21 марта 2020
Патомны дваранін, манах, Герой Беларусі. Калі прыйшоў на мінскую кафедру ў 1978-м, ён узначальваў аддзел знешнецаркоўных зносін (па сутнасці быў міністрам замежных спраў у праваслаўі). Ён быў адным з прэтэндэнтаў на патрыяршы прастол, але ўзяў самаадвод. Менавіта пры Мітрапаліце Філарэце ў Беларусі пасля дзесяцігоддзяў забыцця зазванілі званы і прайшоў хрэсны ход.
Алена Борматава пра Экзарха, які адрадзіў духоўнасць Беларусі. Бацькоўскі дом. Падмаскоўнае Пушкіна. Калісьці станцыя Клязьма. Месца, дзе жылі патрыярхі і студэнты духоўных школ Масквы. Уладыка Філарэт быў рэктарам духоўнай акадэміі, і каб стаць бліжэй да бацькоў, у 1968-м купляе для іх гэты дом. Падчас наведвання бацькоў Мітрапаліт Філарэт зусім не абмяжоўваўся адпачынкам. Ён працаваў заўсёды і ўсюды. І нават у бацькоўскім доме ў яго быў свой рабочы кабінет. Тут прымалася мноства рашэнняў і былі напісаны дзясяткі работ.
Асяроддзе і захапленні будучага Мітрапаліта
Продкі Мітрапаліта Філарэта - яраслаўскія купцы, якія ў XIX стагоддзі займаліся аднаўленнем храмаў і за гэта атрымалі дваранства. Бацькі Уладыкі паехалі ў Маскву вучыцца, дзе і засталіся. Яны былі звязаны з музыкай. Маленькі Кірыл (свецкае імя Экзарха) іграў на віяланчэлі.
Бацька Мітрапаліта Філарэта выкладаў у некалькіх музычных школах Масквы, у тым ліку сённяшняй Расійскай акадэміі музыкі імя Гнесіных. На працягу многіх гадоў ён ствараў падручнік "Элементарная тэорыя музыкі", па якім і сёння вучацца ўсе музыканты і музыкаведы. Вучэбны дапаможнік аўтарства Варфаламея Вахрамеева і сёння лічыцца эталонным. Нягледзячы на атэістычны час, бацька Мітрапаліта звяртаецца да работ на рэлігійную тэму. Ён выдае некалькі "Падручнікаў царкоўнага спеву".
Экзарх, які адраджаў духоўнасць Беларусі
Рукапісы Уладыкі - гэта падрыхтоўка да лекцый, на якіх Мітрапаліт Філарэт, калі быў Патрыяршым Экзархам Беларусі, выкладаў Новы запавет у духоўнай семінарыі. Дарэчы, Мінская духоўная школа была першай у Савецкім Саюзе, якая прыняла студэнтаў пасля дзесяцігоддзяў атэізму. Ён прыехаў на мінскую кафедру ў 1978 годзе. Тады ў горадзе дзейнічалі толькі два храмы. Разгар багаборніцкіх часоў. І ён нейкім неймаверным чынам дамагаецца ад уладаў дазволу на будаўніцтва Епархіяльнага ўпраўлення. Каб цалкам заняцца адраджэннем духоўнасці Беларусі, Мітрапаліт Філарэт пакідае ўсе свае пасады, а ён быў Мітрапалітам Заходняй Еўропы і кіраваў аддзелам знешнецаркоўных зносін (па сутнасці быў царкоўным міністрам замежных спраў).
Юбілей Экзарха
Сёння ганаровы Патрыяршы Экзарх Беларусі жыве ў сваіх пакоях, якія для яго заклалі ў Епархіяльным упраўленні. Тут ёсць кабінет для працы, храм для малітвы і сад для адпачынку ў памяць аб бацькоўскім доме.
