Тэхналогія агравытворчасці, завяршэнне мадэрнізацыі прадпрыемстваў, экспарт дэфіцытных прадуктаў харчавання і развіццё рэгіянальных кластараў на прыкладзе Оршы - Барані - Балбасава. Нарада на ўзроўні Прэзідэнта сёння выйшла за рамкі важнага, але вузкага пытання развіцця свабодных эканамічных зон. Абапіраючыся на ўласныя ўражанні аб ходзе ўборачнай, а Прэзідэнт асабіста інспектуе працу ў палях, а таксама кан'юнктуру і трэнды на сусветных харчовых рынках, фармат размовы Кіраўнік дзяржавы пашырыў, ахапіўшы самыя актуальныя для краіны і, што ўжо ўтойваць, найбольш праблемныя тэмы. У першую чаргу - харчовая бяспека. Чаму незахаванне агратэхналогій можа каштаваць да чвэрці ўсяго ўраджаю, а губернатарам - іх пасад? Чаму пралічваецца дэфіцыт мяса на нашых традыцыйных рынках, што будзе з цэнамі?
І, нарэшце, рэгіянальны фактар - чаму маякам развіцця ў правінцыі нічога не свеціць без інвестыцый, пастаяннай увагі ўлад і пралічаных стратэгій развіцця.
Пра вялікую і прадметную размову па галоўных акцэнтах дня - наш палітычны аглядальнік Андрэй Крывашэеў.
Важнае, але вузкае пытанне свабодных эканамічных зон. Яны ёсць у кожнай вобласці і працуюць практычна ва ўсіх галінах і сегментах эканомікі - ад біяхіміі да станка- і машынабудавання. Таму ўдзельнікі нарады - увесь фінансава-эканамічны пул урада і ўсе губернатары. Такі прадстаўнічы збор улады Прэзідэнт выкарыстоўвае, каб праінспектаваць не толькі СЭЗ, але і выкананне ўсіх ключавых і самых актуальных даручэнняў - ад уборачнай, гэта пра хлеб надзённы, да рэгіянальных кластараў развіцця. Гэта пра тое, як зрабіць з дэпрэсіўных раёнаў эканамічныя маякі правінцыі. Пачынае лідар, вядома, з хлеба. Тым больш што ўвесь мінулы тыдзень, уключаючы выхадныя, Прэзідэнт выдаткаваў на інспекцыю палёў. Праехаў і прайшоў тыя, што не пакажуць у падрыхтаваную загадзя рабочую паездку. Аказалася, не ўсё так бясхмарна на нівах, як у гэты першы тыдзень жніўня.
Агратэхналагічная дыктатура. Аб захаванні паўтараем ужо дзесяцігоддзе. Гэта і гарантаваная ўраджайнасць пры любых надвор’е-кліматычных, і захаванасць ураджаю пасля ўборачнай, і самае галоўнае - гэта жывая валюта пасля перапрацоўкі і экспарту. Прэзідэнт падкрэслівае - дрэннага надвор'я не бывае, кукурузай важна кампенсаваць недабор збожжа, а пытанне, якое поле якой гаспадарцы больш патрэбна і выгадна з дзяржаўнай і эканамічнай пазіцыі, павінны былі вырашыць яшчэ 3 гады таму пры ўзбуйненні гаспадарак.
Пытанне перадачы палёў моцным гаспадаркам - экспарцёрам, якія маюць у гэтым патрэбу, Прэзідэнт чарговы раз узнімаў на мінулым тыдні. У Мінскім раёне Мінская птушкафабрыка хранічна мае патрэбу ў зернавых культурах. Купляе даражэй у вобласці, хоць магла б апрацоўваць і збіраць сама па тэхналогіі, пад рэнтабельны экспарт, забяспечваючы сябе сыравінай, а сялян - годнымі зарплатамі.
Пытанне тэхналагічнасці АПК ключавое. І большасць гаспадарак у Беларусі, дзе менавіта гаспадараць, а не адбываюць нумар ад пасяўной да ўборачнай, ужо працуюць па стандарце. Хоць рэзервы вялізныя. Калісьці і плёнка, і "каруселі" на МТФ былі для нас у навіну. Але і зараз ёсць стандарты, да якіх можна і павінна імкнуцца.
Напрыклад, МТК "Грыбаны" - у беларускай глыбінцы, але з французскімі надоямі. Пры мадэрнізацыі разлічвалі на 12,5 тоны за дзень. Сёння ўжо пад 15 і гэта, гавораць, не мяжа.
Усё малако сорта "экстра". Тэхналогія кантралюецца і чалавекам, і камп'ютарам. Чып на шыі ў кожнай каровы. Малое адхіленне - экстранна прымаюцца меры. Галоўная адметнасць такіх сучасных МТК - захаванне еўрапейскай тэхналогіі ад здаровага цяля да высакаякаснага прадукту.
