Так, экспарт за 5 мільярдаў долараў за год - гэта ў некалькі разоў больш важка, чым у IT-сектары. Але побач і іншы аргумент: сельскіх жыхароў у нашай краіне пад 2 мільёны, а вось насельніцтва Парка высокіх тэхналогій, вядома, паменш будзе. Таму і Прэзідэнт падчас сваіх паездак па рэгіёнах робіць моцныя акцэнты менавіта на якасць жыцця людзей. Нядаўняя размова на поўначы краіны не выключэнне.
Экспарт, вядома, гэта выдатна і лічба важкая, але актуальных праблем, у прыватнасці, у Віцебскай вобласці яшчэ хапае.
І вось з якіх слоў Аляксандр Лукашэнка пачынае нараду па пытаннях развіцця АПК: "Хай гэта будзе вялікім пачаткам. Мы павінны прыняць рашэнне аб далейшым не проста развіцці Віцебшчыны, але аб яе паспяховым існаванні. Дапусціць памылкі нельга. Час эксперыментаў завершаны".
Па сутнасці, гэтая думка становіцца ключавой на працягу ўсёй рабочай паездкі. І вось чаму.
Гэты рэгіён Беларусі часта называюць зонай рызыкоўнага земляробства, у першую чаргу з-за асаблівасці клімату. З іншага боку, тут самая высокая ў краіне канцэнтрацыя стратных арганізацый, высокая закрэдытаванасць, і такім чынам адток кадраў.
Разарваць гэта замкнёная кола павінен быў 320 указ, падпісаны Прэзідэнтам тры гады таму. Так, у выніку ў Віцебскай вобласці стварылі 4 холдынгі. Гэта сітуацыю толькі збольшага паправіла. Ці атрымаўся гэты эксперымент, сказаць складана. Высокіх вынікаў заўважана не было. Тады мясцовая ўлада і аграрыі прыдумалі новую рэформу для свайго АПК - аб'яднаць усё ў адзін суперхолдынг, можа так будзе прадпрыемствам лягчэй.
У гэтага праекта, як высветлілася на нарадзе, шмат апанентаў. Пазіцыя Прэзідэнта больш прыземленая - справа не ў эксперыментах, усё куды больш сур'ёзна. У аснове праблем Віцебскага рэгіёна безгаспадарчасць. І суперхолдынгі тут не дапамогуць. А рэформы калі і праводзіць, то толькі ў інтарэсах людзей.
Для мяне гэтая актуальна ўдвая. Мая малая радзіма знаходзіцца ў Талачынскім раёне менавіта Віцебскай вобласці. Бываю там часта і, гледзячы на стан спраў у асобных вёсках і гаспадарках, усё ж вельмі хочацца, каб сітуацыя змянілася. Аб акцэнтах нарады распавядзе Вераніка Бута.
Сёння Полацкая інтэграцыйная структура - гэта больш за 40 аб'ектаў
Расонскі раён Віцебскай вобласці. Яшчэ пару гадоў таму на гэтай гаспадарцы, скажам прама, ставілі крыж. Выразы з серыі "сучасны сельгаскомплекс" або, скажам, "малако высокага класа", альбо ў прынцыпе думкі аб хоць якім-небудзь новым абсталяванні тут выклікалі смех. Якое там! Тут у прынцыпе не было грошай для існавання.
Удыхнуць жыццё ў гэту гаспадарку дапамог 320 указ, падпісаны Прэзідэнтам тры гады таму. Ён дазволіў далучыць дзясяткі гаспадарак, сярод якіх большасць стратных, да больш устойлівых арганізацый. Разам стварылі 4 буйныя інтэграцыйныя аб'яднанні. Расонская гаспадарка дасталася Полацкаму аграхолдынгу. Без падтрымкі яна працягвала б абрастаць даўгамі і працаваць у мінус. Сёння Полацкая інтэграцыйная структура - гэта больш за 40 аб'ектаў: камбінат хлебапрадуктаў, мясакамбінаты, птушкафабрыка і гаспадаркі ў сямі раёнах вобласці, па сутнасці, сыравінныя зоны. Адсюль і пачынаецца любая вытворчасць.
Новая тэхніка, якую закупіў холдынг, дапамагае захоўваць агратэхнічныя тэрміны. А гэта вельмі актуальна для поўначы краіны. Зараз гаспадарка пачынае дадаваць па мясе, малаку і па ўраджайнасці збожжавых.
Праз уласную гандлёвую сетку тут прадаюць усё, што вырасцілі і перапрацавалі ў холдынгу. І на гэтым этапе ўжо можам ацэньваць вынік. Зарплата. Тут яе зноў пачалі плаціць у поўным аб'ёме. Штат спецыялістамі ўкамплектаваны.
