Рарытэты зараз у лічбавым фармаце

28 августа 2014
Унікальныя кнігі, якія захоўваюцца ў архіве Нацыянальнай бібліятэкі, зараз ёсць і ў электронным доступе. З дапамогай спецыяльнага сканера супрацоўнікі пераводзяць у лічбавы фармат выданні, якія раней можна было браць у рукі асцярожна і толькі ў пальчатках.

Расказвае Аляксей Радзівонаў:. Каб перавесці ў электронны фармат, напрыклад, толькі гэты так званы гістарычны секторыум, спецыялістам Нацыянальнай бібліятэкі спатрэбілася некалькі гадоў. Работа, гавораць, сапраўды працаёмкая. І кнігі на гэтых стэлажах - толькі малая частка са шматвяковых выданняў, даступных у электронным фармаце абсалютна кожнаму чытачу.

Усяго ж у бібліятэчным фондзе сёння налічваецца каля мільёнаў як аўдыя-, так і друкаваных гістарычных работ. Усе яны, перш чым будуць пераведзеныя ў лічбавы фармат, трапляюць у рукі да рэстаўратараў - дзесьці трэба ўсяго толькі паправіць старонку, а дзесьці і памяняць пераплёт.

Віктар Пшыбытка, загадчык аддзела фарміравання электроннай бібліятэкі Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі: Могуць пераводзіцца ў лічбавы фармат дакументы, якія карыстаюцца попытам, каб не было фізічнага зносу гэтых дакументаў. Найбольшую перавагу мы аддаем самым старым дакументам. Гэта тыя дакументы, якія складаюць гістарычную спадчыну краіны.

Вось, напрыклад, на такіх сканерах, а іх сёння ў бібліятэцы восем, пераводзяцца ў лічбавы фармат толькі тыя шматвяковыя выданні, якія можна адкрыць на 180 градусаў, не пашкодзіўшы кнігу. Рэдкі экзэмпляр закрываюць спецыяльным шклом, пасля чаго сканер стварае электронны варыянт старонкі, максімальна набліжанай да арыгінала.

Зусім нядаўна ў бібліятэцы з'явіўся яшчэ адзін інавацыйны сканер. Такі ў краіне толькі адзін. Галоўнае яго адрозненне ад папярэднікаў - гэта стапрацэнтная рабатызаванасць. Новыя тэхналогіі дазваляюць пераводзіць у лічбу каля тысячы старонак за гадзіну, калі ў іншых гэтая хуткасць усяго толькі сотня.

На такім сканеры з дапамогай вакууму робат сам перагортвае старонкі, распрамляе іх спецыяльным лазерам і толькі потым магутным фотаапаратам выводзіць электронны варыянт на камп'ютар. Такое беражлівае сканіраванне, - бадай, асноўная функцыя прылады. Нават самае маленькае пакамечанне старонкі недаравальнае - вельмі каштоўныя экзэмпляры.

Віктар Пшыбытка, загадчык аддзела фарміравання электроннай бібліятэкі Нацыянальнай бібліятэкі Беларусі: У тым выглядзе і ў тым аб'ёме, які атрымліваецца, карыстальніку нязручна яго праглядаць. Вялікія файлы вялікага памеру, якія захоўваюцца ў сховішча. Карыстальнік атрымлівае менавіта той варыянт, які яму зручны для прагляду, гэта значыць фармат pdf.

Дарэчы, па дапамогу да нашых спецыялістаў звяртаюцца калегі з іншых краін. Аднымі з першых з супрацоўнікамі Нацыянальнай бібліятэкі звязаліся англічане - яны папрасілі перавесці ў электронны варыянт шматвяковыя выданні Оксфарда і Кембрыджа.