Увага ўсяго свету ў гэтыя дні прыкаваная да Германіі. Самая ўплывовая дзяржава і найбуйнейшая эканоміка Еўропы заўтра выбірае парламент. А сёння ў Германіі дзень цішыні. Фаварытаў выбарнай гонкі двое. Прадказальна гэта Ангела Меркель, якую не зламіў крызіс з мігрантамі, і сацыял-дэмакрат, кнігагандляр Марцін Шульц. Чакаюць у парламенце, вядома, левых і зялёных. Аналітыкі сцвярджаюць, што ідзе змена пакалення дэпутатаў. Партфелі могуць дастацца ў тым ліку і ўльтраправым. Як размяркуюцца крэслы ў бундэстагу? І як гэта паўплывае на адносіны з Беларуссю? Раскажа мая калега Вікторыя Сянкевіч.
Гэтая нядзеля вызначыць палітыку наймацнейшай эканомікі Еўропы, ды і ЕС у цэлым, на 4 гады наперад. Мала хто сумняваецца ў чарговай перамозе Ангелы Меркель. Яшчэ за месяц да галасавання Нямецкі інстытут сацыяльных адказаў, які праводзіў апытанне на заказ Bild, канстатаваў яе перавагу. Больш за палову немцаў, як і да міграцыйнага крызісу, падтрымліваюць Меркель. Яе саперніка - сацыял-дэмакрата Марціна Шульца - мала ведаюць у Еўропе і ў свеце. Ён праводзіць палітыку выхадца з народа: развіццё эканомікі, стварэнне рабочых месцаў, сацыяльная падтрымка нізкіх пластоў насельніцтва.
Ён з чвэрцю галасоў, паводле апытанняў, дае сацыял-дэмакратам - вечным малодшым партнёрам Меркель па кааліцыі - шанц нарэшце іграць першую скрыпку.
Марцін Шульц, старшыня Сацыял-дэмакратычнай партыі Германіі: "Ангела Меркель і Хорст Зеехофер - кансерватыўны блок у нашай краіне. Мы выразна заяўляем, што паміж імі і намі існуюць адрозненні. Іх фраза "Германія дасягнула поспеху" не азначае, што кожны чалавек дасягнуў поспеху. Словы пра тое, што Германія - багатая краіна, не азначае, што кожны немец багаты. Наадварот, у краіне ёсць людзі, якія хай нават і добра асвоіліся, але жывуць яны ў беднаце. Яны нават не ў сілах аплаціць арэнду, а плата за яе толькі расце".
Такім чынам, ХДС і СДПГ - у бундэстагу. Прадказальна. Аднак эксперты гавораць: сумна не будзе. У ніжняй частцы турнірнай табліцы палітычнай бундэслігі – сур’ёзная інтрыга. Левыя, зялёныя, лібералы са Свабоднай дэмакратычнай партыі і правыя радыкалы з новай "Альтэрнатывы для Германіі". Усе разам яны адбяруць прыкладна 35% галасоў. Што патэнцыяльна пакідае прывідны шанц на фарміраванне малой кааліцыі без удзелу сацыял-дэмакратаў. Але давайце бліжэй да рэальнасці. Тое, як размяркуюцца галасы паміж імі, хутчэй азначае, у які бок рухаецца нямецкае грамадства.
Крысціян Лінднер, старшыня Свабоднай дэмакратычнай партыі Германіі: "Я не магу сабе ўявіць расклад, у якім ёсць лібералы з аднаго боку і Хрысціянска-дэмакратычны саюз з зялёнымі з іншага боку. Зялёныя паднялі планку занадта высока. Я не веру, што іх праграма спрацуе. Паглядзім, што з гэтага атрымаецца. Для нас важна стаць трэцяй сілай і працаваць разам. На мой погляд, нельга саступаць і вельмі правай "Альтэрнатыве для Германіі". Мне падаецца, яны нанясуць шкоду рэпутацыі нашай краіны на сусветнай арэне".
Аўтсайдары або ўплывовая меншасць. Хто яны?
1. Левыя: супраць павелічэння ваеннага бюджэту, крытыкуюць ЗША і санкцыі ў дачыненні да Расіі, хочуць закрыць ваенныя базы ЗША на тэрыторыі Германіі. У 2013 забралі 64 месцы ў бундэстагу з 631.
2. Зялёныя: адмова ад гонкі ўзбраенняў, абарона правоў меншасцяў, падтрымка антырасійскіх санкцый ЗША. 63 месцы ў бундэстагу-2013.
3. Свабодная дэмакратычная партыя: тут у асноўным індывідуальныя прадпрымальнікі, якім зараз дастаецца нямала ахвяраванняў буйнога бізнесу. І зразумела чаму. Прапаноўваюць падатковыя паслабленні і мяккі бізнес-клімат. У 2013 у парламент не патрапілі, а вось сёння ў кааліцыі з хрысціянскімі дэмакратамі маюць нядрэнныя шанцы.
4. І, нарэшце, "Альтэрнатыва для Германіі": адзіныя ў краіне падтрымалі абранне Трампа прэзідэнтам ЗША. Трампам у спадніцы клічуць саму Фраўке Петры за рэзкія выказванні супраць прыёму бежанцаў, за забарону ісламу і адмову ад валюты еўра, ды і ад еўраінтэграцыі ў цэлым.
Не ўзялі пяціпрацэнтны бар'ер у 2013, як відаць, толькі для таго, каб разагнацца сёння. "Альтэрнатыва" мае ўсе шанцы заняць трэцяе месца на выбарах. А значыць, стаць уплывовай палітычнай меншасцю ў парламенце. Самай паспяховай нацыяналістычнай партыяй Германіі з часоў Другой сусветнай. Не спужаў выбаршчыкаў нават скандал з ухвалай у адрас салдатаў вермахта ад аднаго з лідараў правых - Александэра Гаўланда.
Александэр Гаўланд, лідар партыі "Альтэрнатыва для Германіі": "Калі мы пройдзем у бундэстаг, мы ініцыюем расследаванне ў дачыненні да міграцыйнай палітыкі ўрада. У нас ёсць падазрэнні, што ў разгар крызісу з бежанцамі спадарыня Меркель асабіста перашкодзіла кіраўніку МУС выкарыстаць падраздзяленні паліцыі, якія былі гатовыя спыніць паток нелегалаў. Мы лічым, што такім чынам канцлер парушыла закон, і ў гэтай справе павінна разбірацца пракуратура".
Такім чынам, сумныя нямецкія выбары набываюць некаторую інтрыгу. З такімі яркімі аўтсайдарамі прыйдзецца дамаўляцца ХДС і Ангеле Меркель. Эксперты гавораць, што нягледзячы на паспяховы халодны прагматызм фрау канцлерын, грамадства стамілася ад Меркель. І таму палітычны ландшафт такі разнастайны ў 2017. Што ж, які будзе расклад сіл у бундэстагу ў наступныя 4 гады, немцы вырашаць заўтра. А мы сочым за ходам галасавання. І абавязкова распавядзем пра гэта ў навінах і ў "Галоўным эфіры".