Усяго Полацкі холдынг аб'ядноўвае больш за 5 тысяч работнікаў.
Сказаць, што эксперымент, запушчаны тры гады таму мясцовымі ўладамі, атрымаўся нават на прыкладзе гэтай структуры, будзе няправільным. Не ўсе гаспадаркі ўпэўнена стаяць на нагах.
Так, можа, і атрымалася захаваць прадпрыемствы і рабочыя месцы, але прыбыткі, на жаль, не. Кардынальна сітуацыю ў рэгіёне змяніць так і не ўдалося. Па шматлікіх прадпрыемствах вобласці трэба прымаць прынцыповыя рашэнні. Таму на нарадзе ў Віцебску сабраліся менавіта ў такім маштабе.
Нарадзе ў Віцебску. Чыноўнікі самых розных рангаў, аграрыі, перапрацоўшчыкі, дырэктары аграхолдынгаў
Чыноўнікі самых розных рангаў, аграрыі, перапрацоўшчыкі, дырэктары аграхолдынгаў. У кожнага сваё бачанне, як рэанімаваць сельскую гаспадарку Віцебшчыны. І нават падрыхтаваны новы праект указа, які, на думку мясцовых улад, здольны гарантаваць вобласці запаветны рух уверх. Выказацца далі кожнаму.Адказы гучалі як пад капірку. Прадпрыемствам не хапае абаротных сродкаў. І як у такіх умовах выйсці ў плюс, калі ў некаторых з прысутных у гэтай зале даўгі перавышаюць выручку ў шэсць разоў. Праект указа прапануе ўсе холдынгі вобласці аб'яднаць у адзін суперхолдынг, каб зняць адміністрацыйныя перашкоды, пераразмеркаваць даўгі, адкрыць магчымасць для атрымання крэдытаў, якія дапамогуць удыхнуць жыццё. Аднак Аляксандр Лукашэнка ўпэўнены, такога роду надбудовы не дапамогуць вырашыць сістэмныя праблемы ў АПК Віцебскай вобласці.
Прэзідэнт не можа заставацца абыякавым да гэтых праблем, таму і абмеркаванне праходзіла эмацыянальна
Аляксандр Лукашэнка на асабістым вопыце ведае, што паспяхова развіваць стратныя гаспадаркі можна. Так чаму гэта не атрымліваецца ў Віцебскай вобласці? Мабыць, гэтая нарада была адной з самых напружаных за апошні час у сферы сельскай гаспадаркі. Ды і працяглай. Амаль 3 гадзіны дыскусій, большая частка з якіх на нагах. Рашэнні даюцца няпроста: размова пра лёс амаль дзвюх сотняў прадпрыемстваў і тысяч беларускіх сем'яў.Аляксандр Лукашэнка заклікаў не заганяць страты прадпрыемстваў у цану гатовай прадукцыі і адрэгуляваць цэнаўтварэнне, нагадаў аб неабходнасці сыходзіць у працы ад пасрэднікаў. Да аказання дапамогі адсталым сельгазарганізацыям Віцебскай вобласці Прэзідэнт даручыў прыцягнуць банкі. З даўгамі разбяруцца асобна. Але гэта не падстава ствараць новыя структуры ў выглядзе суперхолдынга.
Што тачыцца працы саміх аграхолдынгаў. Тут важна сканцэнтравацца на сыравінных зонах. Яны і павінны быць гэтай інтэграцыйнай структурай, пачынаць трэба з зямлі, з калгасаў і саўгасаў. Плюс важна аднавіць сельгастэхніку.
Хто не гатовы іграць па гэтых правілах, павінны будуць падрыхтавацца да магчымай прыватызацыі
Пазіцыя Аляксандра Лукашэнкі адназначная: якія б пераўтварэнні не вызначаліся, галоўнае - захаваць сяло і ўлічваць інтарэсы людзей пры правядзенні любых рэформ. А каб выйсці ў плюс, працаваць па-старому ў новых умовах не атрымаецца.Праект указа на дадзеным этапе Прэзідэнт не падтрымаў. Дакумент неабходна дапрацаваць, вырашыўшы ўсе кадравыя пытанні па інтэграцыйных структурах.
На дапрацоўку дакумента з улікам усіх акцэнтаў, расстаўленых у канцы тыдня ў Віцебску, па сутнасці, застаўся ўсяго месяц. Чарговая прэзентацыя праекта ўказа прызначана на студзень. І гэтым разам мясцовая ўлада збярэцца ўжо ў сталіцы.
