Медыцынская партызанская зямлянка з'явілася ў музеі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны

30 августа 2017

Музей гісторыі Вялікай Айчыннай вайны ўдасканальвае экспазіцыю.

Адной з навінак стала дадатковая інсталяцыя. Так у зале, прысвечаным падпольнаму і антыфашысцкаму руху, упершыню ў музеі з'явіўся "Партызанскі шпіталь". Пра медыцынскае абслугоўванне беларускіх партызан - Алена Борматава.

Медыцынская зямлянка ў партызанскім лагеры з'явілася пасля музейнага праекта «Авіяцыя партызанам». Гэта была асноўная крыніца паступлення ўсіх неабходных матэрыялаў, інструментаў і інфармацыі ў лясныя зоны на акупаванай тэрыторыі. Так шырока – а выстаўлена адразу паўтары сотні арыгінальных экспанатаў – ваенная сістэма аховы здароўя не дэманстравалася. Рэчы, якімі рэальна карысталіся ў 40-я, і прэпараты, дзякуючы якім вярталі жыцці тысячам людзей.

Інструменты савецкай вытворчасці, трафейныя рэчы, прадметы, якія траплялі на нашу тэрыторыю па сістэме ленд-ліза. Сёння не сакрэт, што Злучаныя Штаты падчас Другой сусветнай пастаўлялі боепрыпасы, медабсталяванне і лекі сваім саюзнікам. Усё гэта і выкарыстоўвалі ў партызанскіх шпіталях. Звычайная нажоўка па метале. Менавіта яе ўрач партызанскай брыгады «Разгром» выкарыстоўваў для ампутацыі. Хірургічныя інструменты і аперацыйны стол начальніка санітарнай службы Пінскага партызанскага злучэння Мікалая Варановіча. У першыя дні вайны ў Брэсце прама падчас аперацыі яго захапілі ў палон. А затым ён трапіў у партызанскі атрад, дзе ў лясных умовах праводзіў складаныя хірургічныя аперацыі.

За кожным з выстаўленых прадметаў свая гісторыя. І за кожным скальпелем ці чамаданам з чырвоным крыжам стаіць асоба партызанскага ўрача. Нават у гады акупацыі медык – гэта найперш чалавек у белым халаце. А ва ўмовах партызанскага супраціўлення медыцынская ўніформа – дэфіцыт. Таму здараліся выпадкі, што халаты для ўрачоў шылі з парашутаў.

Парашутны шоўк часта выступаў і перавязачным матэрыялам. Бінтоў не хапала. Як не хапала і анестэзіі. Аперацыі часта праводзілі нават без абязбольвання. Нягледзячы на тое, што з 42-га года, пасля таго як у беларускім штабе партызанскага руху з'явіўся медыка-санітарны аддзел, пачаліся рэгулярныя пастаўкі медпрэпаратаў з Вялікай зямлі.

Лясныя шпіталі дзейнічалі, як правіла, у буйных партызанскіх злучэннях і брыгадах, на тэрыторыях, якія цалкам кантралявалі партызаны. Разбіваць медцэнтр на кароткі час было складана. Бытавая гісторыя жыцця партызан на санітарнай зямлянцы не скончыцца. Музейшчыкі рыхтуюць праект, які пакажа электрыфікацыю ў партызанскіх атрадах. Усе сучасныя так званыя альтэрнатыўныя крыніцы электраэнергіі, як аказваецца, выкарыстоўвалі яшчэ падчас Вялікай Айчыннай вайны.