Пры такіх тэхналогіях наракаць на надвор'е - апошняя справа, тым больш, як гавораць кліматолагі, крызісы ў нашых шыротах - рэч цыклічная, пераадольваць іх айчынны АПК ужо навучыўся.
Другі ключавы блок пытанняў у Прэзідэнта сёння - перапрацоўка і экспарт харчавання. Не сакрэт, на нашых традыцыйных рынках ужо намячаецца дэфіцыт, у першую чаргу, па мясе. Дэфіцыт - сінонім росту цэн і магчымай нядобрасумленнай канкурэнцыі. Калі, напрыклад, расійскія Сеткі выдумляюць чарговую гандлёвую вайну з Беларуссю і пад шумок завозяць новазеландскае або аўстралійскае мяса, узняўшы пры гэтым цэны. Ведаем, праходзілі.
Рэкордны недабор збожжа ў Еўрасаюзе пагражае дэфіцытам і гэтаму прэміяльнаму рынку. Перш еўрагранды, напрыклад, Германія і Італія кватавалі і абмяжоўвалі імпарт, абараняючы сваіх вытворцаў. Сёння гатовыя прыадкрыць рынкі для кампенсацыі неўраджаю. Шанец для беларускіх вытворцаў - замацавацца на прылаўках ЕС і максімальна дыверсіфікаваць свой экспарт.
Ведаючы будучыя расклады на знешніх рынках, Прэзідэнт ужо сёння патрабуе ад профільных чыноўнікаў і губернатараў закончыць мадэрнізацыю малочна-таварных комплексаў і звярнуць увагу на ўвесь мясны асартымент. Цэнаўтварэнне - пад персанальны кантроль.
Добрыя кармы сёння - гэта, у першую чаргу, кукуруза. Надвор'е, нарэшце, паспрыяла аграрыям, ураджай царыцы палёў абяцае быць вялікім. Пытанне - як захаваць кукурузу? Тэхналогія ёсць, але выкарыстоўваецца не ўсюды.
Наколькі выгадны карнаж - так правільна называецца кансервацыя плюшчанай кукурузы - ведаюць у гаспадарцы "Астрамечава" Брэсцкага раёна. Год таму ўпершыню нарыхтавалі 300 тон кармавых кансерваў для дойнага статка. Тэхналогія напалову таннейшая за традыцыйную сушку. А гэта рэнтабельнасць экспарту.
Цяперашні аграсезон дазволіць сабраць больш за мільён тон збожжа кукурузы. Ураджай вышэйшы за леташні. Калі карнаж стане не выключэннем, а тэхналагічным правілам у дажджлівыя гады, Беларусь не толькі не страціць, а выйграе на кліматычных катаклізмах.
Трэці ключавы блок пытанняў у Прэзідэнта сёння - развіццё рэгіёнаў на базавым узроўні. Вызначаны маякі і эталонны трохвугольнік: Орша - Барань - Балбасава. Задачы пастаўлены, Кіраўнік дзяржавы папярэджвае - дзве найбліжэйшыя інспекцыі менавіта ў цяжкія рэгіёны - Орша і Гомель.
Жамчужына "Балбасава" сёння - адна вялікая будпляцоўка. У працы больш за 60 аб'ектаў: бальніца, жыллё, вуліцы, парк. Добраўпарадкаванне закране абсалютна ўсе дваровыя тэрыторыі, але самы чаканы аб'ект - станцыя абезжалезвання. Пачалі ў красавіку, будуюць з нуля. Чыстая вада - галоўная праблема для мясцовых жыхароў.
Вялікая перабудова і ў мясцовай школе. Вучні і бацькі ўсё лета адсочвалі мадэрнізацыю: з'явіліся шклопакеты, адрамантаваныя ўсе навучальныя класы, сталовая, у спартзале са старога застануцца хіба што сцены.
Канец лета - пачатак восені выдаткуюць на візітную картку пасёлка - цэнтральную вуліцу імя двойчы Героя Савецкага Саюза Сяргея Грыцаўца. Тратуары, новыя веладарожкі, газоны - пасёлак абяцае быць камфортным і прэстыжным месцам для жыцця.
Традыцыйныя прэзідэнцкія інспекцыі па праблемных рэгіёнах - вядомая практыка. Кожны кіраўнік ведае, што схаваць і падрэтушаваць непрывабную рэчаіснасць не атрымаецца. Тым больш што даручэнні Кіраўніка дзяржавы не маюць тэрміну даўнасці і павінны безагаворачна выконвацца. Жорстка - магчыма, але дазволіць сабе мець дэпрэсіўныя рэгіёны ў кампактнай краіне Беларусь не можа. Бо гэта не проста пляма на карце. Гэтая пляма на рэпутацыі ўлады і самае галоўнае - лёсы людзей і прадпрыемстваў на сумленні кіраўнікоў.
