Касцёл у Гервятах - адзін з самых высокіх у Беларусі

23 декабря 2018

У гэтыя доўгія выхадныя каталіцкі свет у чакае першую зорку. Віфлеемскі агонь з Іерусаліма ўжо дастаўлены ў касцёлы Беларусі.

Католікі - другая па колькасці канфесія ў Беларусі, і ў нашай краіне як нідзе на постсавецкай прасторы захавалася мноства касцёлаў. Адзін з іх Траецкі ў Гервятах, на мяжы з Літвой. Храм, які ўваходзіць у топ культавых будынкаў Еўропы.

Архітэктурны шэдэўр, які называюць беларускім Нотр-Дамам, уключаны практычна ва ўсе турыстычныя праграмы. Пры гэтым касцёл застаецца дзеючым. Тут штодня праходзяць службы. Алена Борматава - аб адным з самых вядомых каталіцкіх храмаў Беларусі.

Яго шпіль бачны ў суседняй Літве. 61 метр вышыня Свята-Траецкага касцёла ў Гервятах. Гэта адзін з самых высокіх культавых будынкаў Беларусі. Чырвона-вохрыстыя сцены архітэктурнага аб'екта не пераблытаеш ні з адным іншым храмам краіны. Стыль неаготыка. Яна была запатрабаваная ва ўсім свеце. У гэтым стылі ўзводзілі як свецкія будынкі - Вестмінстэрскі палац у Лондане або знакаміты Біг-Бэн, так і рэлігійныя. Напрыклад, сабор Святога Патрыка ў Нью-Ёрку або базіліка Святой Клацільды ў Парыжы.

Даволі багатая рэлігійная дынастыя Дамеек, адзін з прадстаўнікоў роду - навуковец, нацыянальны герой Чылі Ігнат Дамейка - выступіла мецэнатам будаўніцтва касцёла ў Гервятах. Але нават яны для завяршэння праекта вымушаныя былі звярнуцца па дапамогу да мужа сваёй дачкі. Ён аплачваў чарапіцу.

Не хапіла сродкаў і на вароты, што вядуць у галоўную храмавую прастору. Згодна з праектам, яны былі запланаваныя і нават зробленыя крапяжы. Але толькі ў 21-ым стагоддзі ўдалося завяршыць задуманае. Шматтонны каваны партал з'явіўся некалькі гадоў таму.

Касцёл узводзілі з мясцовых матэрыялаў. Літаральна за некалькі соцень метраў адсюль здабывалі гліну. На месцы здабычы пабудавалі часовы завод па вытворчасці цэглы. У суседняй вёсцы здабывалі вапну і тысячамі ў Гервяты завазілі курыныя яйкі, якія па старажытнай тэхналогіі дабаўлялі ў вапну для ўмацавання матэрыялу. З суседніх населеных месцаў на будоўлю штодня прывозілі да 70 чалавек. Так што адзін з самых прыгожых касцёлаў Беларусі ўзводзілі мясцовыя майстры.

Пры будаўніцтве былі выкананыя ўсе нормы і ўлічаныя нюансы неаготыкі. Толькі прыкладам для арак стаў гатычны Нотр-Дам-дэ-Пары. У строгіх суадносінах са стылем выкананыя элементы ўнутранага архітэктурнага дэкору - скляпенні, скульптуры, вітражы, разьбяныя драўляныя панэлі. Такі вось сінтэз мастацтва і рэлігіі. Нават алтары ў дакладнасці паўтараюць контуры самога храма. Яны аднагодкі касцёла. Чаго не скажаш пра арган. Тут мы абвергнем адну з легенд Гервятаў.

Музычны інструмент нібы распрацоўвалі спецыяльна пад акустыку касцёла. Насамрэч арган тут з'явіўся намнога пазней - пасля закрыцця найбліжэйшых касцёлаў. Яго збіралі з двух, і для храма ён вельмі маленькі. Да таго ж ужо гадоў 20 непрацоўны. Мы чуем электронны арган. Але па ігры і гуку гэта ідэнтычныя інструменты.

 Хутка на хорах у Гервятах з'явіцца праспект вялікага аргана. Ён едзе са Славакіі. А гэты апусцяць уніз, да алтара. Яго адрамантуюць, і шматлікія турысты змогуць асабіста разабрацца ў тонкасцях тэмбру і рэгістраў. На прыхрамавай тэрыторыі таксама з'явяцца некалькі аб'ектаў для зручнасці падарожнікаў.