Тут арыштавалі яшчэ аднаго чалавека ў сувязі з публікацыяй мясцовымі СМІ канфідэнцыяльных гутарак вядучых палітыкаў. Паводле звестак прэсы, гэта нейкі Марэк Ф. - уплывовы бізнесмен. Прозвішча, а таксама тое, якое дачыненне ён мае да скандалу, не раскрываецца.
Раней польскія праваахоўныя органы ўжо затрымалі менеджара рэстарана, у якім з дапамогай прылад для праслухоўвання і запісалі скандальную гутарку міністра замежных спраў Радаслава Сікорскага і дэпутата ад кіруючай партыі Грамадзянская платформа Яцэка Растоўскага. Калі ў двух словах, палітыкі з выкарыстаннем нецэнзурнай лексікі непахвальна выказваліся пра польска-амерыканскія адносіны і крытыкавалі брытанскага прэм'ера за некампетэнтнасць у справах Еўрасаюза.
Расказвае Андрэй Нікалаенка.
Скандал успыхнуў у канцы мінулага тыдня, калі польскае выданне Wprost змясціла матэрыял аб гутарцы двух палітыкаў, якая адбывалася, як лічыцца, у адным з рэстаранаў Варшавы ўлетку 2013 года. Растоўскі і Сікорскі абмяркоўваюць выдаткі, якія нясе іх краіна праз падтрыманне саюза з ЗША. Міністр не сквапіцца на выразы.
У прыватнасці, паводле звестак Wprost, ён заяўляе, што сяброўства з Вашынгтонам бескарыснае і нават шкоднае, бо стварае лжывае пачуццё бяспекі. Што было сказана далей, сёння цытуюць усе польскія СМІ: Мы канфліктуем з Германіяй і Расіяй і думаем, што ўсё выдатна, таму што мы робім м***т амерыканцам. Лузеры. Поўныя лузеры.
Далей, як вынікае з расшыфроўкі, міністр крытычна адклікаўся аб характары сваіх суайчыннікаў, назваў іх неграмі, бо меў на ўвазе рабскую пакорнасць у выкананні волі ЗША.
Рэакцыя Сікорскага наконт апублікавання гэтых аўдыёзапісаў была прадказальная. Міністр засумняваўся ў іх сапраўднасці і заявіў, што такім чынам польскі ўрад атакуюць злачынцы. Хто гэтыя злачынцы, ужо ўзялася высвятляць пракуратура.
У сваю чаргу шэф-рэдактар выдання Wprost, якое апублікавала аўдыёзапісы, Сільвестр Ляткоўські заявіў, што не сумняваецца ў іх сапраўднасці, аднак раскрываць інфарматараў не будзе.
Сільвестр Ляткоўські, шэф-рэдактар газеты Wprost: Я дзякую пракуратуры, што ў нас ёсць права на таямніцу журналістыкі, што ў нас ёсць права нармальна працаваць. Мы, вядома, перадалі ўсе гукапісы, якія мы атрымалі дагэтуль.
Апраўдвацца ў красамоўных выказваннях кіраўніка МЗС перад Вашынгтонам давялося прэм'ер-міністру краіны Дональду Туску і прэзідэнту Браніславу Камароўскаму. Яны паспяшаліся ўпэўніць заакіянскіх партнёраў, што не падзяляюць меркаванняў сваіх калегаў.
Браніслаў Камароўскі, прэзідэнт Польшчы: Сёння ўжо не маюць значэння акалічнасці, пры якіх былі зробленыя гэтыя запісы. Мы можам толькі выказаць здагадку, што ў людзей, якія гэта зрабілі, былі не самыя лепшыя намеры. Гэты скандал - спроба дэстабілізаваць польскую дзяржаву. Пры гэтым я ўсё ж хачу падкрэсліць, што польска-амерыканскія адносіны з'яўляюцца стабільнымі, нічога не змянілася, нічога не змяняецца і нічога не зменіцца.
Паміж тым, на думку экспертаў, здарэнне можа выклікаць палітычны крызіс у краіне. Апазіцыя ўжо запатрабавала абвясціць вотум недаверу ўраду і правесці датэрміновыя парламенцкія выбары.
Яраслаў Качыньскі, лідар партыі Права і справядлівасць: Мы зараз абмяркоўваем вынясенне вотуму недаверу ўраду з іншымі апазіцыйнымі партыямі. Тым не менш, гэта будзе зрабіць няпроста. Так або інакш, мы павінны нешта зрабіць - гэта наш абавязак як апазіцыйнай партыі ў святле таго, што зараз адбываецца ў Польшчы.
У сувязі са скандалам нават прэм'ер Дональд Туск не выключыў магчымасці правесці ў краіне датэрміновыя выбары. У той жа час ён падкрэсліў, што не будзе прымаць ніякіх мер супраць палітыкаў, якія грашылі нецэнзурнымі выразамі ў канфідэнцыяльнай гутарцы.
Масла ў агонь падлілі ўжо брытанскія СМІ, якія апублікавалі працяг гутаркі, у якой польскія палітыкі перамываюць костачкі брытанскаму прэм'еру.
Дарэчы, у самой Вялікабрытаніі сёння паставілі кропку ў гучным скандале вакол праслухоўвання тэлефонаў вядомых людзей журналістамі выдання News of the World. Былы галоўны рэдактар газеты і экс-памочнік прэм'ера Кэмерана па сувязях з грамадскасцю Эндзі Коўлсан адправіцца ў турму. Тры гады таму незаконныя метады, якімі журналісты выдання здабывалі інфармацыю, абурылі краіну. Газету закрылі. Аднак гэта не перашкодзіла Кэмерану ўзяць Коўлсана на працу на Даўнінг-стрыт. Праўда, пазней прэм'ер заявіў, што гэта было памылкай.
