Алена Ляшкевіч: Варта сказаць, што шмат традыцый захавалася ў жывым бытаванні. Напрыклад, у Беларусі вядзецца інвентар нематэрыяльнай культурнай спадчыны ў адпаведнасці з канвенцыяй ЮНЕСКА 2003 года, у які ўносяцца цікавыя мясцовыя традыцыі не толькі каляндарных святаў, у тым ліку рамёствы, гатаванне ежы, шанаванне розных святых месцаў (прыродных крыніц, камянёў). У гэтым інвентары на сённяшні дзень пяць лакальных абрадаў калядавання. Але гэта не значыць, што больш нідзе іх няма. Гэта сапраўды жывая традыцыя ў Паўднёвай Беларусі менавіта калядных абыходаў. У Паўночнай Беларусі, прынамсі, у Лепельскім раёне захоўваецца калядная гульня “Жаніцьба Цярэшкі”. Гэта гульнёвае вяселле моладзі, якое магло заканчвацца вяселлямі сапраўднымі, таму што да Масленкі перыяд зваўся Вясельніца, рабілася так сама шмат вяселляў, як і ўвосень пасля Пакроваў.
Калядныя традыцыі аднаўляюцца і ў гарадах зацікаўленай моладдзю - як калядныя абыходы, так і “Жаніцьба Цярэшкі”. Напрыклад, сёлета 21 студзеня ў Віцебску “жэняць”, а 10 студзеня можна завітаць у паб-клуб “Бруге”. Таксама будзе “Жаніцьба Цярэшкі” на спеўным сходзе, але там пакуль невядомыя дата і месца. Але, я думаю, што ў сацсетках нешта з’явіцца.
І наконт таго, як абрады абнаўляюцца. Яны захоўваюцца, але і абнаўляюцца. Напрыклад, тыя ж самыя “Калядныя цары” (адзіны элемент, які ад Беларусі быў унесены ў ахоўны спіс ЮНЕСКА па той жа канвенцыі 2003 года) - гэта абноўлены абрад. Ён перарываўся і быў адноўлены ў дзевяностыя гады ўжо па расповедах старэйшых жыхароў. Для Беларусі гэта не выключэнне. Такіх выпадкаў шмат. Калі гэта абрад, абноўлены па расповедах мясцовага носьбіта традыцый, то ён нічым не горшы за абрад, які не перарываўся. Прыходзяць пераймальнікі, новыя носьбіты. Вядома, лепш, каб яны ўдзельнічалі ў ім у дзяцінстве і бачылі тыя ж калядныя абрады на свае вочы, але, калі яны пачулі расповед аб ім сваіх старэйшых родных ці суседзяў, то чаму не?
