Два дні застаецца да развязкі прэзідэнцкай гонкі ў ЗША. У аўторак выбары. Два прэтэндэнты дэманструюць непарушную ўпэўненасць у сваёй перамозе. Хілары Клінтан ужо заказала салют у свой гонар. Дональд Трамп разаслаў запрашэнні на вечарынку.
Менавіта гэтым і адрозніваюцца амерыканскія кандыдаты ў прэзідэнты ад беларускіх. Амерыканскія вераць у сваю перамогу і заказваюць святочны салют. Нашы ж вераць у сваё паражэнне і клічуць на Плошчу.
У ЗША не два кандыдаты, пра якія расказваюць СМІ. Гэры Джонсан, Джыл Стайн, Дарэл Касл, Эван Макмалін - гэтыя імёны большасць абывацеляў, у тым ліку амерыканскіх, ніколі не чула. Усяго ў цяперашняй кампаніі ўдзельнічаюць больш за 20 прадстаўнікоў так званых трэціх партый. Іх не паказваюць па галоўных тэлеканалах. Іх імёнаў не будзе ў бюлетэнях. За апошнія 160 гадоў - з моманту ўзнікнення ў ЗША двухпартыйнай сістэмы - "трэція" кандыдаты ні разу не выйгравалі выбары.
Згодна з апытаннямі, цуду ім не варта чакаць і сёлета. Для палітыкаў, чые прозвішчы не Клінтан і не Трамп, шанцы на перамогу ў любым са штатаў складаюць нуль працэнтаў. Напружаная барацьба паміж асноўнымі кандыдатамі тым часам працягваецца. Звесткі апытанняў адрозніваюцца ад выдання да выдання. Клінтан працягвае спробы згладзіць наступствы серыі гучных скандалаў і ўжо заказала на 8 лістапада святочны салют. А штаб Трампа моліць лёс, каб іх кандыдат не паспеў сапсаваць свой рэйтынг чарговай сексісцкай або расісцкай заявай.
Расказвае Юрый Казлоў.
Канчатковы расклад у перадвыбарнай гонцы стаў зразумелы больш чым паўгода таму. У маі з дыстанцыі сышоў апошні аднапартыец Дональда Трампа Тэд Круз. У лагеры дэмакратаў на той час партыйныя функцыянеры паспяхова "ўтапілі" галоўнага апанента Хілары Клінтан Берні Сандэрса. Прыкладна ў гэты час кампанію-2016 сталі называць самай дзіўнай і бруднай у гісторыі ЗША.
Дональд Трамп, кандыдат у прэзідэнты ЗША: "Гэта буйны палітычны скандал з часоў Уотэргейта. Яе крымінальныя дзеянні былі наўмыснымі і мэтанакіраванымі".
Хілары Клінтан, кандыдат у прэзідэнты ЗША: "Вы сапраўды думаеце, што ў Трампа дастаткова вытрымкі, каб стаць галоўнакамандуючым? Ды ён не можа справіцца са сваёй прэзідэнцкай кампаніяй. Ён заводзіцца ад самай простай правакацыі".
Капанне ў бруднай бялізне апанентаў - рэч для амерыканскіх перадвыбарных кампаній традыцыйная. Пошукам кампрамату на саперніка займаюцца спецыяльна адабраныя людзі, але так далёка ва ўзаемных абразах кандыдаты яшчэ ніколі не заходзілі. "Лузер", "пасмешышча", "марыянетка" - гэта толькі малая частка эпітэтаў, якімі Клінтан “узнагароджвала” Трампа за апошнія паўгода. Мільярдэр таксама спрытны на язык і часта без аглядкі біў на тое, што яго апанент - жанчына.
Абвінаваціць Трампа ў залішняй паліткарэктнасці складана. Сваімі выказваннямі мільярдэр сам спрасціў працу штаба Клінтан. Бадай, адзіная катэгорыя грамадзян, якую Трамп не абражаў пакуль - белыя мужчыны традыцыйнай арыентацыі. Бізнесмена часта абвінавачваюць у дамаганнях, сексізме, расізме. Прычым не без падстаў.
