Мікалай Прыгодзіч: Я не думаю, што яны не разумеюць адзін аднаго. Канешне, у нас ёсць і сярэднебеларуская гаворка, у якой акумуліраваліся адметнасці і паўднёвай, і паўночнай дыялектных зон. Аднак ёсць пэўныя словы, якія сапраўды сведчаць пра тое, што, рускамоўныя гаворкі поўначы адрозніваюцца ад палескіх. Чаму так? Элементарна проста! Калі мы будзем з вамі на Століншчыне, Піншчыне, Брэстчыне, часткова Гомельшчыне, то лёгка заўважым, што там прысутнічае вельмі многа лексікі ўкраінскага паходжання. Гэта былі даўнія, старажытныя кантакты - з аднаго боку. А з другога боку, нягледзячы на тое, што ў нас існуе сучасная беларуская літаратурная мова, усё ж яна не сцірае гэтыя адметнасці, а ў нейкай ступені нават імкнецца захаваць, таму што ў свой час сярэднебеларускія гаворкі як аснова сучаснай беларускай літаратурнай мовы акумуліравалі многія рысы ўскраінныя. Я часта студэнтам прыводжу элементарны прыклад. Скажам, Ганцавіцкі раён. Некалі Юрый Міхайлавіч Янкоўскі прыводзіў такі выраз: “Кабаны паселі на яблыні”. Што гэта за кабаны? Як яны могуць на яблыні пасесці? Аказваецца, кабанамі называюцца пеўні! У нашых паўночных гаворках няма кабаноў, там будуць пеўні або кочаты.
Вядучая: А колькі ўвогуле ў нас ёсць дыялектаў?
Мікалай Прыгодзіч: У цэлым мы называем іх дыялектнымі масівамі або гаворкамі. Цэнтральнабеларуская гаворка - гэта, скажам так, аснова. На ёй размаўляюць на Міншчыне, Навагрудчыне, пад Бабруйскам. Зразумела, ёсць паўднёвыя і паўночныя гаворкі. У кожнай з іх - пэўныя адрозненні. Прычым істотныя! І асобныя гукі па-іншаму вымаўляюцца, і дзеканне адсутнічае. У тых жа палескіх гаворках дзеканне - рэдкая з’ява. Хаця ў ганцавіцкіх, што бліжэй да цэнтра, сустракаецца дзеканне і цеканне.
Вядучая: А адрозненні паміж заходам і ўсходам?
Мікалай Прыгодзіч: Рэзкіх пераходаў няма. Асабліва сёння, калі гаворкі знаходзяцца пад моцным уплывам літаратурных моў. Гэта і беларуская мова як мова навучання ў многіх школах, і, зразумела, руская мова як другая дзяржаўная мова. Яе функцыі з кожным разам не памяншаюцца, і мы гэта лёгка заўважаем. І ўплыў моў на далейшае функцыянаванне нашых беларускіх гаворак вельмі істотны. Так атрымалася гістарычна.
