Такога значэння яна дасягнула ўпершыню, страціўшы паўпрацэнта са жніўня. Але гэта і псіхалагічны момант. Калі ўспомніць, што стаўка ў Беларусі была і трохзначная, то сённяшняя лічба - вельмі пераканаўчая. Давайце паглядзім некалькі прыкладаў.
У 1994 годзе стаўка была 480 % гадавых, двухтысячны год - амаль 200 %. Пасля было паніжэнне - да 10 %. Але ўтрымацца ў такім значэнні змаглі не доўга, паўплываў сусветны крызіс. Стаўка вырасла да 45 %. Пасля сітуацыю атрымалася стабілізаваць. Мы бачым далей паступовае штогадовае паніжэнне. І, нарэшце, сённяшняе значэнне - 9 % гадавых.
Адзначым, новае значэнне стаўкі - гэта і індыкатар развіцця эканомікі. Неабходнасць змякчэння грашова-крэдытнай палітыкі наспела. Тым больш ёсць стабільнасць на рынку, умацаванне нацыянальнай валюты, інфляцыя - у рамках прагнозу. І на доўгатэрміновы перыяд погляды Нацбанка аптымістычныя. Тым больш, давер да нацыянальнай валюты расце не толькі сярод саміх беларусаў, але і ў нашых суседзяў. У Расіі наш рубель увайшоў у тройку папулярных валют. Ён апынуўся самай цікавай замежнай валютай для зберажэнняў пасля "традыцыйных" долара і еўра, абагнаўшы пры гэтым кітайскі юань, брытанскі фунт і швейцарскі франк, - адзначым, гэта даныя расійскай інвесткампаніі "Ашчадбанк Упраўленне Актывамі".
Зрэшты, новы памер індыкатара - гэта пазітыўны момант і для рэальнага сектара эканомікі. Калі крэдытныя грошы стануць таннейшыя, то будзе магчымасць адкрыць і новыя праекты.
Ацэнкі экспертаў - у рэпартажы Святланы Лук’янюк. Гістарычны мінімум стаўкі рэфінансавання. 9 % гадавых. Такога ў сучаснай Беларусі не было ніколі. Старэйшае пакаленне памятае зусім іншыя лічбы трохзначнай нават стаўкі. Гэта музей грошай. Манеты, папяровыя рублі, нашы яшчэ "зайчыкі". Самая буйная купюра - 200 тысяч рублёў. За іх 6 гадоў назад можна было купіць 10 з паловай еўра. Кожны беларус тады быў мільянерам, але, зразумела, у двукоссі. Гіперінфляцыя, змена цэннікаў, новыя нулі. Гэта таксама гісторыя нашага рубля. Для разлікаў патрэбныя былі больш важкія купюры. За чвэрць стагоддзя ў Беларусі прайшлі тры дэнамінацыі, у цэлым прынялі з нашых грошай 8 нулёў.
Стабільнасць на фінансавым рынку адзначаецца з 2017 года. Калі ў пачатку года стаўка была 17 %, то да канца стала 11. Летась 10 з паловай і 10 роўна. І сёлета ў жніўні рэгулятар прымае рашэнне аб паніжэнні да 9 з паловай і з сённяшняга дня роўна 9-ць. Прычым гэта не проста крэдыты таннейшыя, гэта і павышэнне даверу да беларускага рубля. Яго стабільнасць на валютным рынку. Пазыкі нашым бізнесменам менавіта ў нацыянальнай валюце гатовы выдаваць усё больш фінансавых структур.
Пры гэтым змена стаўкі рэфінансавання - гэта не інструмент стымулявання або абмежавання крэдытавання. Попыт на пазыкі ў большай меры залежыць ад плацежаздольнасці. Што датычыцца структуры крэдытнага партфеля, Нацбанк сцвярджае: ідзе паступовая дэдоларызацыя. І чакае, што ў наступным годзе рублёвыя крэдыты будуць расці хутчэй за валютныя. І паралельна паступова павышаецца давер да сваёй валюты.
За ўвесь час нашага суверэнітэту, давер да нацыянальнай валюты зараз знаходзіцца на высокім узроўні. У той жа час, ёсць вызначаныя пытанні па інфляцыі, якія шматлікіх турбуюць. Чаканні па-ранейшаму вышэй, чым рэальная карціна. 5 % - планка і па гэтым годзе, і прагноз на наступны. Ідзём у графіку. Асцярожная грашовая палітыка, якую праводзіў апошні час Нацбанк, як раз такі павышае давер. Перш, сустракаючыся з кіраўніком Нацбанка, Прэзідэнт адзначаў спакой на фінансавым рынку краіны, у чым ён бачыў немалую заслугу рэгулятара ў асобе Нацбанка.
І вось - чарговы вынік. Беларускі рубель увайшоў у тройку папулярных валют у Расіі. Апынуўся самай цікавай замежнай валютай для зберажэнняў пасля традыцыйных долара і еўра, абагнаўшы пры гэтым кітайскі юань, брытанскі фунт і швейцарскі франк. Прычынай гэтага называюць высокія стаўкі па ўкладах у беларускіх банках і жаданне беларусаў, якія працуюць у Расіі, адкладваць ва ўласнай валюце.
Зараз у Беларусі падрыхтаваны і Праект стратэгіі павышэння даверу да нацыянальнай валюты. Ключавыя падыходы - забеспячэнне стабільна нізкай інфляцыі, фарміраванне празрыстага і камфортнага эканамічнага асяроддзя. І адмова ад выкарыстання замежных валют пры разліках унутры краін, а таксама пры ўсталяванні падатковых, арэндных і іншых плацяжоў.
