Распрацоўка вучоных цэнтра Акадэміі навук па механізацыі - аўтаматызаваная сталовая для жывёл - паспяхова корміць 5-тысячнае пагалоўе на свінакомплексе ў Гомельскай вобласці. А вось селекцыянеры з цэнтра Акадэміі па жывёлагадоўлі ствараюць беларускую галштынскую пароду буйной рагатай жывёлы. Такія каровы здольныя даваць за дзень больш як 28 літраў малака. Чарговы выпуск нашай рубрыкі "Усім навука". Пра дасягненні навукоўцаў у селекцыі і аўтаматызацыі жывёлагадоўлі даведаемся з матэрыялу Наталлі Тарасюк.
12 гектараў зямлі, 5 тысяч жывёл і ўсяго 3 дзясяткі супрацоўнікаў, якія не бяруць ніякага ўдзелу ў працэсе кармлення. Гатуе і размяркоўвае ежу "разумная кухня" - распрацоўка вучоных Навукова-практычнага цэнтра механізацыі сельскай гаспадаркі Акадэміі навук.
На свінатаварным комплексе "Новая Ніва" ў Гомельскай вобласці яе выкарыстоўваюць больш чым год. Такія аўтаматызаваныя сталовыя дапамагаюць аграрыям яшчэ на дзесяці прадпрыемствах краіны.
Сяргей Якаўчык, гендырэктар НПЦ НАН Беларусі па механізацыі сельскай гаспадаркі: "Толькі за апошнія гады заводамі-вытворцамі рэалізавана распрацовак цэнтра на 105 мільёнаў долараў. Гэта істотная сума. Сёння ў цэнтры вырашаюцца задачы механізацыі кармлення ў свінагадоўлі, механізацыі, стварэння мікраклімату ў свінагадоўлі".
Корм трапляе ў секцыі. Затым па кармавых трубах падаецца ў электрамагнітныя клапаны і, нарэшце, паступае ў латок. Кармакухня пры гэтым ведае ўзрост і вагу кожнай асобіны, у залежнасці ад якіх і вызначае колькасць калорый.
За кармленнем пагалоўя і карэктнай працай усёй сістэмы чалавек (у дадзеным выпадку аператар) можа сачыць на экране манітора.
Зараз на беларускіх свінатаварных комплексах утрымліваецца больш як 2,5 мільёна галоў. За апошнія 4 гады ў краіне з'явіліся 16 новых ферм. А да 2020-га плануецца пабудаваць яшчэ каля пяці комплексаў, якім відавочна спатрэбіцца перадавое абсталяванне.
Максім Наўныка, загадчык лабараторыі НПЦ НАН Беларусі па механізацыі сельскай гаспадаркі: "Тэхнічны выклік для сучаснай свінагадоўлі - гэта кіраванне не асобнымі тэхналагічнымі працэсамі ў аўтаматычным рэжыме, а кіраванне рэнтабельнасцю вытворчасці".
Тэхніка цэнтра запатрабаваная ў Расіі, Грузіі, Украіне, Казахстане. Усяго ж у партфоліа навукоўцаў каля 170 распрацовак для ўсіх сфер сельскай гаспадаркі. Імпартазамяшчальны эфект у грашовым выражэнні ацэньваюць прыкладна ў 10 мільёнаў долараў.
Тэхніка, створаная спецыялістамі цэнтра, выкарыстоўваецца практычна на ўсіх сельгаспрадпрыемствах краіны. Яе выпускаюць больш чым на 40 заводах. Абсталяванне, якое ствараюць навукоўцы, павінна максімальна раскрыць генетычны патэнцыял жывёлы, бо на ўмовы кармлення і ўтрыманне прыпадае 70 %, 30 % - на селекцыю.
Вывядзеннем высокапрадукцыйных і генетычна ўдасканаленых парод буйной рагатай жывёлы займаюцца спецыялісты Навукова-практычнага цэнтра Акадэміі навук па жывёлагадоўлі. Да пачатку 1970-х у Беларусі разводзілі каля дзесяці розных парод кароў. Прааналізаваўшы якасныя паказчыкі, стаўку вырашылі зрабіць на беларускую чорна-пярэстую. Сёння 99 % пагалоўя - гэта каровы менавіта чорна-белай афарбоўкі. Зараз пароду паляпшаюць за кошт іншай - галштынскай.
Такая карпатлівая праца дае вынікі. Дзякуючы высокаму генетычнаму патэнцыялу карова галштынскай папуляцыі айчыннай селекцыі можа даваць больш чым 28 літраў малака за дзень.
Афіцыйна зарэгістраваць беларускую галштынскую папуляцыю плануюць да 2020 года. Селекцыянеры робяць каркас жывёлы, напоўніць жа яго - задача тэхнолагаў. Важна, каб і ўмовы гаспадарання адпавядалі закладзеным селекцыйным прыкметам.