Апошняй кропляй стала абяцанне Трампа не прызнаваць вынікі выбараў. Рэспубліканец заяўляе, што яны будуць сфальсіфікаваныя, і заклікае людзей, якія прагаласавалі за Клінтан датэрмінова, змяніць сваё рашэнне. Раней на сайце палітыка стартаваў набор у валанцёры, якія будуць сачыць за сумленнасцю галасавання.
Хілары Клінтан, кандыдат у прэзідэнты ЗША: "Дональд Трамп зрабіў тое, што ні адзін з кандыдатаў у прэзідэнты яшчэ ніколі не рабіў. Ён заявіў, што не мае намеру паважаць вынікі выбараў. Не ашуквайцеся, сябры. Ён пагражае нашый дэмакратыі. Мы ў гэтай краіне ведаем розніцу паміж лідарствам і дыктатурай".
Ускладняе сітуацыю тое, што сама Клінтан таксама не без граху. Амерыканцы ўсё яшчэ памятаюць сексуальны скандал з удзелам яе мужа. Працягваецца расследаванне па так званай "паштовай справе". Кандыдата ад дэмакратаў абвінавачваюць у тым, што на пасадзе дзяржсакратара яна выкарыстоўвала асабістую электронную скрыню для перадачы сакрэтных паведамленняў - з-за гэтага магла пацярпець нацыянальная бяспека. А за некалькі тыдняў да саміх выбараў у прэсе з'явілася інфармацыя пра фонд Клінтанаў. У ФБР падазраюць, што гэтая дабрачынная арганізацыя атрымала мільёны долараў ад урадаў іншых краін у абмен на доступ да самой Клінтан і іншых амерыканскіх палітыкаў высокага рангу. І парушэнне правілаў службовай перапіскі, і магчымыя махінацыі фонду Клінтанаў расследуе ФБР. У выніку пад раздачу можа трапіць і блізкае асяроддзе кандыдата ад дэмакратаў. Напрыклад, следства ўжо высветліла, што памочніца Клінтан Хума Абедзін працавала на радыкальных мусульман, а яе муж спрабаваў па Інтэрнэце спакусіць непаўналетнюю.
Узгадваюць Клінтан і няўдалую палітыку на Блізкім Усходзе на пасадзе кіраўніка Дзярждэпа. У сваіх рэкламных роліках Трамп і зусім абвінавачвае саперніцу ў стварэнні "Ісламскай дзяржавы".
Амерыканцы на гэтым фоне змрочна жартуюць, што 8 лістапада ім трэба будзе выбраць не лепшага з лепшых, а лепшага з горшых. У пэўныя перыяды кампаніі ўзровень недаверу да абодвух кандыдатаў вагаўся ў раёне 50 працэнтаў. Тым не менш, амерыканцы гатовыя ісці на выбары. У датэрміновым галасаванні ўжо прынялі ўдзел каля траціны выбаршчыкаў. Да аўторка гэтая лічба можа дасягнуць 40 працэнтаў. Паводле звестак экзітполаў, Клінтан пакуль наперадзе. Праўда, датэрміновае галасаванне стартавала ў ЗША некалькі тыдняў таму, да публікацыі новых звестак, якія кампраметуюць экс-дзяржсакратара, так што ўсё яшчэ можа змяніцца.
Паводле апошніх рэйтынгаў, Трамп і Клінтан ідуць нараўне. Пры гэтым за апошнія два тыдні мільярдэру ўдалося нівеліраваць адставанне ў 12 працэнтаў. З іншага боку, большасць галасоў на амерыканскіх выбарах не заўсёды гарантуе перамогу. Насельніцтва галасуе за выбаршчыкаў (усяго іх 538), якім і будзе дэлегавана права вызначыць кіраўніка дзяржавы. Пры гэтым галасы выбаршчыкаў ад аднаго штата не дзеляцца прапарцыянальна перавагам выбаршчыкаў. Гэта значыць, калі Клінтан, напрыклад, абыдзе Трампа ў Каліфорніі на 2 працэнты, усе каліфарнійскія выбаршчыкі будуць абавязаныя галасаваць за экс першую лэдзі. Вынік кампаніі ад гэтага становіцца яшчэ больш непрадказальным. У любым выпадку да вырашэння інтрыгі засталося зусім трохі.
