга і наступных дзяцей. Зараз яго памер - 22,5 тысячы рублёў. Адкрыта больш як 84 тысячы такіх укладаў. 

Дзіцячыя садкі. Сёння амаль 85% дзяцей ад 1 да 6 гадоў ахопленыя ўстановамі дашкольнай адукацыі, 25 гадоў таму - толькі палова. 

Далей разам вырашаем жыллёвае пытанне. Для ўрада гэтая задача заўсёды ў топе. І ў першую чаргу - для шматдзетных. Прэзідэнт патрабуе: для іх квадратныя метры павінны будаваць больш танна і на працягу года. У цэлым жа, узводзіць жылля сталі больш на 20%. 

Выходзяць на пярэдні план пытанні здароўя. Каля 16% сямейных пар у Беларусі бясплодныя, і для іх актуальная новая мера, падтрыманая ў маі Прэзідэнтам: адна бясплатная спроба ЭКА. Яе кошт, дарэчы, парадку 5-7 тысяч рублёў. Акрамя гэтага, на гэтыя мэты ў краіне прадугледжана і льготнае крэдытаванне.

Анастасія Баброва, загадчык аддзела Інстытута эканомікі НАН Беларусі, кандыдат эканамічных навук: "Мы не можам стымуляваць проста нараджальнасць, дапамогі,  адміністрацыйныя - гэта добра, але вельмі важным з'яўляецца захаванне здароўя: без здароўя не будзе ні цяжарных, ні дзяцей".

Вынік такога падыходу ў наяўнасці: рэспубліка - першая ў нацыянальных скрынінгавых праграмах. У рэйтынгу спрыяльных для мацярынства і нараджэння дзяцей наша краіна на 25-м месцы сярод 179 дзяржаў свету і 1-м у СНД. А ўзровень дзіцячай смяротнасці - адзін з самых нізкіх у Еўропе. 

Пачынаючы з 2001 года, з'яўляецца новае для таго часу паняцце адраснай сацыяльнай дапамогі. Сёння гэта эфектыўны інструмент падтрымкі тых, хто сапраўды мае патрэбу. 

Ірына Касцевіч, міністр працы і сацабароны Беларусі: "Калі паглядзець у цэлым па 2020 годзе, на адначасовую адрасную дапамогу людзям, у якіх узровень даходаў упаў, выдаткі мясцовых бюджэтаў павялічацца ў 2 разы - дзесьці ў межах 50 млн. толькі на адрасную дапамогу ў выглядзе штомесячнай сацдапамогі".

Якая б эканамічная сітуацыя ў краіне не складвалася, не забываюць і аб пенсіянерах. Іх у нашай краіне больш як 2,5 млн. Выплаты ў тэрмін, плюс з года ў год пераглядаюць у бок павелічэння самі сумы. Прэзідэнт паставіў задачу падняць сярэднюю пенсію да 40% ад сярэдняй зарплаты па краіне. Над гэтым працуюць. 

З ліпеня большасць пенсіянераў чакае прыбаўка. Гэта датычыцца працоўных пенсій. Напрыклад, пенсія па ўзросце з 1 чысла дадала ў сярэднім ледзь больш як 5% (5,2%). А ужо ў жніўні пералічаць і сацыяльныя пенсіі. Усяго сёлета на пенсіі накіруюць амаль 13,5 млрд. рублёў. (Пенсіённы фонд: больш як 13,4 млрд. руб.)

Пільная ўвага - будучыні краіны - маладым спецыялістам. Для іх рабочыя месцы, матэрыяльная падтрымка - іншымі словамі, пад'ёмныя і дапамога з жыллём. 

Узятыя на сябе абавязацельствы дзяржава выконвае вось ужо больш як чвэрць стагоддзя. Хоць у першыя гады краіна выслухала шквал крытыкі, што выбрала менавіта такі шлях. Сказаць, што ўзяты намі сацыяльна арыентаваны курс быў памылкай, наўрад ці сёння можна - паказвае сітуацыя. Відавочна, дзяржава дапамагае. І ў першую чаргу дапамагае тым, каму гэтая дапамога больш патрэбная.