Напярэдадні адбыўся афіцыйны візіт Прэзідэнта Турцыі Рэджэпа Таіпа Эрдагана ў Беларусь. У Палацы Незалежнасці прайшлі перамовы прэзідэнтаў Беларусі і Турцыі ў вузкім і пашыраным фармаце. Па выніках афіцыйных перамоў быў падпісаны пакет з дзясятка пагадненняў. Галоўны з іх - гэта сумеснае камюніке прэзідэнтаў, дзе падкрэсліваецца, што краіны маюць намер умацоўваць двухбаковае ўзаемавыгаднае супрацоўніцтва. Беларуска-турэцкія перамовы праходзілі адразу на некалькіх пляцоўках, але, мабыць, галоўнае, дзеля чаго адбылася сустрэча на вышэйшым узроўні, - эканоміка. Надаць імпульс гандлёва-эканамічнаму супрацоўніцтву Беларусі і Турцыі і для гэтага задзейнічаць бізнес-дыпламатыю. Асабістыя кантакты прэзідэнтаў Аляксандра Лукашэнкі і Рэджэпа Эрдагана, высокі ўзровень палітычных адносін сёння для гэтага могуць быць выкарыстаны.
Наш карэспандэнт Андрэй Лапцёнак працаваў у Нацыянальным выставачным цэнтры, дзе прайшоў двухбаковы беларуска-турэцкі бізнес-форум.
Напэўна, шматлікія з гэтых бізнесменаў сустракаліся і раней, але ў такім фармаце і так маштабна сапраўды ўпершыню. Паўтысячы ўдзельнікаў. Каля 200 найбуйнейшых прадпрымальнікаў прыбылі ў складзе дэлегацыі Эрдагана. І 300 беларускіх кампаній выказалі жаданне падтрымаць тут гэты партнёрскі дыялог. Яшчэ на сустрэчы ў вузкім складзе прэзідэнты адзначаюць - гэта самы маштабны дзелавы форум у гісторыі адносін.
Кіраўнікі найбуйнейшых кампаній, прадстаўнікі сярэдняга і малога бізнесу. Усе тыя, хто непасрэдна ўцягнуты ў праекты двухбаковага супрацоўніцтва. Па сутнасці, тыя, хто трымае руку на пульсе эканамічнай інтэграцыі на Еўразійскай прасторы ў цэлым.
Дынаміка тавараабароту - з 50 да 600 мільёнаў долараў.
Толькі за апошнія 8 гадоў ён вырас у пяць разоў. І бакі гатовыя павялічыць яго да мільярда. Вынікі першага паўгоддзя 2016 для Мінска і Анкары склаліся ўдала. Гандаль вырас. У лічбах гэта больш за 12 %.
Турцыя ў дзясяцы найважнейшых гандлёвых партнёраў Беларусі. Праўда, мы пакуль больш купляем, чым прадаём. Гэта сезонная сельгаспрадукцыя і трыкатаж.
З паслуг - транспарт, турызм, будаўніцтва. Летась гандаль паслугамі крыху прасеў, задача, у тым ліку і гэтага форуму, гэту статыстыку выправіць.
У Беларусі турэцкі бізнес прадстаўлены шырока. Летась у 4 разы вырас аб'ём інвестыцый у беларускую эканоміку - 50 мільёнаў долараў знайшлі прымяненне ў знакавых праектах. У асноўным гэта тыя ж будаўнічыя аб'екты.
Даўнія адносіны з рэгіёнамі Беларусі. Толькі адзін прыклад. У Магілёўскую вобласць турэцкі бізнес прыйшоў у 2002 годзе. Так з'явілася прадпрыемства "Карбелтэкс" па выпуску хатняга тэкстылю. Зараз працуюць над вытворчасцю дзіцячага адзення. Але самым буйным бізнес-праектам з удзелам турэцкага капіталу стаў завод па выпуску тавараў для дзяцей. У 2011 годзе - праект, у 2012 - запуск вытворчасці. Другая лінія пачала працаваць у 2015. Аб'ёмы павялічыліся ў 1,5 раза. Сёння гэта штомесяц 6 мільёнаў адзінак.
