Паміж Украінай і Расіяй наспявае чарговая газавая спрэчка

7 февраля 2013
Падставай паслужыў недабор сыравіны ў 2012 на суму 7 мільярдаў долараў. Украінскі бок лічыць прэтэнзіі беспадстаўнымі і аплачваць рахунак не збіраецца. Дабіцца скідкі па газавым кантракце Кіеў спрабаваў увесь мінулы год, аднак у Крамлі чакаюць канкрэтных гарантый супрацоўніцтва. Між тым украінцы баяцца павышэння і без таго цяжкіх камунальных тарыфаў. 
Калі ўжо гісторыі ўласціва паўтарацца, то наконт газавага пытання Расіі і Украіны гэтае правіла дзейнічае ў поўнай меры. Своеасаблівая прымета зімы спрацавала і зараз: Газпрам заяўляе аб невыкананні кантрактных абавязацельстваў на суму 7 мільярдаў долараў. Загазаванасць адносін пакуль не перарасла ў чарговую вайну, аднак бакі ўжо паспелі абмяняцца вострымі выпадамі.
Згодна з кантрактам 2009-га, мінімальны аб'ём газу, да якога прымальная ўмова бяры або плаці, складае крыху больш за 33 мільярды кубаметраў (агульная лічба - 52). Нафтагаз Украіны летась закупіў каля 25 мільярдаў. Гэтай розніцай расійскі бок незадаволены і патрабуе кампенсацыі. У Нафтагазе заяўляюць, што рахунак на 7 мільярдаў кампанія аплачваць не збіраецца. Тым больш што расійскі бок аб скарачэнні закупкі газу ва ўмовах высокіх цэн папярэджвалі загадзя.
Нафтагаз ужо які год - на штучным дыханні. Агульных даўгоў - звыш 10 мільярдаў долараў і лішніх 7 у кампаніі проста няма. У выпадку невыканання абавязацельстваў расійскі манапаліст не выключае судовых разбораў з Украінай. Нафтагаз спадзяецца на мірнае вырашэнне спрэчкі, аднак, на думку экспертаў, гатовы падаць сустрэчны іск у міжнародны арбітраж і выставіць свой рахунак за скарачэнне транзіту. Тым больш што Кіеву ўсё цяжэй падтрымліваць стабільнасць эканомікі і нацыянальнай валюты.
Кіеў не раз спрабаваў перагледзець дзеючыя пагадненні, аднак безвынікова. На ўкраінскія праблемы ў ЕС пакуль дыпламатычна не звяртаюць увагі. Там сваіх цяжкасцей хоць адбаўляй.
Аргументаў ва ўкраінскага кіраўніцтва не так шмат. Газпрам павялічыў транзіт праз тэрыторыю Беларусі, а ў канцы мінулага года пачаў будаўніцтва газаправода Паўднёвы паток у абход Украіны. Між тым плаціць за расійскі газ становіцца ўсё цяжэй. Знешнія запазычанні дасягнулі рэкорднай і небяспечнай адзнакі.
Украіна шукае альтэрнатыўныя крыніцы паставак у Еўропе і распрацоўвае праект аб здабычы сланцавага газу. За тысячу кубаметраў расійскага Кіеў плаціць 430 долараў - кошт значна вышэйшы за сярэднееўрапейскі, аднак менавіта такі кантракт у свой час падпісала Юлія Цімашэнка. Знізіць цану можна за кошт уступлення ў Мытны саюз Расіі, Беларусі і Казахстана. Кіеву не раз намякалі - дзверы туды адчыненыя, аднак Украіна ў Мытны саюз пакуль не спяшаецца, а еўраінтэграцыя сур'ёзна буксуе.
Пакуль Масква і Кіеў вядуць інтэнсіўныя перамовы па выпрацоўцы новых фарматаў супрацоўніцтва ў газавай сферы, ва ўкраінскай сталіцы ўсталявалася амаль вясновая адліга. Для энергазалежнай эканомікі гэта відавочная карысць, зрэшты, спадзявацца на надвор'е, зразумела, не выхад з сітуацыі. Кіраўнік украінскага МЗС Леанід Кажара напярэдадні паведаміў пра пэўныя зрухі ў працэсе афармлення супрацоўніцтва Украіны з Мытным саюзам у фармаце 3 плюс 1. Прыроду гэтай заявы, мы, напэўна, зразумеем ужо ў хуткім часе.