Пра тую асаблівую атмасферу, якую на сваім прыкладзе апісала Аляксандра Герасіменя, прапануем пагаварыць асобна. Наўрад ці ў гісторыі былі Гульні, калі навіны з арэн прыходзілі разам з цэлым шлейфам паведамленняў - абрабавалі, збілі, абстралялі. І слова, якое зараз ведаюць ва ўсім свеце, - фавелы.
Вось карціна, якая лепш за любыя словы скажа, што стала сімвалам, не, не спорту, нашага часу. Спартыўны аглядальнік Мікалай Стула ўбачыў адваротны бок Рыа, дзе алімпійскі факел як яркая ўспышка ў бясконцай беспрасветнасці.
Бразілія - самая паспяховая футбольная краіна свету. Яна ў прамысловых маштабах пастаўляе гульцоў у розныя клубы па ўсім свеце. Амаль заўсёды галоўная матывацыя для гэтых хлапчукоў - вырвацца з галечы, атрымаць адукацыю, парваць са злачыннасцю, якая ў фавелах проста зашкальвае.
Калі ў фавелах узгадваюць пра Алімпіяду, мясцовыя жыхары незадаволена моршчацца. Большасць з іх не бачаць плюсаў для сябе ад правядзення Гульняў у Рыа. У мегаполісе больш за 6 мільёнаў жыхароў, чвэрць жыве ў фавелах. І спартыўнае свята гэтыя месцы абыходзіць бокам. Іншаземцы знаходзяцца ў палоне стэрэатыпаў, маўляў, тут небяспечна. І імкнуцца ў трушчобы не лезці.
Трушчобы на поўначы Рыа самыя бандыцкія. Паліцыя тут сочыць за парадкам чыста фармальна. У рэальнасці ўсім запраўляюць наркабароны брыгады "Чырвоны камандас". Закаранелыя злачынцы не схільныя разважаць, якую спадчыну Рыа-дэ-Жанэйра пакіне Алімпіяда, але яны дакладна ведаюць - у гэтым жніўні іх бізнес будзе ісці добра.
Згодна са статыстыкай, у Рыа штодня забіваюць у сярэднім па тры чалавекі за дзень, таму зусім нядзіўна, што шматлікія ў фавелах ходзяць са зброяй. Наркотыкі, крадзяжы, бандытызм - такое жыццё маладых людзей рэдка дазваляе ім дажыць да 35 гадоў. Але куды дзявацца ад безвыходнасці, уздыхаюць яны.
Дзякуючы Алімпіядзе фавела Vila Autodromo атрымала сусветную вядомасць. Яна размяшчалася на тэрыторыі алімпійскага парку. Чаму размяшчалася? Таму што з 2009 года ўлады Рыа-дэ-Жанэйра спрабавалі выселіць мясцовых жыхароў у іншыя раёны. Суседства трушчоб і вялікага спорту запалу не выклікае. За гэтым супрацьстаяннем некалькі гадоў назіралі рэпарцёры з усяго свету. Перамог муніцыпалітэт.
Эмоцыі Карласа Аўгуста можна зразумець, бо ў яго на вачах разбураюць яго ўласны дом. Наўзамен даюць вось такое жыллё на 50 квадратных метраў. Не палац, вядома, але і не самабуд. Усё адно мясцовым жыхарам здаецца, што кампенсацыя недастатковая. Хоць жонка Карласа маўчыць, напэўна, і не пярэчыць супраць пераезду. Але нязгодных шмат.
Фернанда Аліўеры, журналіст:
"Так, гэта праблема. Вялікая праблема і несправядлівасць. Таму што шмат сем'яў не атрымалі належнай кампенсацыі. Дзяржава пабудавала ў гэтым месцы ўсяго 20 маленькіх дамоў для фавелы Vila Autodromo. А раней тут жылі 800 сем'яў. Яны ўжо з'ехалі".
Гучнае слова "апартэід" напісана на варотах ля дома маладога чалавека Альвара Мендэша. Наогул надпісы паўсюль. Хлопцу і яго сям'і пашчасціла, ён застаецца жыць тут і пераязджае вось у такі дом, а гэты будынак разбірае. Хутка сюды прыедзе бульдозер.
Альвара Мендэш:
"Мой дом апошні ў фавеле. Днямі і яго знясуць. Муніцыпалітэт так вырашыў. Яны называюць гэта ўрбанізацыяй. Але хіба добра, што сотням сем'яў давялося пакінуць свой дом?"
Пакуль наш новы знаёмы кудысьці панёс дошку, аглядаем яго дом, гэты цуд інжынернай думкі.
Алімпіяда стала толькі падставай, каб звярнуць увагу на людзей з трушчоб. Наўрад ці іх праблема ў перасяленні, хутчэй, у закасцянелым менталітэце. Гэтым людзям, апроч бяспекі, у першую чаргу неабходны добрая адукацыя, медыцынская сістэма, іншыя сацыяльныя паслугі. Пакуль жа Рыа дзякуючы фавелам так і застаецца адным з самых небяспечных гарадоў на планеце.