Асман Учар, намеснік дырэктара ТАА "БелЭмса": "Вырашылі ў канцы 2015 года адкрыць сваю вытворчасць, каб вырабляць у Беларусі. Гэты праект мы падпісалі на Беларускім інвестыцыйным форуме, які адбыўся ў Стамбуле. З мая месяца мы афіцыйна пачалі выпускаць вільготныя сурвэткі, зараз мы прадаём іх не толькі ў Беларусі, у Расію, Таджыкістан, Кыргызстан, Арменію і ў іншыя краіны. Магутнасці нашай лініі вільготных сурвэтак за год складае 20 мільёнаў упаковак. З гэтай вытворчасцю мы стварылі яшчэ 8 рабочых месцаў. Нам зручна зараз працаваць у Беларусі. Умовы добрыя, льготы добрыя".
Прывабныя для развіцця бізнесу ўмовы, льготнае падаткаабкладанне. Зразумела, гэта прываблівае турэцкія кампаніі. Бізнесмены, якія прыехалі ў Мінск, нібыта хацелі асабіста ад прэзідэнтаў Беларусі і Турцыі яшчэ раз пачуць - ім тут рады і гатовы гарантаваць дзелавую бяспеку. Нават працяглыя перамовы двух лідараў прадпрымальнікаў не бянтэжылі. Бізнесмены проста не пакідалі занятых месцаў.
Зрэшты, неўзабаве пасля таго як Аляксандр Лукашэнка і Рэджэп Таіп Эрдаган далучыліся да ўдзельнікаў форуму, стала ясна, што чакалі як раз тых самых слоў.
Сябар, давер, узаемная цікавасць. Словы ў дзелавых колах напоўнены пэўным сэнсам. А калі сказаны дзяржаўным чалавекам - лічы закон. Інвестару важныя адчуванне непахіснасці фундаментальных асноў права, гарантаваная абарона ўласнасці, дакладнасць і недвухсэнсавасць правіл рынку. Менавіта так і гатовая працаваць са сваімі партнёрамі Беларусь.
Беларускі Прэзідэнт успомніць пра нашы важныя козыры. Пра свабодны доступ на рынкі дзяржаў Еўразійскага эканамічнага саюза, пра амбіцыйныя праекты з Кітаем і, вядома, галоўнае - паміж Мінскам і Анкарой няма праблемных пытанняў. Зрэшты, турэцкі бок у беларускіх перавагах пераконваць наўрад ці трэба. Пра гэта ў сваім звароце да форуму скажа і Рэджэп Эрдаган.
Вядома, пакуль беларуская прысутнасць у Турцыі больш сціплая. Галоўны артыкул прыбыткаў - калійныя ўгнаенні. Зрэшты, тавараправодная сетка існуе ў Белнафтахіма. МАЗ гатовы адкрыць прадстаўніцтва, Гомсельмаш пачаў пастаўкі і разам з БелАЗам рыхтуецца адкрыць зборачныя вытворчасці.
Прагучалі і іншыя важныя для афіцыйнага Мінска рэчы. Анкара абяцае дапамагчы ў тым ліку і палітычнай падтрымкай дзеля эканомікі. Нагадаю, Турцыя першапачаткова з'яўляецца членам рабочай групы па ўступленні Беларусі ў СГА, а з 2010 года прадстаўнік Турцыі ўзначальвае гэту групу. Лабіруючы ўступленне Беларусі ў гэту арганізацыю, Анкара на выхадзе атрымае бязмежныя выгады ад двухбаковага гандлю.
Пасля выступлення лідараў бізнесмены і прэса акружылі прэзідэнтаў шчыльным колам, задаючы пытанні, імкнучыся падзякаваць або паціснуць руку. Рэдкая, але выдатная магчымасць пагутарыць адразу з двума прэзідэнтамі, якую падарыў двухбаковы дзелавы форум у Беларусі. Новы адпраўны пункт. Новы ўзровень гандлёва-эканамічных адносін паміж Мінскам і Анкарой.
