Праект дакумента, які абазначае нашы прыярытэты і мэты да 2030 года, сёння сумесна абмеркавалі прадстаўнікі ўрада і эксперты. Дакумент сур'ёзны, як і пастаўленыя ў ім задачы. Напрыклад, праз 15 гадоў Беларусь павінна ўвайсці ў топ-40 краін па ўзроўні развіцця чалавечага патэнцыялу. Тры адпраўныя пункты дакумента - чалавек, эканоміка, экалогія. І вядома, новая эканамічная рэальнасць - з наступнага года пачынае функцыянаваць Еўразійскі эканамічны саюз. Гэта, безумоўна, таксама ўлічаць. Прадоўжыць Андрэй Лапцёнак.
У такі час жывём. Нацыянальныя стратэгіі развіцця на дзесяцігоддзі дзяржавы свету распрацоўваюць у перыяд, калі нават гуру ад эканомікі не возьмецца сказаць, што нам прынясе дзень заўтрашні. Як кіраваць эканомікай? Якія бачацца рызыкі? І нарэшце, як забяспечыць устойлівае развіццё ў эпоху нестабільнасці? Набор пытанняў, якія абмяркоўваюць на ўсіх узроўнях, і ў Беларусі.
За адным сталом на чале з прэм'ерам, амаль увесь кабінет міністраў, эксперты, навукоўцы. Дарэчы, для апісання сітуацыі ў глабальнай эканоміцы менавіта навукоўцы прыдумалі тэрмін Новая нармальнасць. Гэта, калі нестабільнасць і нізкі тэмп развіцця характэрныя для ўсіх краін без выключэння. Але галоўнае пытанне: Ці трэба перастройваць сваю эканоміку? І калі так, то як? На фоне глабальных катаклізмаў і палітычнай нестабільнасці ў рэгіёне, у Беларусі ўсё не так дрэнна. З другога боку, тэмпы росту блізкія да 5% засталіся ў мінулым. Нічога не змяняючы, патэнцыйны эканамічны рост штогод 2,5-3% ВУП мы атрымаем. Пры свежых падыходах гэтыя тэмпы могуць узрасці ў 1,5-2 разы.
Ацаніць, ці далёка мы ад мэты, эксперты прапаноўваюць па індэксе чалавечага развіцця. Зараз Беларусь паказвае даволі нядрэнны вынік - 53 месца ў свеце.
Беларуская АЭС, аб'екты малой энергетыкі і ў выніку страхоўка ад рызык энергетычнага рынку. Прывабная інфраструктура і лагістыка. Умовы для стварэння новых вытворчасцяў, чалавечы патэнцыял і, нарэшце, інавацыі - пяць галоўных фактараў, якія закладзеныя ў стратэгію і дазволяць паскорыць развіццё беларускай эканомікі. Зрэшты, і яны могуць не спрацаваць, калі ўсё, што мы робім, не будзе ацэньвацца з пункта погляду эфектыўнасці.
Дабіцца трохразовага эфекту. Спажываючы рэсурсы на сённяшнім узроўні, вырабляць у тры разы больш прадукцыі. Зразумела, без аптымізацыі не абысціся. А значыць, фінансаванне, арыентаванае на вынік. Падтрымка сфер, для якіх у краіне ёсць сыравіна і якія ў меншай ступені залежаць ад знешніх паставак. Дрэваапрацоўка, комплексныя мінеральныя ўгнаенні, харчовыя прадукты, лён. І наадварот, аптымізацыя ў сацыяльнай сферы, якая з пункта погляду прэм'ера грувасткая і вельмі марнатраўная.
З пунктамі росту таксама вызначыліся. Да 2030 года асаблівая ўвага фармацэўтыцы, оптаэлектроніцы, высокадакладнаму машынабудаванню, біятэхналогіям. Тут у Беларусі сур'ёзныя напрацоўкі. Дарэчы, дакумент захоўвае пераемнасць у сацыяльна-эканамічнай палітыцы, а з другога боку дазваляе адказаць на выклікі глабальнай эканомікі. Выніковы варыянт стратэгіі плануюць атрымаць да канца кастрычніка. А ўжо ў лістападзе праект плануецца ўнесці ў Савет Міністраў.
