Францыя сёння перажывае самыя масавыя пратэсты з 2005 года. Паводле апошніх звестак, падчас маніфестацый пацярпелі 55 чалавек. Каб навесці парадак, урад Пятай рэспублікі тэрмінова мабілізуе дадатковыя сілы вартавых парадку: толькі ў Парыжы на вуліцах з'явілася дадаткова каля 100 000 паліцэйскіх. Праз такія маштабныя акцыі ў горадзе закрыўся галоўны сімвал - Эйфелева вежа, не працуюць магазіны, музеі і тэатры. Каля Елісейскага палаца пачалі з'яўляцца барыкады. Дэманстрантаў тысячы - яны ўпэўненым крокам ідуць у кірунку Елісейскага палаца. Іх патрабаванні - вырашыць 42 праблемы, якія прывялі краіну да сацыяльнай несправядлівасці. Зрэшты, "жоўтыя камізэлькі" - гэта не ўся Францыя. Тыя, хто застаўся дома і баіцца выходзіць на вуліцу, з трывогай назіраюць за небяспечным развіццём падзей з вокнаў і сочаць за выпускамі навін. Прэзідэнт Эмануэль Макрон пакуль ніяк не адрэагаваў на новы віток падзей. Раней ён пайшоў на некалькі саступак дэманстрантам, але сітуацыю ў краіне гэта не палепшыла. Устрымліваюцца ад ацэнак і суседнія дзяржавы ЕС. Да чаго могуць прывесці французскія выступленні, раскажа Аляксей Волкаў.
Убачыць Парыж… і памерці. Або быць параненым. Збітым. Абрабаваным.
Натоўп ідзе. Громіць магазіны і мінакоў. Зрынае пакуль не ўладу, але асновы краіны. У калядных агнях горада кахання палае першым Рымам Пятая рэспубліка. Вольная, роўная, братэрская. Дэмакратычная. І рыхтык сацыяльная. Як раз супраць сацыяльнай несправядлівасці і выходзілі на вуліцы спачатку. Глядзелі ў будучыню. Некалькі тыдняў таму.
Т’еры Поль Валет, каардынатар руху "Жоўтыя камізэлькі": "Ужо занадта позна. Адказ прэм'ера павінен быў прагучаць неадкладна - яшчэ тры тыдні таму. Людзі чакаюць, яны ўвесь гэты час выходзілі на вуліцы, выйшлі і сёння. Цана на паліва была саломай, якая зламала спіну вярблюда, і Эдуард Філіп трымаецца за апошнюю саломінку, не вырашаючы праблему. Дзе сацыяльная справядлівасць? Вы забіваеце сярэдні клас!".
Чорная субота. Модніца Францыі ў колерах "жоўтых камізэлек". Звычайныя рабацягі, не звяры, не злачынцы - проста ім сказалі: далей так нельга. Нашчадкі Гаўроша зараз на барыкадах, шмат год іх сагравалі, быццам вогнішчам у снежаньскую ноч, гутаркамі пра дэмакратыю і свабоду. Але яны чакалі іншага. І зараз з чаго пачаўся парыжскі пажар, ім усім ужо і не важна. Важна, што ва ўсёй Францыі палае. Дым есць вочы.
Кактэйль Молатава і покрыўка. Сімвалы новай, магчыма, Шостай рэспублікі. Той, у якой натоўп не хоча бачыць падаткаў, што абыходзяць багатых, але кладуцца на бедных. Той, якую зараз аддзяляюць шчыты паліцэйскіх. А значыць - ату! Вось толькі ў дыме і агні ўжо нічога не разабраць. Хто мае рацыю, хто вінаваты. Хто ў жоўтых камізэльках, хто ў чырвонай крыві. Людзі адводзяць погляд.
Тыднем раней за тым, што такое вулічная дэмакратыя, ужо назіралі з-за акіяна. З Аргенціны з саміта "Вялікай дваццаткі". Вось толькі ў дыпламатычным танга лідараў вольнага свету твар у твар нічога не ўбачылі. Але калі ніхто нічога не бачыць, значыць, усё як мае быць, га? Такое ўжо было, і пяць гадоў таму, і семдзясят пяць. У агонь глядзелі шырока заплюшчанымі вачыма. Каб не бачыць. Каб не было так страшна. Таму што глядзець балюча. А бачыць балюча амаль невыносна. Але неабходна. Расплюшчыць вочы.
Зноў Францыя. Усеагульны пажар ахоплівае новыя тэрыторыі і людзей. "Не трэба нас дзяліць: мы адзіны народ, левыя, правыя, гараджане, вяскоўцы". Яны, немы лямант болю і роспачы. Мовы, якую разумеюць усюды, як і агонь. Усе гарады гараць аднолькава. Парыж… Трыпалі… Дамаск... Мы бачылі гэта. Мільёны пацярпелых. Сотні тысяч загінуўшых. Чаму? Дзеля чаго? Рэцэпт маральнага парадку заходніх вятроў прынёс толькі смерць і разбурэнне ў іх землі. Вулічная дэмакратыя, якая спальвае, быццам пясчаная бура, арабскай вясной. А зараз дзьме ў зваротны бок. Лепшая піяр-кампанія ў гісторыі пад назвай "вулічная дэмакратыя" нагледзелася і паглынае сваіх дзяцей. Былых выведнікаў.
Кроў, пот і слёзы з вачэй. Вочы людзей у цэнтры Парыжа. Яны стаяць і глядзяць. На кроў. На абломкі. На асколкі шкла. На асколкі спакойнага жыцця. У вачах пытанне: што будзе далей? З імі, з намі, са мной? Убачым.
