Палітычнае поле Еўропы змяняе абрысы пад хвалямі мігрантаў з Усходу. У Берліне падводзяць вынікі мясцовых выбараў у ландтаг (рэгіянальны парламент). Іх ужо назвалі сенсацыйнымі. Кааліцыя сацыял-дэмакратаў і хрысціянскіх дэмакратаў Меркель страчвае большасць. Свае крэслы атрымліваюць правыя ("Альтэрнатыва для Германіі") і ідэалісты "Піраты". Сацыёлагі гавораць аб тым, што грамадству зараз неабходныя палітычныя сілы, якія могуць (або па-крайняй меры заяўляюць, што могуць) справіцца з крызісам мігрантаў і абараніць ад тэрарыстычных пагроз. Якім будзе новы рэгіянальны парламент? І галоўнае - ці паспее Ангела Меркель вярнуць давер выбаршчыкаў за год да выбараў у бундэстаг? Экспертнае меркаванне ў Берліне сабрала Вікторыя Сянкевіч.
"Мы справімся", - гаварыла Ангела Меркель год таму, маючы на ўвазе наплыў бежанцаў. Што яна думае сёння пасля пройгрышу ў роднай зямлі Мекленбург - Пярэдняя Памеранія і ўчарашніх страт у Берліне?
Ангела Меркель, канцлер Германіі: "Учарашнія выбары ў парламент Берліна прынеслі ХДС вельмі нездавальняльны вынік. У параўнанні з ранейшымі, не занадта добрымі вынікамі, ХДС страціла яшчэ 6%. У "вялікай кааліцыі" няма больш большасці, і гэта горка".
Два з паловай мільёны выбаршчыкаў вырашылі, хто будзе ля ўлады ў сталіцы Германіі ў найбліжэйшыя пяць гадоў. І гэта ўжо не кааліцыя Хрысціянска-дэмакратычнага саюза і Свабоднай дэмакратычнай партыі. Лібералы не праходзяць зусім. ХДС Меркель набірае 18 працэнтаў, і гэта горшы вынік на зямельных выбарах.
Ханс Функе, палітолаг: "Гэта сапраўдны правал для кааліцыі сацыял-дэмакратаў і ХДС. Гэта катастрофа, якая была выклікана шэрагам нявырашаных праблем, якія хвалююць электарат. У першую чаргу, у сацыяльнай і эканамічнай галінах".
Нявырашаныя праблемы і прывялі еўрапейцаў да ўрн для галасавання. Яўка на мясцовых выбарах высокая - каля 67 працэнтаў (у 2011 годзе было 60).
11,5 працэнтаў у Берліне "Альтэрнатыва для Германіі" святкуе як перамогу. Маладая права-папулісцкая партыя ўмела гуляе на крызісе з мігрантамі, боязі росту тэрарыстычнай пагрозы і праходзіць ужо 10-ы з 16 зямельных парламентаў.
Зрэшты, дамаўляцца з правымі не гатовыя ні вядучыя палітычныя сілы, ні мэр Мюлер (ужо зразумела, што ён застаецца, хоць і моцна здаўшы пазіцыі).
Міхаэль Мюлер, мэр г. Берліна: "Як я ўжо гаварыў, на працягу апошніх некалькіх тыдняў, ад вынікаў гэтых выбараў многае залежыць. Галоўнае, залежыць тое, наколькі паспяховым горадам будзе заставацца Берлін. І мы гатовыя да перамоў з усімі палітычнымі канкурэнтамі акрамя "Альтэрнатывы для Германіі".
Што да тых, з кім можна весці перамовы. Свае крэслы атрымліваюць сацыял-дэмакраты. Як лічаць палітолагі, ім і прыйдзецца дамаўляцца аб саюзе ў ландтагу Берліна. А магчыма, і аб саюзе ў Бундэстагу.
Хано Харніш, прафесар, прэс-сакратар партыі "левых" у бундэстагу: "Падтрымка фрау Меркель, якая год таму была каля 70 працэнтаў, зараз апусцілася да 30 працэнтаў. Гэта дрэнна для канцлерын, але гэта дрэнна і для Германіі. Я не ведаю, ці прыме яна рашэнне балатавацца. Калі так, магчыма, яна будзе абраная і ў 2017 годзе. Калі не, думаю, цяперашнія саюзнікі па кааліцыі падзеляцца. І тады ёсць варыянт, што, напрыклад, сацыял-дэмакраты ўпершыню створаць саюз ва ўрадзе".
Яшчэ да сенсацый гэтай нядзелі ў Берліне. Сходу бяруць 9 працэнтаў галасоў ідэалісты "Піраты". Мясцовыя выбары - гэта яшчэ і тэст на падтрымку палітыкі ўрада ў цэлым. Тэст, які фраў Меркель не праходзіць.
Паражэнне ў Берліне - удар па іміджы. Канцлерын спешна адмяняе запланаваную паездку ў Нью-Ёрк на Генасамблею ААН і падлічвае страты. Яе папулярнасць - самая нізкая за апошнія пяць гадоў. Аб гэтым паведамляе Deutsche Welle са спасылкай на даныя апытання сацыялагічнага інстытута Infra-test dimap. Больш за палову рэспандэнтаў негатыўна ацэньваюць працу кіраўніка германскага ўрада. Паплечнікі па кааліцыі ўжо адкрыта пагражаюць адмовіцца ад падтрымкі Меркель, калі не будзе ўведзены ліміт на бежанцаў.
Берлін - мультыкультурны горад, гаворыць на мностве моў, горад дзясяткаў універсітэтаў і пастаянных фестываляў. Вось і зараз ля бундэстага на сцяну праецыруецца светлавая ўстаноўка, якая расказывае аб гісторыі ГДР, гісторыі Германіі. Берлін нібы гаворыць: "Адкрывайцеся, далоў стэрэатыпы". Зрэшты, голас Берліна - важны, важкі, гэта яшчэ не голас усёй Германіі. Гэтыя галасы мы пачуем, больш дакладна, іх падлічаць на выбарах у бундэстаг у 2017 годзе.
