Заўтра ў ЗША асноўны дзень галасавання на прэзідэнцкіх выбарах

7 ноября 2016

Пераносімся за акіян. Там да галоўнай палітычнай падзеі года застаецца менш як суткі. Заўтра ў ЗША асноўны дзень галасавання на прэзідэнцкіх выбарах. І хоць большасць палітолагаў робяць стаўкі на Хілары Клінтан, у Дональда Трампа ёсць усе шанцы абысці былога дзяржсакратара. Адказ на пытанне, хто стане новым лідарам звышдзяржавы, хвалюе не толькі амерыканцаў. Ад вынікаў выбараў залежыць, якой будзе знешняя палітыка ЗША. І калі Хілары Клінтан абяцае прытрымлівацца курсу Абамы, толькі больш паслядоўна і жорстка, то Трамп мае намер у корані перагледзець адносіны з іншымі краінамі. Напрыклад, ён заявіў, што ў выпадку перамогі спыніць практыку звяржэння непажаданых урадаў, як гэта адбывалася на Блізкім Усходзе. Тым не менш, перамогу Трампа ў страшных снах бачаць мільёны мігрантаў, якія жывуць у ЗША. Іх бізнесмен мае намер дэпартаваць. Больш падрабязна аб перадвыбарным раскладзе Юрый Казлоў.

Так званага дня цішыні, калі спыняецца любая агітацыя, у ЗША няма. Паводле закону, кандыдаты могуць да апошняга весці актыўную кампанію. Гэтым правам і Хілары Клінтан, і Дональд Трамп карыстаюцца па поўнай.

Паводле апытанняў, самае свежае з якіх было апублікаванае напярэдадні, разрыў паміж кандыдатамі мінімальны. І калі два тыдні таму Клінтан упэўнена лідзіравала на ўсіх франтах, то зараз частка даследчыкаў ставіць на першае месца кандыдата-рэспубліканца. Палітолагі лічаць, што імя 45-га Прэзідэнта ЗША вызначаць штаты, якія вагаюцца - Фларыда, Пенсільванія, Агаё. За іх і разгарнулася асноўная барацьба.

Зрэшты, гучных заяў у апошнія дні абодва кандыдаты імкнуцца пазбягаць - мабыць, асцерагаючыся спудзіць выбаршчыкаў, якія ўжо вызначыліся. Дональд Трамп працягвае нагадваць прыхільнікам аб скандалах, у якіх замяшаная яго апанент. Гэта парушэнне правілаў службовай перапіскі на пасадзе кіраўніка Дэярждэпа і магчымыя махінацыі з сямейным дабрачынным фондам. Сама Клінтан робіць выгляд, што абвінавачанні яе не датычацца і акцэнтуе ўвагу прыхільнікаў на тым, што Трамп - не ў стане аб'яднаць амерыканскае грамадства.

Дональд Трамп, кандыдат у Прэзідэнты ЗША: "Мы зробім гэта! Пачнем мяняць нашу краіну з аднаўлення даверу ўраду. Для пачатку пазбавімся ад Хілары Клінтан. Так, гэта будзе добры пачатак. Клінтан з'яўляецца самым карумпаваным чалавекам, якія прэтэндавалі на пасаду Прэзідэнта ЗША. 8 лістапада на выбарчых участках мы адновім справядлівасць. Гэты дзень будзе асаблівым. Яго назавуць Brexit у квадраце, калі вы разумееце аб чым я".

Хілары Клінтан, кандыдат у Прэзідэнты ЗША: "Мы зробім усё магчымае, каб вырвацца наперад. Мае погляды вельмі адрозніваюцца ад поглядаў майго саперніка. Мы ведаем дастаткова пра тое, што ён сказаў і зрабіў. Няма патрэбы апавяшчаць увесь спіс абражаных і зняважаных ім. Але галоўнае ў тым, што яго бачанне Амерыкі вельмі змрочнае і вядзе да раздзелу".

Дарэчы, сёння ФБР заявіла, што як мінімум "паштовы скандал" з удзелам Клінтан вычарпаны. Па меркаванні ведамства, сакрэтная перапіска экс-дзяржсакратара праз асабістую электронную пошту, не нанесла істотнай шкоды нацыянальнай бяспецы ЗША. Трамп у адказ абвінаваціў Федэральнае бюро расследаванняў у прадузятасці. У краіне, між тым, працягваецца датэрміновае галасаванне. Нягледзячы на тое, што і Трамп, і Клінтан - кандыдаты з адмоўным рэйтынгам даверу, яўка б'е рэкорды. Да заўтрашняга дня датэрмінова можа прагаласаваць каля 40% выбаршчыкаў. Асноўны матыў шматлікіх выбаршчыкаў - не падтрымаць свайго кандыдата, а не даць перамагчы яго апаненту.

Выбары ў ЗША непрамыя. На ўчастках жыхары краіны вырашаюць, за якога кандыдата будуць галасаваць выбаршчыкі канкрэтнага штата на спецыяльным з'ездзе. Пры гэтым палітык, які перамог у пэўным рэгіёне, атрымлівае галасы адразу ўсіх яго прадстаўнікоў. Усяго выбаршчыкаў 538. Для перамогі трэба заручыцца падтрымкай простай большасці. Сістэма вельмі заблытаная, але яна была закладзеная яшчэ бацькамі-заснавальнікамі. А такія традыцыі ў ЗША паважаюць. Паводле звестак выдання Five Thirty Eight, якое спецыялізуецца на электаральных прагнозах, у Клінтан 258 гарантаваных галасоў на з'ездзе выбаршчыкаў, у Трампа - 163. Каго падтрымаюць астатнія 117 - вырашыцца ў найбліжэйшыя суткі з невялікім. Зрэшты, эксперты Five Thirty Eight ставяць на перамогу Клінтан з верагоднасцю 65%. Раней у падтрымку экс-дзяржсакратара альбо з крытыкай на адрас Трампа выказаліся шматлікія еўрапейскія палітыкі і кіраўніцтва Канады.

Асноўны дзень галасавання пачнецца ў ЗША заўтра ўвечары па мінскім часе. Дарэчы, аўторак, а больш дакладна, першы аўторак пасля першага панядзелка лістапада - з'яўляецца днём выбараў невыпадкова. Гэта таксама даніна традыцыі. Яна зарадзілася, калі Амерыка была аграрнай краінай. Да пачатку лістапада выбаршчыкі - у асноўным, фермеры - завяршалі ўборку ўраджаю. У суботу амерыканцы адпачывалі - як адпісвае Біблія, у нядзелю хадзілі ў царкву. У сераду - на кірмаш. А дабрацца да ўчасткаў да панядзелка не заўсёды атрымлівалася з-за восеньскага бездарожжа.