На тыдні ў Маскве сустрэліся прэм'еры Еўразійскага эканамічнага саюза, які, гаворачы спартыўнай мовай, доўга трэніраваўся перад стартам, пачаў упэўнена, але пакуль яшчэ толькі выходзіць на сваю лыжню, набіраючы аптымальную форму.
Першы з моманту запуску новай інтэграцыі міжурадавы савет засяродзіўся адразу на некалькіх задачах: агульныя энергетычныя рынкі, сфера паслуг і развіццё экспарту. Па словах Андрэя Кабякова, настаў час вызначыцца з лёсам паняцця "айчынны вытворца Саюза".
Паралельна глядзім па баках. Прэм'еры яшчэ раз пацвердзілі: стварэнне зоны свабоднага гандлю ад Лісабона да Уладзівастока па-ранейшаму на пардку дня. З падрабязнасцямі наш маскоўскі карэспандэнт Максім Кароткін.
Беларускі прэм'ер у рэзідэнцыю кіраўніка расійскага ўрада прыбываў у статусе першай асобы. З моманту стварэння Еўразійскага саюза Беларусь уступіла ў кіраўніцтва яго структурамі і гэты год будзе старшынстваваць на ўсіх агульнасаюзных мерапрыемствах. Сёння ў ЕАЭС чатыры краіны, але кыргызская дэлегацыя прысутнічае на самітах у ролі ўдзельніка дэ-факта, пакуль ідзе працэс юрыдычнага афармлення членства Бішкека ў арганізацыі.
Наша краіна пачала старшынства з першых студзеньскіх дзён. Пасланне Аляксандра Лукашэнкі калегам па Саюзе акрэсліла прыярытэты, якімі кіруецца Беларусь.
Фактычна Андрэй Кабякоў у гэтай прамове заклікаў да выканання дасягнутых раней дамоўленасцяў. Перш за ўсё, гэта датычыцца выняццяў і абмежаванняў ва ўзаемным гандлі. Галоўным прынцыпам і Мытнага і Еўразійскага саюзаў аб'яўлены рух тавараў без межаў і пошлін. Аднак цэлы іх спіс выведзены пакуль за рамкі гэтага прынцыпу і не скарачаецца. Беларусь лічыць неабходным скаардынаваць працу ўсёй "пяцёркі" ў галіне экспарту, папулярызацыі тавараў на знешнія рынкі, распрацаваць агульную канцэпцыю рынкаў электраэнергіі, газу, нафты. Як вобразна выказаўся Андрэй Кабякоў, ліквідаваць недаробкі ў будынку Саюза.
Было б няправільным думаць, што Беларусь у ролі старшыні абмяжуецца выключна дэкларацыяй прыярытэтаў. І стратэгічнай задачай сёлета відавочна будзе не толькі выкананне заяўленых патрабаванняў. Размова будзе ісці пра запуск працэсу інтэграцыі, які павінен стаць незваротным. Інтэграцыя выгадная тады, калі пастаянна ўдасканальваецца. Так што першы год працы ЕАЭС абяцае быць ключавым яшчэ і таму, што гэта час прыняцця шэрагу канцэптуальных рашэнняў.
Яшчэ адным прыярытэтам 2015-га стане развіццё гандлёвых адносін Еўразійскага саюза з трэцімі краінамі. Размова пра зоны свабоднага гандлю. Аналітыкі лічаць, што ўсяго праз некалькі гадоў большая частка сусветнага гандлю будзе ісці бяспошлінна. І еўразійскі рынак ужо зацікавіў тры дзясяткі патэнцыяльных партнёраў. Больш за тое, такі фармат узаемадзеяння з ЕАЭС ад імя Еўрапейскага саюза ўжо падтрымала Ангела Меркель. Для "пяцёркі" еўразійскіх краін адкрываюцца новыя перспектывы. Тое, што іх будзе менавіта пяць, сумненняў ужо не выклікае.
Да развіцця гандлёвых адносін ЕАЭС абяцае падысці падрыхтаваным. Прэм'еры запусцілі працэс вызначэння паняцця "тавар ЕАЭС". Чакаецца, што любы тавар, выраблены ў Саюзе, будзе лічыцца айчынным для кожнай краіны.
Адным з найбольш вострых пытанняў для міжурадавага савета стала абмеркаванне праблем ва ўзаемным гандлі. Складанасці ў сферы транзіту і паставак тавараў паміж Беларуссю, Расіяй і Казахстанам сталі сапраўдным галаўным болем у 2014 годзе і павінны быць знятыя ў 2015-м. Наконт прычын праблем прэм'ерам павінна далажыць Еўразійская эканамічная камісія на будучым пасяджэнні. У маі яго прыме Казахстан.
