Карупцыйны скандал у Чэхіі

9 августа 2013

Чым далей крызіс, тым больш карупцыйных спраў у Еўропе. Не паспеў завяршыцца гучны скандал з прэм'ер-міністрам Іспаніі, як грымнуў гром у Чэхіі. Пасля вынясення вотуму недаверу ўраду, лідары парламенцкіх партый заявілі аб неабходнасці абмеркавання датэрміновых выбараў - яны могуць прайсці ўжо ў кастрычніку. Падагрэў гэтую сітуацыю гучны судовы працэс, у тым ліку над былымі дэпутатамі. Яны зарабілі буйныя сумы на махінацыях. Пры гэтым Чэхія, паводле ацэнак спецыяльных арганізацый, далёка не самая карумпаваная краіна ў свеце, а, хутчэй, наадварот. Хто і навошта робіць такія рэйтынгі, і ці заўсёды яны адпавядаюць рэчаіснасці?


Расказвае Лізавета Казакова. Вотум недаверу з-за карупцыйнага скандалу атрымаў новы ўрад прэм'ер-міністра Чэхіі Іржы Руснака. У асноўным стараннямі дэпутатаў ад былой кіруючай кааліцыі. Не хапіла галасоў яшчэ і таму, што двое з адсутных дэпутатаў сядзяць у турме - сацыял-дэмакрат Давід Рат у камеры папярэдняга зняволення і былы грамадзянскі дэмакрат Раман Пекарэк, які адседжвае пяцігадовы тэрмін за крадзеж. Дарэчы, і новы кабінет быў прызначаны пасля таго, як папярэдні прэм'ер-міністр Пётр Нечас падаў у адстаўку зноў-такі ў сувязі з карупцыйным скандалам.


Самае дзіўнае, што ў штогадовых рэйтынгах успрымання карупцыі Чэхія нязменна займае даволі прыстойныя пазіцыі. Да прыкладу, апошняя справаздача Transparency International, якая ахапіла 176 краін, дала Чэхіі 54 месца. Для параўнання: месцы для краін СНД пачынаюцца толькі ў раёне сотавай адзнакі. Прычым, зусім побач мяцежны Егіпет. Зразумела, з краінамі ЕС усё інакш. Дагэтуль не сціхаюць гутаркі аб перадвыбарных прыбытках Сарказі, ідуць вобыскі ў парыжскіх апартаментах былога міністра фінансаў Крысцін Лагард - чым не важкія аргументы? Але высокая 22 пазіцыя ў карупцыйным рэйтынгу. 30 месца ў Іспаніі, нягледзячы на абвінавачанні ў карупцыі самога прэм'ер-міністра. Вядома аб незаконных выплатах з таемнага фонду, якім кіраваў былы казначэй кіруючай Народнай партыі. Па карупцыйнай справе праходзіць і муж дачкі караля Іспаніі Крысціны, які прысвоіў шэсць мільёнаў еўра з грамадскіх фондаў не без дапамогі інфанты. У чым жа справа: у няправільна складзеных рэйтынгах альбо ёсць іншыя патаемныя мэты? Як вядома, сусветныя фінансавыя цэнтры ў Лондане і Швейцарыі тайна кіруюць грашовымі патокамі, інвестуючы ў тыя або іншыя краіны. Зразумела, з абавязковым улікам узроўню карупцыі. І калі наблізіць пазіцыі ў рэйтынгах да сапраўднага становішча, фінансавыя патокі пройдуць міма тых жа Францыі, Чэхіі. Іспаніі. А крызіснай Еўропе грошай патрэбна ўсё больш. Зрэшты, і сама няўрадавая арганізацыя Transparency International фінансуецца як асобнымі краінамі - Вялікабрытаніяй і Канадай, так і амерыканскімі фондам Гейтса і Х'юлет-Пакард. Зараз пракуратура Масквы настойвае на тым, што Transparency International павінна зарэгістравацца ў якасці замежнага агента, бо фінансуецца з-за мяжы і займаецца палітычнай дзейнасцю. Сёння Замаскварэцкі суд Масквы адхіліў скаргу расійскага прадстаўніцтва арганізацыі. На колькі яшчэ пазіцый уніз сыдзе Расія ў карупцыйнай справаздачы арганізацыі за гэты год? Спрагназаваць нескладана.