Размова з прадпрымальнікамі ў такім фармаце і такім розным саставе больш нагадвала "мазгавы штурм" каманды, перад якой стаіць адна агульная мэта. Прычым, вырашаючы пэўную праблему іпэшнікаў, часам выходзілі на задачу рэфармавання ўсяго сектара малога бізнесу. І ўсё-такі прадпрымальнікі чакалі галоўнага рашэння.
Нагадаем, дата збаўлення ад шэрага тавара неаднаразова пераносілася на працягу апошніх трох гадоў. Апошні тэрмін мінуў 1 сакавіка. Аднак з 60 тысяч трэць іпэшнікаў заявілі, што па-ранейшаму не ўвесь іх тавар распрададзены. У асноўным гэта адзенне і абутак, набытыя на расійскіх оптавых рынках, якія не маюць таварна-транспартных накладных і сертыфікатаў якасці.
Леанід Фрыдкін, галоўны рэдактар "Эканамічнай газеты": "Яны спасылаюцца на нізкую плацежаздольнасць насельніцтва, яшчэ на нешта. Я не бяруся меркаваць - справа менавіта ў гэтым, або ў тым, што гэтыя астаткі чароўным чынам падраслі. І ІП не жадаюць выконваць патрабаванні, якія для іх выдатковыя".
Паўтары гадзіны размовы. Аргументы "за" і "супраць". І ўзважанае рашэнне па даручэнні Кіраўніка дзяржавы агучвае прэм'ер Андрэй Кабякоў. Новая адтэрміноўка. Да 1 студзеня 2016 года І ўжо Прэзідэнт дадае. Рашэнне было няпростым і, вядома, кампрамісным.
Прадпрымальнікі вытхнуліся. Наперадзе яшчэ дастатковы тэрмін. Зараз галоўнае - уласная ініцыятыва. І вось свежыя і пакуль розныя ацэнкі новай рэаліі.
Людміла, прадпрымальнік: "Калі з 1 б сакавіка не далі адмашку, Прэзідэнт не дазволіў бы, я б адназначна закрылася. Пажаданне нашага Прэзідэнта рабіць дакументы, але не ведаю, ці атрымаецца ў мяне гэта".
Сяргей, прадпрымальнік: "Ёсць астаткі. Я іх інтэнсіўна прадаю. Думаю, з першага студзеня я смогу працаваць цалкам па дакументах".
Пётр Сінкевіч, старшыня кампаніі, якой і належыць цэнтр, дзе праходзіла вялікая нарада напярэдадні. Перспектыве пустых боксаў і магчымай адсутнасці наведвальнікаў дае прагматычную ацэнку.
Пётр Сінкевіч, старшыня савета дырэктароў выставачнага цэнтра: "Вы ведаеце, у нас працуе 1200 прадпрымальнікаў, з іх несертыфікаваную прадукцыю прадаюць 600. Гэта істотна, але я думаю, ёсць час пераарыентавацца і знайсці шляхі, як выйсці з гэтага становішча".
Яшчэ адно падобнае меркаванне. У Віктара Маргелава свой бізнес - прадуктовы. Тавар толькі сертыфікаваны. Але як прадстаўнік бізнес-саюза разбіраў не адзін выпадак па таварах лёгкай прамысловасці. Гаворыць, у тых, хто да ўмоў не прыстасаваўся, шанцаў утрымацца не так шмат. Але ў часткі прадпрымальнікаў магчымасці ёсць.
Віктар Маргелаў, сустаршыня Рэспубліканскай канфедэрацыі прадпрымальніцтва: "Яны могуць прыгледзецца да тавара, які ёсць у Беларусі. У тым ліку імпартны, з дакументамі. Вядзецца праца ў Міністэрстве гандлю. І мы выказалі свае прапановы. Сутнасць іх у тым, каб нашы буйныя гандлёвыя сеткі, якія імпартуюць тавар у шырокім асартыменце, стварылі дробнаоптавыя аддзелы, каб ІП маглі браць адтуль тавар па прымальных цэнах і з дакументамі, і сертыфікатамі".
Формула з оптавымі складамі - свайго роду "Чаркізаўскі. Хатняя версія" ужо прапанаваная. Ураду дадзена даручэнне яе пралічыць. Прэзідэнт нагадвае - не падтрымаць бізнесменаў у гэты пераходны перыяд дзяржава не можа. Значна прасцей дапамагчы таму, хто ўжо мае вопыт, чым разлічваць, што ў такі няпросты бізнес рынуцца новыя кадры. І тут лагічна, што дзяржава чакае руху ад бізнесу.
Сяргей Саладоўнікаў, доктар эканамічных навук, загадчык кафедры БНТУ: "Я лічу, што гэта мера - вельмі высокі аванс бізнесу, і гэты дробны бізнес павінен выконваць нейкія патрабаванні і наогул думаць аб сваім месцы ў эканоміцы краіны ў цэлым. Таму што не форма ўласнасці вызначае эфектыўнасць працы, нідзе ў свеце няма раздзялення - дзяржаўнае або прыватнае".
Такім чынам, прадпрымальнікам трэба шукаць сферы прыкладання сваёй ініцыятывы. У ценявых схемах і ў легалізаванні кантрабанды на тэрыторыі Мытнага саюза Беларусь удзельнічаць не будзе. Празрыстыя дакументы і бяспека - гэта еўрапейскі стандарт працы бізнесу. А ў дзяржаве еўрапейскай па іншых стандартах, тым больш для свайго, роднага, спажыўца наш бізнес працаваць не павінны.
