Дзе менавіта працуе новая сістэма і якія надзеі з ёй звязваюць нашы і замежныя спецыялісты, раскажа Аляксандр Савенка.
Ездзіць з поўным спакоем па беларускіх транзітных калідорах - гэта ўжо звычна. Грузаперавозчыкі ведаюць: тут, у дарозе, наўрад ці можа нешта здарыцца. Але, каб фуры па трасах ляцелі без праблем, дарожнае палатно патрабуе спецыяльнага догляду і, зразумела, немалых грошай. Для гэтага і было неабходна стварыць абсалютна новую сістэму збораў за карыстанне дарогамі.
Ідэю аб укараненні электроннай сістэмы дарожных збораў было вырашана абмеркаваць на ўзроўні Прэзідэнта краіны яшчэ ўвосень мінулага года. Менавіта транзітнае становішча Беларусі надало пытанню высокае значэнне. Бо праект быў не проста інвестыцыйным, а інавацыйным. Лейтматыў, які тады выбраў Аляксандр Лукашэнка, - стварэнне простай, празрыстай сістэмы дарожнай аплаты не на шкоду беларусам, эканоміцы і бяспецы. Так нарадзілася ідэя стварэння БелТол.
Пункт адліку новай эпохі беларускіх аўтамабільных дарог дадзены - 1 жніўня роўна апоўначы на карысць краіны БелТол зарабіла. З гэтай нагоды ў Мінску прайшла ўрачыстая сустрэча тых, хто закладваў яе падмурак - аўстрыйскія фундатары, кіраўніцтва Мінтранса, кампанія Белаўтадар.
Эрвін Топлак, галоўны аператыўны дырэктар Kapsch trafficcom AG: Калі мы выбіраем краіну, мы заўсёды ацэньваем, наколькі краіна гатовая да такой сістэмы. І ў выпадку з Беларуссю мы бачылі, што краіна ўжо гатовая. Менавіта таму мы яе выбралі. Дарэчы, я не ездзіў так шмат па беларускіх дарогах, толькі недалёка ад Мінска, але паверце мне, якасць дарог тут нашмат лепшая, чым у некаторых іншых краінах.
Увогуле сістэма БелТол закранула 815 кіламетраў беларускіх дарог. Гэта траса М1 і ўсе магістралі са значком М. Плаціць зараз трэба ўсім замежнікам на любых аўтамабілях, а таксама вадзіцелям грузавікоў і аўтобусаў масай больш за тры з паловай тоны. Плата не спаганяецца з легкавога транспарту краін мытнай тройкі.
Тарыфы сістэмы БелТол для легкавых гасцей з-за мяжы - чатыры еўрацэнты, для аўтацягнікоў і аўтобусаў па-за залежнасцю ад рэгістрацыі - ад 8 да 12 сотых еўра. Залежыць кошт праезду толькі ад колькасці восяў. Усе ўказаныя тарыфы за кіламетр шляху.
Грошы невялікія ў параўнанні з еўрапейскімі дарогамі. Як і ўсюды, кожны партал-рамка сфатаграфуе, нават спыняцца не трэба.
На металаканструкцыі - партале, які размешчаны над дарожным палатном, знаходзіцца набор датчыкаў, якія дазваляюць рэгістраваць праходжанне і выяўляць парушальніка парадку аплаты. На кожнай паласе знаходзяцца розныя датчыкі, камеры агляду. Таму хітрым вадзіцелям іх не аб'ехаць ні па раздзяляльнай паласе, ні нават па абочыне.
Гэта бартавое прыстасаванне, з дапамогай якога і вырабляецца бескантактавая аплата праезду. Па аналогіі з іншымі краінамі - 815 кіламетраў нашых платных дарог павінны баразніць толькі з гэтым дэвайсам, прычым набытым толькі ў Беларусі. У заклад. Кошт ад 20 да 50 еўра. У залежнасці легкавая або грузавая версія патрэбная.
Бартавыя прыстасаванні ўжо можна купіць на АЗС або ў прыдарожных кафэ. Там жа можна папоўніць рахунак. Час працы пунктаў вызначаны - з 9 да 22.
Гэта спецыяльны цэнтр, у які сцякаецца ўся інфармацыя аб меркаваных парушальніках. У кагосьці няма бартавога прыстасавання, камусьці рахунак папоўніць трэба. Ніводны не сыдзе. Ну а калі стала зразумела: аўтамабіліст - парушальнік, за справу бярэцца транспартная інспекцыя.
Інфармацыя аб аўтамабілі - меркаваным парушальніку ў рэжыме анлайн паступае ў базу дадзеных. Гэтыя спецыяльныя аўто да яе падключаныя. Яны цалкам абсталяваныя ўсім неабходным для кантролю неплацельшчыкаў. У Беларусі іх ужо 16, па чатыры ў Віцебска і Брэста. Астатнія працуюць з інспектарамі на платных дарогах Мінскай вобласці.
Аляксей Куцаеў, супрацоўнік транспартнай інспекцыі Міністэрства транспарту і камунікацый Беларусі: У першую чаргу на дадзеным этапе ўступілі ў работу памежныя станцыі, якія ажыццяўляюць сваю дзейнасць непасрэдна на аўтадарожных пунктах пропуску, на заходняй мяжы. І, паводле апошніх звестак, на дадзеным этапе было выяўлена парадку некалькіх тысяч парушэнняў.
Асноўныя парушэнні - адсутнічаюць бартавыя прыстасаванні. У кагосьці няма па няведанні, хтосьці забыў. Усіх, хто яшчэ не абзавёўся спецыяльным бартавым прыстасаваннем, з дапамогай якога і вырабляецца збор грошай, эксперты папярэджваюць: штрафы за неаплачаны праезд немалыя - да 260 еўра.
Для тых, хто не ведае дзе і як іх атрымаць, у Мінску працуе спецыяльны кол-цэнтр БелТол. Ужо з красавіка званкоў тут хоць адбаўляй. У свой час адзін з аператараў паставіў рэкорд - адказаў на пытанні 400 кліентаў. Пытанні розныя, пачынаючы з таго, колькі плаціць і як, заканчваючы і зусім - плаціць-та трэба?
Фундатары - людзі невыпадковыя. Імі ўжо рэалізавана, прычым паспяхова, звыш 140 падобных праектаў у 30-ці краінах. Таму кошт даверу роўны кошту пытання - 267 мільёнаў еўра. Сам праект, упэўненыя спецыялісты, акупіцца за рэкордныя 3 гады.
Зараз у планах краіны за 20 гадоў зарабіць каля 3 мільярдаў долараў. Пасля звароту ўкладзеных фундатарам сродкаў дарожная сістэма пяройдзе да Беларусі ва ўласнасць. Усе сабраныя грошы пойдуць на мадэрнізацыю аўтадарог да еўрапейскага ўзроўню, што, будзем спадзявацца, яшчэ больш раскрые наш транзітны патэнцыял. Хоць і пра лагістычны зараз таксама ніхто не забывае.
