300-годдзе з дня нараджэння Георгія Каніскага адзначылі ў Магілёве

12 августа 2017

Выдатны педагог, вучоны, пісьменнік і святар - яго заслугі цяжка пераацаніць. Як адметную асобу яго ўзгадваў нават Аляксандр Сяргеевіч Пушкін. У дзень памяці Георгія Каніскага да яго былой рэзідэнцыі прыйшлі сотні гараджан. Андрэй Ястрабаў - больш падрабязна.

У новым Спаса-Праабражэнскім храме, які носіць назву калісьці пабудаванага Георгіем Каніскім сабора, прайшла служба ў гонар свяціцеля. Палітык, педагог, пісьменнік. Адзін з першых епіскапаў Праваслаўнай епархіі на тэрыторыі Беларусі і ўсёй Рэчы Паспалітай. Ён сустракаўся з каралямі, адстойваў правы вернікаў. Пад яго патранажам будаваліся цэрквы і адкрываліся першыя школы для простых людзей.

Добра захаваўся дом Каніскага. У XVIII стагоддзі ён быў цэнтрам епархіяльнага жыцця ўсёй краіны. Збудаванне ўваходзіла ў архітэктурны комплекс Спаскага архірэйскага манастыра.

Некалькі збудаванняў яго захаваліся. Стагоддзі таму гэта было самае прыгожае месца горада, такім яно засталося і цяпер. Тут жа побач быў пабудаваны яго галоўны твор - гэты будынак Магілёўскай духоўнай семінарыі, якую ён стварыў па ўзоры Кіева-Магілянскай акадэміі, у якой у свой час быў прафесарам і рэктарам. Яна стала асноўным адукацыйным цэнтрам на тэрыторыі ўсёй Беларусі.

Звязаных з імем славутага святара рарытэтаў засталося няшмат. У невялікім музеі Праваслаўнай епархіі - дом Каніскага і зараз ёй належыць - фрагменты магілёўскіх храмаў тых часоў і чатырохвугольны кавалак льняной тканіны - антымінс з яго подпісам, у які ўшыты часцінкі мошчаў пакутнікаў. Ён захоўваецца ў храме, пабудаваным у гонар святога. Упершыню спецыяльна для нашай праграмы рарытэт дазволена зняць на камеру.

Вялікім хрэсным ходам адзначаны ў Магілёве дзень памяці Георгія Каніскага, нібыта пачатак шматлікіх мерапрыемстваў, прымеркаваных да яго 300-годдзя. Вернікі з абразамі святога прайшлі праз увесь горад ад Спаса-Праабражэнскага храма да Архірэйскага вала - дома Георгія Каніскага. Ушанаваць імя вялікага чалавека прыйшлі сотні гараджан.

Ушанаваннем памяці святога - выдатнага педагога, вучонага і пісьменніка - стане і помнік Георгію Каніскаму, які знаходзіцца ў стадыі праекта. Велізарная чатырохметровая нібыта застылая фігура асветніка ў будучыні ўпрыгожыць Магілёў.